GROEP KATOEN NATIE. Zeg niet te gauw, ‘t is een vrouw

Gevaarlijk jong en mooi. Rita Heirman is de nieuwe baas van Seaport Terminals, de zeedochter van Groep Katoen Natie. Haar CV is van staal, haar ervaring in de scheepvaart van bordpapier. Fernand Huts is een “ambetant joenk” in de havenbranche, een mannenbolwerk. De pijlsnelle promotie van Rita Heirman na 24 wittebroodsweken bevestigt zijn lef en kreativiteit. Rita Heirman is de hoogste vrouw in de Europese havens.

In Huis Osterrieth staat Rita Heirman in smaakvol mantelpak vanavond voor de mikrofoon. Zij neemt het bewind over van Fernand Huts bij Seaport Terminals, de zeedochter van Groep Katoen Natie de landdochter, Katoen Natie, is sedert 1990 het leengoed van Dirk Lannoo. Op de receptie worden 600 gasten verwacht en duikt Jan Pellens van Hessenatie voor het eerst sinds vijf jaar op voor een versnapering aangeboden door Fernand Huts. Een verzoening is in de maak (zie Inside).

Morgenvroeg om 6 uur wiebelt Rita Heirman in jeans en trui de gangway op van de Gearbulk Princefield. Zij wil geen sekonde verliezen om de knepen te leren kennen van haar nieuwe beroep. De jongste weken keek zij gespannen uit naar de officiële start van haar taak als algemeen direkteur en diende ze leergierig en alomtegenwoordig te zijn. Met terughoudendheid. Tot vandaag bleef de promotie een verrassing voor de buitenwacht.

Rita Heirman trakteerde zichzelf op een verjaardagstaart met het slagroomcijfer 30 in februari jongstleden. Zij is één van de zeldzame Belgische carrièrevrouwen en draagt voortaan de verantwoordelijkheid voor 5 bedrijven met een gezamenlijke omzet van 4 miljard frank (stukgoed brengt 45 % aan, woudprodukten 20 %, container en reparaties 35 %), een nettowinst van 55 miljoen en een cash flow van 450 miljoen. Heirman huwde niet de oudste zoon van Fernand Huts (Karl is 17 jaar), noch is zij de dochter van een havenbaron. Zij werd geboren in een Oostendse volksstraat aan de visserstrap. Haar vader was vaak maandenlang van huis als officier van de Zeemacht. Haar broer is kapitein-kommandant bij de centrale staf van de Landmacht. Moeder en vader (“schatten van mensen, we zijn altijd een zeer hecht gezin geweest, ook met mijn broer, twee handen op een buik, ” zegt de algemeen direkteur) stralen vanavond in Huis Osterrieth.

De start van Rita Heirmans leven wordt gekleurd door het bescheiden inkomen van een beroepsmilitair en de venijnigheden in het Sint-Andreaslyceum (“De dochters van de dokters en de advokaten hadden altijd een streepje voor”). Rita Heirman wordt streng en tot zelfstandigheid opgevoed. Geen tierlantijntjes. “Moeder moest me nooit aanporren om te gaan studeren. Ik droomde van kindsbeen af van een internationale topcarrière. Snel ontdekte ik dat ik aanleg had voor de handel en dat wiskunde me erg beviel. Wat ik nu kan gaan doen, is de verwezenlijking van een ideaal. De nabijheid van het water en het internationale zakenleven zijn elementen van mijn droombeeld. Ik heb bewust, hard en eerlijk gewerkt om mijn doel te bereiken. Het vertrouwen dat Groep Katoen Natie me geeft, zal ik nooit beschamen. “

Knijpt ze ‘s morgens af en toe in haar oorlel ? Is dit een droom ? De topcarrière is er op een leeftijd waarop haar seksegenoten nog jarenlange netwerking, listen en onzekerheid voor zich weten liggen. Vanaf vandaag rapporteren 700 mannen en 30 vrouwen aan Rita Heirman, is ze de nummer 3 van Groep Katoen Natie en toucheert ze een wedde die cirkelt rond de subtop van de Belgische loonpiramide. Haar flessegroene BMW zoeft geruisloos rond het Sint-Jansplein, haar vrijgezellenflat in een historisch huis (waarin Jan Huyghebaert woonde toen hij havenschepen was) blikt naar de mooiste katedraal ter wereld.

DE SLEUTEL.

