Geen gezever: prioriteiten!

In schril contrast met de media-aandacht voor de speekseltesten van de politie op 1 oktober stond de wereldwijde aandacht voor Alberto Contador die ergens in de zomer van het jaar 2010 een stukje vlees had gegeten. En kijk, in zijn plasje werd er toch wel een micro-ietsiepietsie-restje van een verboden product gevonden. Een wereldprobleem!

De aandacht, de energie, het geld voor onderzoeken, het personeel, enzovoort dat doping in de wielersport de jongste jaren heeft opgeëist, is indrukwekkend, belachelijk buitensporig. Soms is de schade voor de sport of de sporters buitenmaats, maar als sportliefhebber wil je het niet meer weten. De beste sanctie is het wielrennen volledig van de buis weg te halen en plaats en tijd te maken voor minder bekende, toffe sporten.

Misschien lost het probleem zich helaas vanzelf op. De Vlaamse regering heeft ook een duidelijke boodschap gelanceerd: besparen! En de VRT doet mee, een van de oplossingen: minder sport.

Naast minder sport, ook minder fictie van eigen bodem. In plaats daarvan kwaliteitsvolle buitenlandse series. De prioriteiten zijn bekend. De gevolgen voor de onafhankelijke audiovisuele productiehuizen en faciliteitenbedrijven in Vlaanderen zijn niet het probleem van de openbare omroep. Eigen producten, eigen verhalen met schitterende Vlaamse acteurs en actrices, met een vleugje werkgelegenheid voor de beste creatieve technici zijn bijzaak.

Terwijl Vlaanderen In Actie moet blijven, wordt het woord actie veelvuldig geschrapt in de Vlaamse film- en televisiewereld. Na een spectaculaire groei tot zelfs 70 procent tussen 2007 en 2010 gaat het vanaf nu weer bergaf. We weten het, maar we gaan het nog wat verder de berg afduwen door te besparen, door bovenop de achterlijke steun die de audio-visuele sector krijgt, nog eens extra de kraan dicht te draaien. Natuurlijk is film of audiovisuele kunst geen prioriteit. Sport ook niet. Zolang de ernst van de shows en de nieuwsdienst beantwoordt aan de verwachtingen van de kijker, is er niets aan de hand. Wat is dan eigenlijk het probleem?

Ooit leerden de mensen nog lezen en schrijven. ‘Literatuur’ werd het verzamelwoord om de schrijfkunst in onder te brengen, ‘poëzie’ om de streling van fluwelen lettergrepen en zoete klanken in de bloemetjes te zetten.

De communicatie via de media is onuitputtelijk. De beeldcultuur is ingeburgerd, de verspreiding en de snelheid van tekst, woord, beeld, geluid en muziek zijn peanuts: eenvoudig, iedereen begrijpt het… Denken of hopen we toch. Iedereen leest op zijn of haar manier die beeldcultuur. Weinigen leren schrijven, bestuderen de grammatica van de beeldtaal, kennen het alfabet van beeld, geluid en montage.

De oneindige manipulatie van beeld en geluid, de kunst van de montage, de kracht van de camera als wapen, zijn vreemde instrumenten in de audiovisuele keuken. Hoe kun je proeven of iets kwaliteit is als je de mogelijkheden aan ingrediënten niet kent. De kloof tussen zij die schrijven, en zij die lezen wordt elke minuut groter. De impact van radio, film, televisie, internet of alle mogelijke downloads is enorm.

We mogen blij en zelfs trots zijn dat we tot vandaag nog niet opgingen in de mist van supercommerciële flitsende en verblindende publiciteitsshows en religieuze fanatieke of politiek gesponsorde tv-shows. Maar morgen gooien we alles op een hoop en leggen de soap bovenop. We kopen er nog wat bij in het buitenland of storten ons op de enorme gebeurtenis van ene Alberto Contador. We vergroten alles uit en brengen persoonlijke digitale kanalen op de markt. Openbare omroep of niet, ieder zijn eigen televisiestation! We sturen hallucinerende beelden naar ieders brein. Drugs worden overbodig.

Of we leren onze kleuters nuchter en met open ogen naar de wereld kijken en leggen hen uit dat er allerlei mogelijke technieken, interpretaties, combinaties en hallucinaties bestaan, beelden en klanken over de werkelijkheid, verhalen die verzonnen of gelogen zijn, of die omwille van een bepaald belang vanuit een ander standpunt belicht zijn. Een fascinerende audiovisuele wereld, maatschappelijk noodzakelijk, maar waar je op tijd en stond afstand van moet kunnen nemen.

stijn coninx – Cineast

Terwijl Vlaanderen In Actie moet blijven, wordt het woord actie veelvuldig geschrapt in de Vlaamse film- en televisiewereld.