‘Goud moet in ere hersteld worden’

De centrale banken maken er een potje van door almaar meer geld bij te drukken. En daarom moet goud opnieuw een rol krijgen in het monetaire systeem. James Turk, oprichter van GoldMoney.com, gelooft er heilig in.

De Belgische Vereniging van Financiële Analisten (BVFA) kon voor haar ledenconferentie een grote naam uit de wereld van de edelmetalen strikken. De Brit James Turk is oprichter van GoldMoney.com, een onlineplatform voor fysieke edelmetalen en auteur van bestsellers als The Coming Collapse of the Dollar en The Money Bubble. Turk is ervan overtuigd dat er voor goud nog altijd een belangrijke rol is weggelegd in het financiële systeem, allesbehalve een gangbare opinie.

Waarom moeten investeerders fysiek goud kopen?

JAMES TURK. “Centrale banken creëren geld uit het niets om de economie weer aan de praat te krijgen. Dat is niet nieuw, maar de jongste jaren gaat het van kwaad naar erger. Het balanstotaal van de Amerikaanse Federal Reserve is sinds 2008 ruim vervijfvoudigd. Op termijn heeft dat rampzalige gevolgen voor de koopkracht. In financiële activa zien we al volop inflatie. Het verse geld van de centrale banken vloeit nauwelijks naar de reële economie, maar wordt speculatief ingezet op de financiële markten. Kijk naar de evolutie van de beursindexen de voorbije jaren. De reële rente is negatief, wat gezien de grote hoeveelheden vers gedrukt geld absurd is.

“En kijk dan naar goud. De totale hoeveelheid bovengronds goud bedraagt 170.000 ton. Daar komt jaarlijks 2500 ton bij uit nieuwe mijnproductie. Je hebt dus een natuurlijke inflatie van ongeveer 1,5 procent. Dat is een fundamenteel veel gezondere situatie.”

Beschermt goud dan wel tegen koopkrachterosie?

TURK. “Op langere termijn wel. Een goede maatstaf is de prijs van ruwe olie. De voorbije vier decennia is de waarde van alle valuta sterk gedaald tegenover de olieprijs. De ene munt deed het al wat slechter dan de andere, maar ze daalden allemaal. Uitgedrukt in goud blijft de prijs van olie daarentegen relatief stabiel. Met een ounce goud koop je nog altijd evenveel olie als vijftien jaar geleden.

“Ook tegenover aandelen is goud tegenwoordig erg goedkoop. Ik schat de faire waarde van goud, waarbij de activa van de centrale banken worden afgezet tegenover het aandeel van goud in de valutareserves, momenteel op zo’n 10.000 dollar. Die waarde loopt bovendien op zolang de centrale banken in een sneller tempo geld bijdrukken dan de goudprijs stijgt.”

Waarom is goud goedkoper dan die faire waarde?

TURK. “Omdat de centrale banken tussenbeide komen op de goudmarkt om de prijs laag te houden. Men wil niet dat goud te veel in de kijker loopt als alternatief voor hun valuta. Dat gebeurde ook al in de jaren zestig. De Amerikaanse dollar was toen nog inwisselbaar tegen goud. Toen de dollar onder druk kwam door de hoge oorlogsuitgaven in Vietnam dreigde er meer en meer goud uit de kluizen van de centrale banken weg te vloeien. Andere centrale banken moesten bijspringen in een poging om de goudprijs laag te houden. Vergeefse moeite, want enkele jaren later werd de converteerbaarheid van dollars in goud afgeschaft.

“De geldbubbel die de centrale banken creëren, zorgt voor scheeftrekkingen op de financiële markten. Ooit moet die barsten, net zoals alle speculatieve zeepbellen ooit zijn gebarsten.”

Welke nieuwe rol ziet u precies voor goud in het monetaire systeem?

TURK. “Een lastige vraag, want ik kan helaas de toekomst niet voorspellen. Goud functioneert al 5000 jaar als geld. Het vrijwaart de koopkracht op langere termijn en dient als rekeneenheid om de waarde van andere goederen en diensten in uit te drukken. Ik zie twee mogelijkheden. Een eerste is dat centrale banken vrijwillig stappen ondernemen om hun munten op een bepaalde manier weer aan het goud te koppelen. Dat is al eerder gebeurd. Na de Amerikaanse burgeroorlog was het land zogoed als bankroet. In 1869 werd de Public Credit Act van kracht, die bepaalde dat houders van overheidsobligaties die werden uitgegeven om de oorlog te financieren, in goud werden terugbetaald. Het was een tussenstap naar de invoering van de goudstandaard later in de 19de eeuw.

“De andere mogelijkheid is dat de markten de centrale banken verplichten draconische maatregelen te nemen. Het punt is dat je geen gezonde economie kunt hebben zonder een gezonde munt. Nieuw gecreëerd geld is in essentie schuldbewijzen die intrinsiek waardeloos zijn. Goederen en diensten moeten betaald worden met echt geld zonder tegenpartijrisico en niet met krediet. Voor papiergeld is de centrale bank de tegenpartij. Als die er een zootje van maakt door almaar bij te drukken, zal het vertrouwen van de markt in die tegenpartij ooit breken. Voor goud stelt dat probleem zich niet, want er is geen tegenpartij.”

Er is ongeveer 90 tot 100 keer meer papiergoud (termijncontracten en afgeleiden) in omloop dan fysiek goud. Evolueren we op termijn dan niet naar enkel een fysieke goudmarkt?

TURK. “Dat is inderdaad slechts een kwestie van tijd. Het exacte cijfer doet er ook niet echt toe, zelfs al zou er maar twee keer zoveel papiergoud in omloop zijn. Als het vertrouwen van de tegenpartij wegvalt dat de papieren claims effectief omgewisseld kunnen worden, is het hek van de dam. Wanneer dit gebeurt, valt onmogelijk te voorspellen. Een of andere gebeurtenis zal dit proces in gang zetten. De crisis in Griekenland kan bijvoorbeeld de vonk zijn. Maar het kan net zo goed nog enkele jaren duren.”

U gelooft niet dat de centrale banken 30.000 ton goud bezitten?

TURK. “Neen, ik denk dat ze hoogstens half zoveel hebben. Een groot deel is al uitgeleend aan commerciële banken. De Federal Reserve houdt daarom alle pogingen om een onafhankelijke audit te doen al jaren met man en macht tegen.”

U gelooft sterk in zilver. Dat heeft nochtans geen enkele monetaire functie meer?

TURK. “Dat klopt, maar toch mag zilver niet zomaar genegeerd worden. Het metaal heeft een rijke monetaire geschiedenis en de prijscorrelatie met goud is hoog. Op lange termijn bedraagt de ratio goud/zilver 16. Momenteel is die op 72. Ik zie deze verhouding opnieuw richting 20 evolueren.

Bestaat de kans dat fysiek goud in privaat bezit geconfisqueerd wordt, zoals in 1933 door president Roosevelt?

TURK. “Ik zou zo’n scenario onder extreme omstandigheden niet helemaal uitsluiten, al is bijvoorbeeld een belasting op goudwinsten wel realistischer. De Amerikaanse goudmarkt is nu echter grotendeels een papieren markt. De fysieke markt concentreert zich in Europa en Azië, waar een andere cultuur heerst tegenover goud. In het rampjaar 2013 was de vraag naar staven en munten nooit eerder zo hoog. Dat zegt genoeg denk ik. Het grootste gevaar is niet confiscatie, maar wel helemaal geen goud te bezitten.”

KOEN LAUWERS, FOTOGRAFIE JONAS LAMPENS