FUNDAMENTELE HERVORMING BLIJFT UIT

Het Tiense verlichtingsbedrijf Sylvania ontslaat 50 werknemers. Een tiental daarvan heeft recht op brugpensioen. Vroeger had de vakbond vaak vooraf al het lijstje klaar met de mensen die met brugpensioen wilden gaan. Dat probleem was dan meteen van de baan.

Sinds het Generatiepact is het niet zo eenvoudig meer. Kandidaten voor vervroegd brugpensioen moeten nu zes maanden worden begeleid op zoek naar een nieuwe baan. Pas als die zoektocht niets oplevert, mogen ze de arbeidsmarkt verlaten.

Benieuwd wat er met die tien oudere werknemers van Sylvania zal gebeurd zijn na zes maanden. Zal het Generatiepact het verschil maken? De Vergrijzingscommissie heeft in haar jongste jaarverslag al berekend dat de financiële impact van het pact erg beperkt is: de vergrijzingskost zal in 2030 0,28 % van het bruto nationaal product (bnp) lichter uitvallen. In eerste instantie zullen de uitgaven zelfs oplopen en de winst wordt pas later geboekt als de tewerkstelling stijgt. Pas als Sylvania erin slaagt enkele van die tien mensen elders aan het werk te krijgen, is er winst. Maar al te vaak lopen dit soort schema’s mis: van de kosten zijn we zeker, maar de latere opbrengsten…

Bovendien is het Generatiepact nog niet rond. Zo moet nog steeds de lijst worden opgesteld van de zware beroepen, die recht blijven hebben op een vervroegd brugpensioen. De idee dat deze kwestie in het najaar wordt geregeld, lijkt verlaten. De discussie is verschoven naar 2007. Op zich is dat niet erg, want een regeling is pas noodzakelijk vanaf 1 januari 2008.

Werkgevers vrezen dat de overheid via een (te) uitgebreide lijst van zware beroepen de impact van het Generatiepact wil uithollen. En dan zal de opbrengst van 0,27 % nog lager uitvallen.

Het sociaal immobilisme lijkt groot. Begin september wordt gepraat over de welvaartsvastheid van de sociale uitkeringen. Door het beperkte budget zal het bij morrelen in de marge blijven. Een detail terzijde: het ABVV verwierp het Generatiepact, maar staat er nu wel mee te zwaaien omdat in dat pact ook staat dat de uitkeringen moeten worden verhoogd. Daarna volgt in november-december het ritueel van het interprofessioneel akkoord. Waarnemers verwachten een eerder magere loonnorm. Dat wordt voor de vakbonden een harde noot om te kraken. Dat is niet bevorderlijk om een grote sociale omslag te realiseren.

Intussen heeft in Nederland de vakbond voorgesteld om de werkloosheid tijdens een eerste periode door de werkgevers te laten betalen. De werkgeversfederatie wil dat bekijken in ruil voor een flexibeler ontslagregeling. Het past in een politiek van responsabilisering. Nederland heeft goede ervaringen met het terugdringen van het ziekteverzuim nadat de werkgevers moesten betalen voor de eerste periode van ziekte.

In Duitsland heeft volgens The Wall Street Journal HAWE Hydraulics beslist om dankzij een stevige flexibilisering (langer werken, minder reguliere uren en in ruil geen extra loon) te investeren in een nieuwe fabriek. In Duitsland, en niet – zoals het al in 2005 had gedaan – in Bangalore in India.

In België echter ligt het Generatiepact nog steeds op de maag van de vakbond. Een sociale partner haalde dit onlangs aan als de reden waarom grote hervormingen momenteel niet mogelijk zijn.

Guido Muelenaer