Happiness

In zijn derde langspeelfilm rekent de onafhankelijke scenarist en regisseur Todd Solondz meedogenloos af met de traditionele waarden van de Amerikaanse droom.

Het nastreven van persoonlijk geluk is één van de basisrechten van de mens. De titel verwijst naar de Amerikaanse droom, maar de gitzwarte komedie van Todd Solondz slaat een andere richting in. In Happiness volgt de toeschouwer twaalf personages die, elk op hun manier, het geluk nastreven. Centraal staan drie zussen. Trish is het voorbeeld van de gelukkige huisvrouw. Ze bezit hond, kinderen, huis, televisie en echtgenoot. Laatste is evenwel een psychiater. In deze uitzichtloze wereld beslist de oude krachtpatser Alan Darcy (schitterende rol van Bob Hoskins) deze verlopen en zich vervelende jeugd zelfrespect én respect voor de anderen bij te brengen door een boksclub te openen. De titel slaat op het monotone bestaan van deze jongeren, vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week.

De problemen die seks veroorzaken bij de ‘gewone’ mens speelt Solondz in Happiness als provocatief element uit, door zich toe te spitsen op pedofilie en prepuberale nieuwsgierigheid in seks. Solondz is gebiologeerd door de voorstad. Niet toevallig roept zijn film in zowel structuur als vorm de sitcom op, waarin de dagelijkse beslommeringen van de voorstadsmens als drama en komedie worden aangewend.

Solondz gebruikt het vertrouwelijke karakter van de soap om de duistere drijfveren van zijn personages en de negatieve kanten van de Amerikaanse samenleving te belichten. Solondz is geïnteresseerd in de duivelse trekjes van de mens en vooral in de mens die genoodzaakt is om te leven in de buitenwijken. Alleen vraag je je af waarom hij, vermits hij toch het onderste uit de kan wil halen, alles niet naar het extreme getrokken heeft. De parodie die Oliver Stone op de soap toonde in een fragment van Natural Born Killers is hilarisch, maar Stone raakt dezelfde onderwerpen (incest in dit geval) aan als Solondz. Alleen is het bondiger en inventiever in beeld gezet dan wat Solondz op een dikke twee uur vertelt.

Solondz haalt zijn humor uit het provocerende en het tragische. De verwrongen gezichten van zijn personages stralen de onmogelijkheid uit om met hun omgeving te communiceren. Achter hun opengesperde monden schuilt angst. Solondz lijkt op die momenten een sadist die genoegen schept in de kleinburgerlijkheid van zijn ‘randstadspersonages’. Het zijn scènes waarin de toeschouwer niet weet of hij nog moet lachen of meewarig grijnzen. Hier zit het echt shockerende van Happiness.

Piet Goethals