Wat is de sleutel voor een loopbaan als vrouw ? Trends vroeg het aan een feministe in de Belgische financiële wereld. Haar antwoord : “Een mentor. Iemand dus, en gezien de huidige situatie, een man die niet te bang is om zijn nek uit te steken en om vrouwelijk talent een kans te geven. Het wordt als normaal aanzien dat een manager van 40 à 50 jaar een interessante, bekwame kerel van 20 of 30 onder zijn hoede neemt en hem naar de top loodst. De Vlaamse topmanagers die hetzelfde aandurven voor een bekwame vrouw, kun je tellen op de vingers van één hand. Wat zou men wel kunnen denken ? Misschien is er wel iets meer dan een louter professionele waardering, zeggen de vrienden fluisterend op het borreluur. Oeioeioei. Zielig. “

Fernand Huts lacht : “Die mevrouw heeft gelijk, ik heb ook al horen fluisteren, Huts is zot, en ik kan me verwachten aan roddels en flauwiteiten. Laat maar waaien. Ik kijk al jaren zonder overhaasting uit naar een steengoede vervanger voor mij aan het hoofd van Seaport Terminals. Rita Heirman springt over de hoofden van oude getrouwen binnen de groep. Haar benoeming is geen provokatie of een bevlieging. Als ik er niet rotsvast van overtuigd zou zijn dat haar kombinatie van jeugd, financiële kennis en flair voor business Seaport Terminals een tweede elan zou geven, dan begon ik er niet aan. Ik heb Rita Heirman per toeval ontmoet in september ’94 op een diner van Lloyds Bank, het klikte meteen. Ik zocht een opvolger en zij had een nare ervaring in haar toenmalige werkkring. Bij de pousse-café was de zaak al beklonken. ” Rita Heirman kende weinig of niets van de haven ? “Het belangrijkste is dat ze uit het goede hout is gesneden en dat ze past in de groepsfilozofie en -struktuur. Over die drie punten heb ik geen twijfels. Rita Heirman heeft als introduktie gewerkt langs de commerciële zijde van Katoen Natie, de landdochter. Dat bewees reeds veel. Normaal had zij de sprong die ze nu doet, slechts over enkele jaren gemaakt, maar waarom wachten, ze kan het en ik heb al tien jaar de gewoonte om jonge mensen serieuze kansen te geven. Het maritieme milieu is konservatiever dan Groep Katoen Natie. Fabian Leroy bijvoorbeeld landbouwingenieur, 29 jaar en bestuurder heeft de bestedingsmacht over 3 miljard frank investeringsgeld. Ons devies is : snel groeien, snel verantwoordelijkheid opnemen, snel dynamizeren. “

Fernand Huts trekt in Antwerpen op 21 mei de VLD-Kamerlijst. Hij woont niet in het voorstedelijke groen, maar met de neus op de problemen van Antwerpen (kriminaliteit, verslonzing, werkloosheid). Vanop zijn terras kijkt Huts naar de pokdalige achtergevel van het Antwerpse Vlaams Blok-sekretariaat. Is Rita Heirman een fraai bestanddeel van zijn elektorale campagne ? “Ik neem zulke beslissingen niet met de losse pols. Als ik het van dergelijke stunts moet hebben, start ik vals. Rita Heirman vult een positie in die vakant is sedert de overname door Groep Katoen Natie van Seaport Terminals in 1986. Ik zal de groep voorzitten, Rita en Dirk doen het échte werk. “

Rita is een kind van de zee, ze is niet voor niks Oostendse, onderlijnt Fernand Huts. Ja ? In zijn vrije tijd gaf vader Heirman zeilles. Rita deed tegensputterend mee : “Ik werd altijd zeeziek, maar daar heb ik gelukkig een middeltje voor gevonden. Ik hou van zeilen en surfen. Mijn échte hobby is echter de job, ik vrees dat dit bitchy klinkt. Ik ben enerzijds geen feeks, anderzijds val ik nog liever dood dan in deze funktie te mislukken. ” Is ze lezeres van Cosmopolitan met zijn tips voor een betere lijn, een betere vriend, een betere baan, een beter seksleven ? “Neen toch, als je die domme covers ziet met hun parade van blonde gansjes. Vroeger kocht ik wel Contemporain, een Frans blad voor vrouwelijke managers. Ik heb andere dingen om het hoofd als ik een uur vrij heb, bijvoorbeeld joggen langs het strand van Oostende als ik een weekeinde bij mijn ouders verblijf of het lezen in de memoires van de lijfarts van Mao. “

Geen toevallige lektuur. Seaport Terminals zoekt immers nieuwe vracht in China, Korea en Vietnam. Rita Heirman : “In het Verre Oosten is zo ontzettend veel te doen. Japanners en Chinezen die aan een Europese haven denken, vullen bijna automatisch de naam Rotterdam in. Wij zijn veel te bescheiden. “

