Geld verdienen bij 30 graden in de schaduw

In het najaar van 2009 viel de economische motor van Dubai stil. Maar wie durft, ontdekt een land met reuzenmogelijkheden. Kleinere Vlaamse spelers tonen de weg naar de brug tussen Europa en Azië.

Een dinsdag in april, op de middag. Het zicht vanuit de hoogste toren ter wereld, de Burj Khalifa, is adembenemend. Beneden razen nietige wagens over de Sheikh Zayed Road, de zesbaansweg die Dubai doormidden snijdt. Kilometers ver strekt de woestijnvlakte zich uit. In de Perzische Golf blinken de protserige, deels onafgewerkte, eilanden The Palm en The World. Het restaurant The At.Mosphere bevindt zich enkele tientallen meters boven het midden van de 828 meter hoge Burj Khalifa. Een lift zoemde pijlsnel naar verdieping 123. In de bar wordt een bekend Nederlands merk geschonken, dat volgens Belgen geen bier is.

“Zie. Daar is alles gestopt met werken.” Geleund aan het venster, wijst Werner Vanherle in de diepte. Naar de abrupt afgebroken werven. Kilometers lange rijen van onafgewerkte gebouwen. In november 2009 kwam er een abrupt einde aan de bouwwoede van de trotse torens in de Golfstaat, nadat de overheid van Dubai haar betalingen gestaakt had. Enkel de financiële hulp van buurstaat Abu Dhabi redde Dubai van een barre tocht door de geldwoestijn.

“Toen we hier kwamen in 2007 vlogen we allemaal heel hoog. The sky was niet eens the limit. Maar dat was niet aangenaam werken. Alles moest snel, direct. Er was een enorme vraag. Staal- en betonprijzen waren maar 24 uur geldig. Er was nauwelijks personeel te vinden. Vandaag is het totaal anders. Iedereen denkt meer na alvorens te doen. Daardoor is de kwaliteit verbeterd.” Werner Vanherle is CEO van het designbureau Creneau International. De Limburgse onderneming verzorgt het decor van winkels, hotels, bars en ander vastgoed. In 2007 trok Creneau naar Dubai, de stadstaat in de Verenigde Arabische Emiraten. Met succes. De onderneming kleedde de twee Belgian Beer Cafés aan. In de Burj Khalifa richtte Creneau een modelappartement in op de 99ste verdieping. Met de Amerikaanse multinationale hotelketens Starwood en Intercontinental Hotels werden interieurcontracten getekend voor de hele Golfregio. Vandaag werkt Creneau aan het vijfsterrenhotel Millennium Plaza. “We zijn dus druk bezig”, zegt Werner Vanherle. “Maar vóór de crisis hadden we 42 werknemers in Dubai. Vandaag nog 14. We hebben snel geanticipeerd op de crisis. We konden de bestaande projecten afwerken, want we hebben een joint venture met de familie Al Habtoor. Dat is een van de rijkste zakenfamilies in de Emiraten. Je moet maken dat je met gevestigde bedrijven werkt. Families die de dingen serieus nemen.”

Beschaamd over verspilling

Dubai mag dan de geldcrisis nog niet te boven zijn, toch vinden verscheidene Vlaamse kmo’s wel degelijk een opportuniteit in de stadstaat. Etap Lighting bijvoorbeeld. De specialist in energiezuinige verlichting uit Malle opende een kantoor in Dubai in 2009. In volle zomer, en enkele maanden voor de crisis uitbrak.

Maar op een terrasje aan Dubai Mall, aan de voet van de Burj Khalifa-toren, hebben de lokale directeur Michael Nuyttens en de internationale marketing- en verkoopdirecteur Wim Sliepenbeek het vooral over de enorme kansen in de stadstaat. De temperatuur bereikt half april al 32 graden in de schaduw. “De mensen hier schamen zich kapot”, zegt Wim Sliepenbeek. “De hoeveelheid verbruikte energie per inwoner is in Dubai de hoogste van de wereld. Wat niet zo raar is, als je ziet wat je hier moet weg koelen. Maar er komen steeds meer overheidsregels die het energieverbruik beperken”.

Michael Nuyttens leeft sinds 2000 in het Midden-Oosten. In 2004 trok hij naar Dubai. Met Etap Lighting vond de Vlaming een nieuwe uitdaging bij een Vlaamse onderneming. “Er wordt veel energie verspild. Per vierkante meter verlichting ligt het vermogen drie tot vier keer hoger dan in Europa. Met Etap Lighting besparen we tot drie vierde, zonder dat het lichtniveau of het comfort daalt.”

De onderneming uit de Kempen haalde de voorbije maanden belangrijke contracten binnen. Etap Lighting doet de verlichting voor de lokale Kamer van Koophandel, de enige ondernemersvereniging in Dubai. Een order voor de verlichting en op de nieuwe terminal van de luchthaven is zo goed als rond. Maar het belangrijkste visitekaartje is wellicht de verlichting in het tijdelijke hoofdkantoor van de wereldwijde vereniging voor Duurzame Energie Irena in Abu Dhabi. “Dat contract heeft een enorme uitstraling, want Irena is de wereldautoriteit voor duurzame energie”, zegt een enthousiaste Wim Sliepenbeek.

