Gewenste seksuele intimiteiten

Koppelvorming op de werkvloer neemt toe. Leuk voor de verliefden, want maandag wordt plots een feestdag. Tot de relatie afspringt. Hoe kan u de werkprestaties en de sfeer behoeden voor de nefaste gevolgen van liefde op het werk?

Seksuele intimiteiten op de werkplek zijn niet altijd ongewenst. Meer nog, gewenste intimiteiten komen steeds vaker voor. De werkvloer is een belangrijke huwelijksmarkt geworden. Tijdens stresssituaties en bedrijfsfeestjes kunnen hechte banden worden gesmeed. We werken langer, we trekken samen naar congressen. Ook teamwork intensifieert vriendschappen. En door de introductie van e-mail leren we makkelijker en informeler met collega’s te communiceren.

De meeste personeelsdirecteurs rekenen relaties die op het werk ontstaan tot de privacy van de betrokkenen. Zolang de romance geen negatieve invloed heeft op de productiviteit of de hiërarchische lijnen doorbreekt, bemoeit men er zich niet mee. “We moedigen het niet aan, maar kunnen het uiteraard ook niet voorkomen of verbieden,” is een vaak gehoorde reactie.

Ook bij de selectie van nieuwe medewerkers laat het de meeste werkgevers koud dat een kandidaat een relatie met een van de werknemers heeft. Bedgenoten of niet, alleen objectieve criteria tellen bij de rekrutering. Hoewel. Sollicitanten van het type playboy of stoeipoes raken vaak niet door de eerste selectieronde. Je moet de kat ook niet bij de melk zetten.

Rony Hoebeke, personeelsdirecteur bij Lotus Bakeries (het vroegere Corona-Lotus), heeft geen enkel bezwaar tegen relaties op het werk. Niettemin bestaan er duidelijke afspraken: intimiteiten, gewenst of ongewenst, worden niet geduld. “Totnogtoe hebben we daarmee nooit problemen gehad. Voor sappige verhalen over betrapte koppels moet je dus niet bij ons zijn. Wat er zich in het privé-leven van onze medewerkers afspeelt, is privé. We treden pas op wanneer het bedrijf erbij betrokken geraakt, bijvoorbeeld wanneer er een relatie ontstaat tussen een chef en zijn ondergeschikte.” Niet dat die verhouding wordt verboden of gedwarsboomd, maar aan beide partners wordt gevraagd of ze hebben nagedacht over de mogelijke consequenties van hun relatie. Hoebeke treedt eerder adviserend op, omdat hij bekommerd is om de bedrijfswaarden en het welzijn van de medewerkers in kwestie. Maar: “Wat we niet dulden, zijn overspelige relaties. We verwachten bovendien dat de medewerkers de relatie melden aan hun chef.”

Ook Steve Leroy, directeur communicatie bij Coca-Cola in België, vindt dat relaties die ontstaan tussen personeelsleden tot de privé-sfeer behoren. “Ons personeel is jong, maar relaties op het werk blijven een zeldzaamheid. Veel medewerkers hebben buiten het werk een vaste relatie. Bovendien kennen collega’s elkaars partner van allerlei sociale activiteiten. Misschien is dat een onbewuste vorm van sociale controle, waardoor men minder geneigd is een scheve schaats te rijden. Ontstaan er toch relaties tussen collega’s of medewerkers, dan reageren we daar volwassen op, door directe en open communicatie. Roddelen of jaloerse reacties komen zelden voor.”

Maandag is feest

Stefaan Lievens, hoogleraar psychologie aan de Universiteit Gent, stelde vast dat ongewenste intimiteiten op het werk vaak voortvloeien uit gewenste seksuele intimiteiten (GSI). Na talloze informele gesprekken de voorbije tien jaar achtte hij de tijd rijp om zijn bevindingen te bundelen in het boek Passie op het werk, over gewenste seksuele intimiteiten. In Nederland zou één op drie werknemers al dan niet heimelijk verliefd zijn op een collega en de helft van die romances mondt uit in een huwelijk. Exacte wetenschappelijke cijfers heeft Lievens echter niet, wel een bont allegaartje van markante en voorspelbare bevindingen. “Wetenschappelijk onderzoek over het onderwerp is moeilijk in Vlaanderen. Niemand praat er graag over. Gerichte vragenlijsten leveren bitter weinig resultaten op. Het thema wordt als te confidentieel beschouwd. In schril contrast daarmee staan de doorgaans puriteinse Amerikanen, die wel zonder schroom meewerken aan dergelijke enquêtes,” merkt Lievens op.

Lievens stelt vast dat veel werkgevers een verlies aan productiviteit vrezen wanneer twee personeelsleden een liaison beginnen. Het zou tot irritaties bij collega’s kunnen leiden, of een bedreiging vormen voor bedrijfsgeheimen. Zeker wanneer het verliefde paar op elkaar is uitgekeken of elkaar niet meer kan luchten, kunnen de prestaties en de sfeer eronder te lijden hebben. Stefaan Lievens relativeert echter de negatieve impact. “Een relatie op het werk kan zeer positieve gevolgen hebben. Omdat de partners zich geviseerd voelen, zullen ze vaak extra hun best doen en productiever zijn. Verliefdheid kan ook een positieve invloed hebben op de arbeidsvreugde en de motivatie. Voor amoureuze werknemers is maandag een feestdag.”

