Geen geheimen meer

Discretie is een deel van de Franse cultuur. Secrets d’alcôve, bedgeheimen die verhalen wat er in de intimiteit van beroemde en minder beroemde slaapkamers geschiedt, vormen de inspiratiebron voor talloze historische romans. Zelden zijn ze echter door de beschermende barrière van de media gedrongen. En als dat gebeurde was dat ruim na datum, zoals de onthullingen over de fatale ziekte van president Georges Pompidou of het tweede gezin van François Mitterrand.

De zaken zijn echter aan het veranderen. Aan de knusse relatie tussen waarheid en schijn in het Franse openbare leven kwam abrupt een einde op de dag dat Dominique Strauss-Kahn ongeschoren en met de handboeien om tevoorschijn kwam uit een politiebureau in Harlem, beschuldigd van poging tot verkrachting van een kamermeisje in zijn New Yorkse suite. De presidentsverkiezingen in april en mei gaan door zonder DSK, maar zijn schaduw hangt in het lang en het breed over de campagne.

De affaire zal nog lang en diep nazinderen. Ten eerste eisen de vrouwelijke kiezers nu uitdrukkelijk een stem in het kapittel. De controversiële relatie van de voormalige IMF-topman tot vrouwen en de wijze waarop die bekeken werd door het mannelijke politieke establishment, leidde tot aanzienlijke verontwaardiging bij de vrouwen. Vrouwelijke politici waren ongewoon openhartig over de behandeling door hun mannelijke collega’s. Aan de top wordt de ijdele hoop gekoesterd dat de kiezers wel zullen vergeten, maar onderaan, bij de militanten – zowel mannen als vrouwen – heerst het gevoel dat er zoiets bestaat als een ‘voor en na DSK’.

Ten tweede kwamen de Franse media onder vuur te liggen omdat ze het geheim van Strauss-Kahns privéleven afschermden, ook al was die kennis gemeengoed onder politieke journalisten. De media zijn voortaan zorgvuldiger. Ze willen dat de mensen zien dat ze nu meer werk maken van het nauwkeurig onderzoek van de voorgeschiedenis van een kandidaat, zowel privé als openbaar. Ook de concurrentie van de nieuwssites, de blogs en de sociale netwerken werkt dat in de hand.

En ten slotte was de arrestatie van Strauss-Kahn en de daaropvolgende discussie over zijn gebruik van vrouwen en geld slechts een van vele schandalen die in een druk jaar aan het licht kwamen. De Fransen werden overspoeld met aantijgingen over illegale politieke financiering op het hoogste niveau.

Nu is de pers aan het spitten geslagen, hierbij geholpen door meespeurende rechters. Het spitten gaat voor een deel door tijdens de hele verkiezingscampagne. Die nieuwe transparantie doet de Franse elites er bijzonder slecht uitzien in de ogen van de kiezers.

De auteur is directeur van de redactie van Le Monde.

SYLVIE KAUFFMANN