Goeroe andersglobalisten pleit voor nationalisering watersector

Aansluitend op de Wereldwaterdag (afgelopen dinsdag, 22 maart), pleit professor Riccardo Petrella voor de oprichting van een wereldwijde drinkwater-maatschappij. Op termijn wil de Belgische goeroe van de andersglobalisten de watersector nationaliseren.

Water is het kostbaarste goed van de mensheid,” poneert Riccardo Petrella, professor Menselijke Ecologie aan de UCL. “Toch beschikken 1,4 miljard mensen niet over deze bron van alle leven. Als gevolg van de vervuiling, de bevolkingsgroei en het ondoeltreffende gebruik van de beschikbare middelen, is water een luxeproduct geworden, vooral in drukbevolkte steden op het zuidelijk halfrond. Elke dag sterven tussen 15.000 en 30.000 personen – waarvan 40 % kinderen onder de 6 jaar – door uitdroging of slecht water.”

Om dit mondiale probleem op te lossen, grijpt de Verenigde Naties naar het concept van de vrije markt. Samen met de Wereldbank en de Europese Unie, raadt de VN de ontwikkelingslanden aan hun drinkwatermaatschappijen geheel of gedeeltelijk te privatiseren. “Door water te behandelen als een economisch goed, bereik je de beste resultaten,” schrijft Michel Camdessus, voormalige topman van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), in zijn rapport voor het World Water Council in 2003.

Wereldwijde belasting op financiële transacties

“Honderden miljoenen mensen kunnen gewoon niet voor water betalen,” aldus Petrella. “Bovendien leert de geschiedenis dat privatisering van water in Groot-Brittannië de prijs verdubbelde en de kwaliteit fel verminderde. Water behoort niet aan staten, noch aan particulieren of vennootschappen, maar is eigendom van de mensheid. Daarom pleit ik voor een wereldwijdwaterverdrag, dat alle mensen op aarde toegang tot drinkwater waarborgt.”

Volgens de voorzitter van de Club van Lissabon ligt de oplossing in de invoering van een internationaal belastingsysteem om het behoud en de verdeling van water als werelderfgoed te financieren: “Een wereldwijde belastingheffing van 0,5 % op financiële transacties – zoals Nobelprijswinnaar James Tobin in 1983 al voorstelde – kan een Mondiaal Fonds voor het Burgerschap spekken. Met die inkomsten kan de drinkwatervoorziening voor íedereen aangelegd en onderhouden worden.”

Petrella roept ook op tot public public partnerships in plaats van de klassieke publiek-private samenwerkingsverbanden: “Vandaag realiseren de privé-watermaatschappijen grote winsten op basis van hulpbronnen die tot de gemeenschap behoren. Uitgezonderd een kleine concessiebijdrage, betalen ze niets voor de grondstoffen. Daar zou op zijn minst een extra heffing op moeten komen. Op termijn pleit ik zelfs voor een nationalisering van de sector.”

Privé-sector is beste natuurbeschermer

De Belgische waterproducenten reageren negatief op Petrella’s voorstel. Marc du Bois, bestuurder van Spadel: “De lokale overheden verdienen aan het huidige concessiesysteem. Zo betalen wij jaarlijks 5 miljoen euro aan het stadsbestuur van Spa om water uit de grond te halen. Maar de bronnen blijven eigendom van de gemeenschap. Bovendien moeten de privé-waterproducenten bijkomende belastingen – een ecotaks van 14,775 euro per hectoliter – ophoesten. Dat levert de staat jaarlijks 60 miljoen euro op. Voorts zijn gebottelde flessen goed voor de werkgelegenheid.”

Volgens een studie van het Polaris Institute uit Canada bedreigt de toenemende vraag naar drinkwater in flessen de publieke watermaatschappijen. “Wij zijn de beste natuurbeschermers,” besluit Marc du Bois: “Spadel heeft alle belang bij een goed milieubeleid. Als de waterbronnen uitdrogen of vervuilen, vallen wij zonder grondstof. Daarom ook werkt Spadel vrijwillig samen met de lokale diensten om de bodem te beschermen. Zo zijn we erin geslaagd 12.000 hectare als beschermd natuurgebied in Spa te laten erkennen. Jammer genoeg lukt dat niet altijd. Sinds enkele maanden bottelt onze groep geen natuurlijk mineraal water uit de bodem van Spontin meer wegens het toenemende nitraatgehalte. De bemesting in de landbouw eist haar tol.”

Eric Pompen

Spadel bottelt geen natuurlijk mineraal water uit de bodem van Spontin meer wegens het toenemende nitraatgehalte.