We nemen allemaal voornemens om ons leven te veranderen. Meer artikels in Trends lezen, meer kwaliteitstijd met de kinderen doorbrengen, meer te sparen en minder geld uitgeven aan gadgets, onze vergaderingen beter voorbereiden. Telkens weer blijkt dat onze goede voornemens dode letter blijven. Hoe komt dat?
Uit onderzoek blijkt dat we ons falen vooral toeschrijven aan een gebrek aan wilskracht en veel minder aan ‘slechte vrienden’ of ‘ik vrees me belachelijk te maken’. De werkelijkheid is dat we gewoon toegeven aan verleidingen. We weten dat het niet goed is, maar toch laten we ons gaan. En we zappen dus wat in plaats van Trends te lezen, we eten te veel chips of we surfen wat op het internet in plaats van de vergadering grondig voor te bereiden. Iedereen weet dat al wat leuk is in dit leven, ofwel verboden is ofwel doet verdikken.
Het volk dat zich zonder meer het meest laat gaan, het volk dat onmiddellijke bevrediging tot een soort ideologie heeft verheven, zijn uiteraard de Amerikanen. Hun economie draait hoofdzakelijk op consumptie, hun idolen zijn mensen die snel succes kennen en in het bedrijfsleven telt vooral wat ik als aandeelhouder dit kwartaal al dan niet heb verdiend. Een halfuurtje rondlopen in een Amerikaans pretpark toont ook de lichamelijke gevolgen van het gebrek aan wilskracht. De wansmakelijk dikke Amerikanen zitten desnoods in een elektrische rolstoel om zich van attractie naar attractie te verplaatsen, een liter cola en een reuzenzak popcorn op de schoot.
Het Amerikaanse model laat zich gemakkelijk exporteren. Met wat vertraging zie je overal ter wereld dat men net zoals de Amerikanen de luie auto centraal stelt, graag televisie kijkt, fastfood verorbert en zich steeds meer alleen en op alle momenten volpropt. Je kan veel kritiek hebben op de Amerikanen, maar hun samenlevingsmodel werkt toch wel veel aanstekelijker dan laten we zeggen het Belgische, Japanse of Russische. Waarom? De verklaring is echt niet ver te zoeken: onze hersenen zijn gepreprogrammeerd voor snelle voldoening.
De Amerikaanse samenleving met haar radicale marktgerichtheid promoot alles wat die hersenen snelle voldoening geeft. En… het werkt. Maar het werkt allemaal veel te goed. De gevolgen kunt u dagelijks in de krant lezen: de wereldbevolking wordt wansmakelijk dik, bingedrinking is een enorm probleem, drugs, ook de meest gevaarlijke, lijken niet te stoppen. Mensen besteden fortuinen en nemen grote gezondheidsrisico’s om er zeer snel jonger, mooier of gewoonweg sexy uit te zien.
Maar het vraagt een zeer actieve, aanvankelijk heel moeizame inspanning om die lusten, driften en verleidingen tegen te houden. De meeste godsdiensten hebben hun handen vol met ons beheersing te leren om op die manier het ‘ware geluk’ te bereiken. Behalve uiteraard de Amerikaanse godsdiensten waar je met wat gezang, gepraat en een flinke gift aan God hebt getoond dat je een goed mens bent. Beheersing en soberheid worden daar bijzonder weinig gepredikt. Dat is goed voor de joden en de boeddhisten, maar niet voor de Amerikanen. Ook kerken mogen de Amerikaanse consumptiedroom niet aan diggelen gooien.
Maar kijk, er is een tegenreactie op gang gekomen. Eén thema is op dit ogenblik razend populair in de Amerikaanse psychologie. Na emotionele intelligentie, na mindfulness, na spiritualiteit op de werkplek, heb je nu de nieuwe hit: wilskracht, willpower.
Voor managers zijn weinig thema’s zo belangrijk als wilskracht. Iedereen weet dat management het eeuwige gevecht is om je aandacht te richten, niet op het leuke, maar op het belangrijke. Blijf gefocust op je prioriteiten, je doelstellingen en blijf weg van die verkeerde websites, die leuke mails, dat geroddel bij de watercooler. Doe je verdomde plicht, doe de moeilijke dingen eerst, delegeer het dringende en werk nu aan het belangrijke, hou de lange termijn voor ogen, haast je als je de tijd hebt, dan heb je tijd als je gehaast bent. Hoe doe je dat? Je mag vijf keer raden? Juist! Ontwikkel je wilskracht.
U wil natuurlijk weten wat er in die boeken staat, hoe ook u uw wilskracht kunt versterken. Maar vooral zou u willen zien dat de wilskracht van uw partner en kinderen toeneemt. Wat hebben de moderne psychologen ons te leren? Even geduld, niet te snel. Even uw verlangen naar een snel en bruikbaar antwoord uitstellen. Terwijl u dit leest ben ik op weg naar New York, ik ga daar genieten en genieten, en ook al die boeken kopen over wilskracht, die voor u lezen, en pas over veertien dagen krijgt u van mij de goede raad hoe ook u uw wilskracht kan versterken.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School.
MARC BUELENS
De wansmakelijk dikke Amerikanen zitten desnoods in een elektrische rolstoel om zich van attractie naar attractie te verplaatsen, een liter cola en een reuzenzak popcorn op de schoot.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier