HALLO, WE WILLEN KOPEN

Botevgrad (Bulgarije).

BLACK FRIDAY.

Nikolay Berov poseert voor het bord van Microelectronica in Botevgrad. De vroegere communistische leider Todor Zjivkov liet in 1965 dit prestigieuze elektronicabedrijf bouwen. Het was een top-secret-operatie. In de illegaliteit werd in het Westen hoogwaardige apparatuur die op de Comecon-verbodslijst stond, peperduur aangekocht.

In ’91, twee jaar na de omwenteling, gebeurde de laatste investering. Van de 4000 mensen die er ooit hebben gewerkt, resten er nog 750, met een maandsalaris van 1700 frank. Ze maken IC’s, hybriden en discrete componenten.

Microelectronica ligt midden in de bossen. Als we er ‘s middags in de buurt op een terrasje eten aan de vooravond van de eerste mei is het er doodstil. De fabriek is gesloten. Wat later blijkt dat de airconditioning van de clean room is afgezet uit besparing. “Dat moet je niet doen,” zegt Nikolay Berov, directeur van Sigma-Delta Bulgaria, die tot ’93 bij Microelectronica heeft gewerkt. “Het zal lang duren voor men weer de noodzakelijke stofvrije omgeving kan creëren.”

Sigma-Delta deed in ’93 een eerste bod op de twee clean rooms en de hybride lijn van Microelectronica, waar 150 mensen werken. Maar het kreeg buiten het obligate briefje (“we zullen het onderzoeken”) geen antwoord. De opeenvolgende Bulgaarse regeringen weten geen blijf met de privatisering. Begin dit jaar herhaalde Sigma-Delta zijn bod. Maar de verwarring is nog groter geworden. Microelectronica staat zowel op de lijst van bedrijven voor massa-privatisering (voor 65 %), als op de lijst van de te liquideren bedrijven. “Dat laatste is hoogstwaarschijnlijk een fout,” probeert executive director van Microelectronica Tsvetan Kotsev de meubels te redden.

Toen we op een receptie eerste minister Zhan Videnov, een 37-jarige ex-communist, vroegen of er schot ging komen in de privatiseringen, antwoordde hij ongeïnteresseerd : “Bel maar naar het Privatiseringsagentschap.” Einde van het gesprek. Typerend voor de impasse en politieke onkunde waarin Bulgarije verzeild is. En met verstrekkende gevolgen. Het land kent momenteel een financiële crisis, met banken die failliet gaan en een munt die op korte tijd 45 % is gedevalueerd. Vrijdag 17 mei moest het leger de Nationale Bank bewaken tegen burgers die hun geld kwamen opeisen van twee gefailleerde banken. Black Friday, blokletterde de lokale pers.

Oorzaak van de crisis zijn de torenhoge schulden van de staatsbedrijven aan de banken. Net als de andere ondernemingen kan Microelectronica zijn schuld van 100 miljoen frank niet meer terugbetalen. Investeringen zijn ook al onmogelijk. “Onze toekomst is dus verbonden met buitenlandse investeerders,” zegt Tsvetan Kotsev. En hij overloopt : “We werken op bestelling voor een Japans en Koreaans bedrijf, we hebben een drietal joint ventures, en we verhuren productieruimte aan twee privé-bedrijven. Tenslotte is er de optie van de verkoop van een deel van de fabriek.”

Tsvetan Kotsev start meteen de onderhandelingen met Nikolay Berov. “Er komt een ontmoeting met het ministerie van Industrie,” verklapt hij. En hij somt meteen een aantal vragen op die eerst moeten worden beantwoord. Nikolay Berov blijft op de vlakte. Hij weet dat onderhandelingen niet mogelijk zijn zolang Microelectronica op de lijst blijft van de massa-privatisering. Om nog maar van de liquidatielijst te zwijgen.

NIKOLAY BEROV (SIGMA-DELTA BULGARIA) Sigma-Delta is kandidaat voor privatisering van Microelectronica.