Een havenman zijn, is je kracht en vrijbuitershouding bewijzen door offerandes aan Bacchus. Oefent Rita Heirman in de luwte van het weekeinde aan haar omgang met het pilsje ? Ze lacht helder : “Die braspartijen onder havenmensen hoor ik ook altijd vernoemen. Ik heb er nog geen last van gehad, is het niet erg overdreven ? Ik lust ook wel een glas. Als vrouw kan je sneller zeggen, dank u, een knap voordeel. Onder het weekeinde heb ik trouwens andere bezigheden, dan kan ik heel wat opsteken, de dekenij van de onderneming werkt, je krijgt meer feedback op zaterdag en zondag. Ik moet de operationele kant van Seaport Terminals beter leren kennen. Wat zijn de problemen van de schepen, wat is het financiële plaatje van hun exploitatie en hoe haal ik daar een commercieel argument uit ? “

Ontvangt Rita Heirman als deel van haar kompensatiepakket natiedelen, de wat geheimzinnige eigendomstitels van de aloude naties ? Er is geen beurs voor natiedelen, zij worden onderhands en tussen de generaties verhandeld : “Er is geen voorstel geweest, niet nu en niet voor de langere termijn. Misschien is het een goeie hint. “

KONKURRENTIE.

De laatste jaren verhevigde de konkurrentie in de Antwerpse haven en tussen de Westeuropese havens onderling. Antwerpen telt drie belangrijke spelers in Heirmans marktniche : Hessenatie, Noord Natie en Groep Katoen Natie. Sedert 3 jaar stijgen de aangevoerde tonnages en dalen de opbrengsten in de Scheldestad. Er bestond een Antwerps herenakkoord tot het begin van de jaren ’90. Toen volgde de kapaciteitssprong met de nieuwe Scheldeterminal van Hessenatie. De prijzen zakten fors. “In 1990 betaalde je bij Seaport Terminals 3000 frank voor een los-en-laad-beweging van een container, vandaag is dat 2400 frank. De kosten stegen echter in diezelfde periode met 15 %. Enkel meer produktiviteit kon soelaas brengen. Het is geen toeval dat het grotere tonnage in Antwerpen wordt behandeld met 10 % minder werknemers, ” zegt Rita Heirman.

“In de Rotterdamse haven, met zijn monopolie van ECT op de Maasvlakte, beginnen de prijzen ook te zakken, omwille van de kompetitie met Zeebrugge en Antwerpen, ” vult Fernand Huts aan. “Wij in Antwerpen produceren nog steeds 50 % meer per uur dan de Nederlanders. Onze organizatie, en dat geldt ook voor onze Antwerpse konkurrenten, is efficiënter en soepeler. Per los-en-laad-beweging van een container betaal je in Rotterdam 3600 tot 4000 frank. “

En de toekomstige VLD-volksvertegenwoordiger ziet nog mogelijke verbeteringen voor Antwerpen : “Lagere aanloopkosten door bijvoorbeeld een nieuw statuut voor de loodsen, waarom geen privatizering ? De sleepboten op de Schelde en het afmeren aan de kaaien zijn feitelijke monopolies. “

“Onze containeraktiviteit was tot in ’90 zeer sterk, de Scheldeterminal gaf ons een klap. We verspeelden tot 70 % van onze containers. Nu zitten we opnieuw op het peil van voor de inzinking en groeit het jaarvolume met 15 %, ” meldt Fernand Huts. Algemeen direkteur Heirman : “Het is een toekomstmarkt, veel hangt af van onze nieuwe terminal in Zeebrugge. Het eerste schip, de Cast Elk van Cast loste op 28 april 1000 containers en laadde 1000 containers. Flanders Container Terminal wordt zeer ernstig genomen door de buitenlandse reders. Dat zie je aan de inzet waarmee ze met ons onderhandelen. Zeebrugge wordt een pistool gericht op de Rotterdamse Maasvlakte. De Vlaamse havens moeten de strijd met Rotterdam winnen. De lokale stedentwist verschuift naar wedijver tussen twee Europese landsstreken. “

FRANS CROLS

RITA HEIRMAN VOLGT FERNAND HUTS OP Algemeen direkteur Rita Heirman is in het management van Groep Katoen Natie geen uitzondering. V.l.n.r. zeven vrouwelijke kaderleden met de concernvoorzitter : Peggy Brands, Arlette Pelemans, Els Ceulemans,Fernand Huts, Rita Heirman, Annemie Baeyaert, Ellen Dieusaert, Martine Goegebuer.

DE CAST ELK LOST DE EERSTE 1000 CONTAINERS OP DE FLANDERS CONTAINER TERMINAL IN ZEEBRUGGEOfficiële opening op 11 juli.

Katoen Natie Groep bestaat uit 33 bedrijven, totalizeert een omzet van 7,5 miljard frank en stelt ruim duizend man tewerk. De NV’s Katoen Natie en Seaport Terminals (zie afzonderlijke cijfertabellen) vormen de ruggegraat van de groep.