Geen hocus-pocus

Met welke formule kan je 100.000 nieuwe jobs scheppen? Verlaag de loonkosten voor laaggeschoolden met 10 %, krik het verschil verder op tussen nettoloon en uitkering, beperk de duurtijd waarin de werklozen van die uitkering kunnen genieten en… aanvaard een tekort in de begroting.

Jawel, u leest het goed. “Beter een tekort van een paar procenten ten gevolge van investeringen in de werkgelegenheid, dan een krakkemikkig evenwicht dat de kanker onder de welvaartsstaat verder laat woekeren,” is de redenering van dit blad (zie Opinie, blz. 138). Want budgettaire orthodoxie is voor deze regering zo stilaan een alibi geworden om pijnlijke maatregelen voor zich uit te schuiven.

Een selectieve lastenverlaging – en gecontroleerde ontsporing van de begroting – is de investering én het risico waard. Wie de reeks over de toekomst van de welvaartsstaat in Trends heeft gevolgd, weet dat één probleem zich als een rode draad in de vijf voorbije afleveringen heeft afgewikkeld: de lage activiteitsgraad op onze arbeidsmarkt. Slechts 60,5 % van de mensen tussen vijftien en 64 jaar werkt. En 57 % van de werklozen die dit land telt, is al meer dan een jaar inactief.

Pleit Trends dan voor deficit spending? Brengen we een variante op de surrealistische analyse van een Waals politicus die ooit zei: “Het tekort is er vanzelf gekomen, het zal ook vanzelf weer weggaan”? Hoegenaamd niet. De forse en dure ingrepen in het arbeidsaanbod moeten worden betaald met snoeiwerk in de uitgaven van de sociale zekerheid en op (korte) termijn resulteren in de nodige terugverdieneffecten.

Het is in ieder geval een alternatieve piste voor hogere of nieuwe fiscale inkomsten. Een toename van de BTW, accijnzen op brandstoffen en tabak, energietaks, personenbelasting en vennootschapsbelasting of een bijdrage op de toegevoegde waarde van ondernemingen, al die maatregelen hebben – zo blijkt uit berekeningen van het Planbureau – een negatieve impact op de werkgelegenheid, de economische groei en de inflatie. De keerzijde van het plaatje: dergelijke hogere belastingen poetsen wel het blazoen van de overheidsfinanciën mooi op.

Zelfs de algemene sociale bijdrage waarvoor de vakbond pleit, dreigt het bedrijfsleven met een negatief saldo op te zadelen (blz. 16). Is dit sop de kolen waard? “Als de werkgelegenheid prioritair is, moet de regering daarin durven investeren,” zegt Jozef Konings ( KU Leuven), die de relatie tussen loonlastenverlaging en jobs onderzocht in opdracht van de VKW Denktank (blz. 52). “Trouwens, als je niks doet, komt het tekort er ook door de aanhoudend lage tewerkstellingsgraad,” voegt hij er nuchter aan toe.

Zowel hogere vennootschapsbelastingen, een bijdrage op de toegevoegde waarde als een overheidstekort liggen momenteel bijzonder pijnlijk in de Wetstraat. Dit politieke dilemma voor de regering- Verhofstadt II toont duidelijk aan hoe groot de noodzaak is geworden om – laten we het eufemistisch formuleren – maatregelen te nemen die niet langer vrijblijvend zijn.

Het goede nieuws van al deze informatie over jobs en loonkosten is dat er geen hocus-pocusgedoe nodig is om de arbeidsmarkt in dit land toch verder te laten opschuiven naar het Europese gemiddelde of de Lissabon-doelstelling (de fameuze 70 %-werkgelegenheidsgraad in 2010). Als politicus kan Guy Verhofstadt de problemen hoogstens nog uitstellen, hij kan ze niet meer wegtoveren.

piet.depuydt@trends.be

Als politicus kan Guy Verhofstadt de problemen hoogstens nog uitstellen, hij kan ze niet meer wegtoveren.