De woestijn als vuilnisbelt

We zijn vier kilometer verder. Kale vlaktes, met bouwwerken in de steigers, wisselen af met hypermoderne, architecturaal pronkende en glimmende torens. Alweer brandt de zon ongenadig, en klimt de temperatuur in de schaduw boven de dertig graden. Op de 23ste verdieping van het World Trade Center ontmoeten we Lieselot Vanden Driessche en Edouard Renson, de zaakgelastigden van Flanders Trade & Investment in Dubai.

Het duo ontvouwt een behoorlijke portefeuille van Vlaamse bedrijven met activiteiten in Dubai. Er zijn uiteraard de grote vissen Besix (bouw) en Deme (baggerwerken). Maar er is vooral een rijk en gevarieerd palet kmo’s. Chicago Metallic doet plafondbewerking en muuromlijsting. TVH Parts, de Ambassadeur van de West-Vlaamse Super Gazellen, levert met een ploeg van een tiental mensen dringende wisselstukken voor vorkheftrucks. Showtex toont grote prints op textiel, onder meer in het pretpark Ferrari World in Abu Dhabi. “Ondernemers gebruiken Dubai als uitvalsbasis voor het Arabische schiereiland”, zegt Edouard Renson. “In Dubai kom je gemakkelijk binnen. Er is nauwelijks visumplicht. Het leven is hier meer westers. Dat is niet de hoofdreden, maar dat speelt zeker mee. En je hebt thematische bedrijvenparken, waar je volledig eigenaar bent van je onderneming. Dat is zeer aanlokkelijk. Buiten die zones moet je een lokale partner hebben, die minimaal 51 procent van de aandelen krijgt. Jij komt met de centen over de brug. Maar die andere heeft alles te zeggen.”

Bruno De Block, de verkoop- en marketingdirecteur van de specialist in glasvezelnetwerken OTN Systems, duidt de soepelheid vanuit de praktijk. De Vlaamse kmo uit Herentals opende op 12 april een kantoor in Dubai. “Praktisch en administratief was de afhandeling heel eenvoudig. We begonnen ermee twee maanden geleden. We zijn nu al klaar.”

Ook Lieselot Vanden Driessche en Edouard Renson hameren op de kansen voor alternatieve energie en leefmilieu. Het is een recente zorg in het hele Midden-Oosten. “De Emiraten halen water uit zee en ontzilten het. Maar dat proces is veel te duur. Ze zoeken alternatieven”, weet Lieselot Vanden Driessche. In Abu Dhabi werd een eerste waterzuiveringsstation gebouwd. Tot dan werd afvalwater gewoonweg geloosd. Ander afval wordt nog altijd gewoon in de woestijn gedumpt. Een vrachtwagen vuilnis, en daarover een vrachtwagen zand, enzovoort. Met als resultaat gigantische vuilnisbelten in de woestijn.

Vlaming kleurt Masdar City

Het blijft wachten op de eerste Vlaamse afvalverwerker in Dubai. Waterleau, de Trends Gazelle van de Middelgrote Bedrijven in Vlaams-Brabant, prospecteert er wel. En er is een tweede Vlaming, na Etap Lighting, die een graantje meepikt van de toenemende milieuzorg. BUT, een multimediale onderneming uit Schelle, speelt een sleutelrol bij het communicatiebeleid van Masdar City. De nieuwe woestijnstad is een project van de overheidsholding van Abu Dhabi. Masdar City moet de eerste CO2-vrije stad in de wereld worden. “Wij leveren de beeldschermen in Masdar City waarop de overheid het initiatief toelicht”, zegt Wim Bonjean, de zaakvoerder van het BUT-filiaal in Dubai. “Er waren al grote videoschermen. Maar die kwamen van verschillende leveranciers. Wij zorgen ervoor dat al die beeldschermen via hetzelfde communicatiesysteem draaien. Momenteel hebben we drie grote videomuren en twaalf informatiekiosken.” BUT levert ook alle internetcommunicatie over groene technologie. “We hebben met Masdar City een contract getekend voor alle videowerk. Masdar vindt public relations heel belangrijk en wil aandacht voor alles wat draait om hernieuwbare energie. Wij filmen dat allemaal, ook internationale congressen over die thematiek.”

BUT, met hoofdkantoor naast de gebouwen van Studio 100, heeft in Dubai zeven medewerkers, naast de veertig in Schelle. De onderneming wint steeds belangrijkere orders in de Emiraten. De referentielijst in Abu Dhabi oogt indrukwekkend, met onder meer de havenautoriteiten en de toeristische dienst. Beide zijn zeer kapitaalkrachtig. De toeristische dienst bijvoorbeeld heeft plannen voor een museumeiland, met kopieën van de musea van het Louvre en het Guggenheim, naar een ontwerp van sterarchitect Frank Gehry. BUT levert alle beeldmateriaal voor de organisatie. De zaken gaan zo goed, dat BUT al met een typisch Belgisch probleem kampt. De schaarste aan creatieve, talentvolle medewerkers. The war on talent lijkt ook in een van de snelst groeiende economieën ter wereld te woeden.

WOLFGANG RIEPL IN DUBAI

” De mensen schamen zich hier kapot. De hoeveelheid verbruikte energie per inwoner is de hoogste van de wereld” Wim Sliepenbeek, Etap Lighting

” In 2007 was the sky the limit. Maar dat was niet aangenaam werken” Werner Vanherle, Creneau International