De meeste bedrijven hebben echter geen duidelijke politiek of regels over relaties op het werk. In sommige ondernemingen zijn relaties op het werk uit den boze. Wie zijn job ernstig neemt, heeft toch geen tijd om verliefd te worden? Productiviteit boven alles, nietwaar. Andere firma’s beschouwen relaties tussen medewerkers als een privé-aangelegenheid. Zolang zulke verhoudingen niet leiden tot ergernis, jaloezie of werkverlet, reageert de werkgever niet. Stefaan Lievens: “Grote bedrijven zijn doorgaans toleranter dan KMO’s. In een klein bedrijf zit men dichter op elkaars lip en vreest men vlugger voor nepotisme. Bovendien bestaan in grote bedrijven meer uitwijkmogelijkheden. Een van de partners kan makkelijker worden overgeplaatst naar een andere afdeling.”

Bij bedrijven die een bepaalde strekking aanhangen, ligt de zaak wat gevoeliger. In katholieke organisaties duldt men zelden relaties tussen werknemers. Vreemd genoeg reageren bedrijfsleiders die zelf een relatie op het werk hebben of hadden ook afwijzend tegenover verliefde werknemers.

Managers en secretaresses

Waar bedrijven wel regels in verband met gewenste intimiteiten hanteren, worden die soms niet consequent toegepast. Lievens: “Het gaat daar selon la tête du client. Voor de capriolen van bijvoorbeeld een uitstekende verkoper knijpt men al eens een oogje dicht. Gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt is het moeilijk om snel een evenwaardige vervanger te vinden.” Of men ziet af van een ontslag uit schrik dat het personeelslid uit de biecht zou klappen. Hoewel een relatie met een andere medewerker geen grond voor ontslag is, komt het toch voor. Men vindt wel altijd een stok om de hond te slaan.

Het gebeurt ook dat de werknemer de eer aan zichzelf laat, zeker wanneer de relatie is afgesprongen. Een andere mogelijkheid in dat geval is een overplaatsing naar een andere afdeling of divisie. Deze maatregel komt veel voor wanneer een chef een relatie had met een ondergeschikte. Doorgaans verhuist de ondergeschikte. In Nederland daarentegen bestaat een informele regel dat de hogergeplaatste medewerker het veld ruimt.

De functie van de werknemer en het soort relatie is eveneens bepalend voor de appreciatie van gewenste seksuele intimiteiten. Lievens: “Relaties tussen kaderleden worden niet getolereerd, zeker wanneer het gaat om mensen van het topkader. Men vreest de macht van de pillow talk: bedrijfsgeheimen worden via het bed publieke geheimen.” Een relatie tussen een kaderlid en een niet-kaderlid wordt eveneens slecht ontvangen. Zo’n relatie doorbreekt de hiërarchische structuur, de voorbeeldfunctie. Tegenover homo- of lesbische relaties stelt de werkomgeving zich echter tolerant op, tenzij op kaderniveau. Een groot leeftijdsverschil tussen beide partners wordt dan weer niet aanvaard. Ook relaties tussen werknemers en klanten zijn moeilijk te verteren.

Radio trottoir

Belgische werkgevers gaan niet zo ver als Amerikaanse, waar geliefden vaak een love contract ter ondertekening krijgen aangeboden. Daarin zeggen ze dat ze hun relatie vrijwillig zijn aangegaan. Bovendien verbinden ze zich ertoe geen schadeclaim tegen de werkgever in te dienen wegens machtsmisbruik of seksuele intimidatie wanneer de relatie afspringt.

Een andere manier om de schade te beperken is openlijk voor de relatie uit te komen. Een verhouding is sowieso een van de moeilijkst te bewaren geheimen in een bedrijfsomgeving. Al vlug komt radio trottoir in de ether, met roddel en kliekjesvorming tot gevolg. Vertel gewoon hoe de zaken ervoor staan.

Stefaan Lievens: “Het morele aspect buiten beschouwing gelaten, blijkt dat relaties tussen een gehuwde en een ongehuwde medewerker of tussen twee gehuwden beter aanvaard worden als ze hun verhouding openbaar maken. Buiten de werkuren is men immers vrij om te doen en te laten wat men wil.”

Toch raadt Lievens verliefde werknemers aan zich te bezinnen alvorens te beminnen. Vaak zijn werkromances een kort leven beschoren, zeker wanneer de relatie overspelig is. Bovendien valt het soms moeilijk om privé-leven en werk gescheiden te houden. Lievens: “Merkwaardig is wel dat werknemers met liefdesverdriet op weinig begrip van de werkgever kunnen rekenen, terwijl medewerkers met andere familiale problemen wel op steun kunnen rekenen. Met andere woorden, een gokverslaafde die vanwege speelschulden zijn huis kwijtraakt, krijgt meer sympathie.”

Hilde Vereecken

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content