Fortis verhindert regering écht beleid te voeren

De Fortis-soap blijft duren. Vorige week woensdag werd op de Heizel met de voeten gestemd. 0,27 procent van de stemmen was er tekort om met Fortis in rustiger vaarwater te geraken. We herdoopten deze dag in een op de website van Trends verschenen commentaarstuk tot Zwarte Woensdag. Het was een foertstem tegen het establishment en de overheid. Citeren we een lezersreactie op onze website (die symbool staat voor vele andere reacties): “Het gevoel dat overheerste bij de nee-stemmers, was verontwaardiging voor de arrogantie van de besluitnemers. Dat is nu rechtgezet.”

Inderdaad, net zoals bij de politieke Zwarte Zondag van 1991 (toen het Vlaams Blok een eclatante overwinning boekte) heeft de overheid deze afwijzing aan zichzelf te danken. Het talent waarmee de financiële crisis tot nu toe werd aangepakt, contrasteert fel met het gestuntel van de jongste week. Exemplarisch is het proberen inbrengen van de 125 miljoen aandelen zonder stemrecht. Meer en meer vingers wijzen in de richting van Didier Reynders. In een interview met Trends (zei blz. 22) geeft Frank Arts, woordvoerder van de Vlaamse families die in Fortis hebben geïnvesteerd, toe dat die aandelentruc sommigen van mening heeft doen veranderen. Frank Arts: “Vele families hebben op de vergadering zélf hun standpunt nog gewijzigd. Ikzelf heb ja gestemd, maar rond mij hoorde ik dingen als ‘Sorry, maar voor dat soort banditisme stemmen wij niet’. Dat heeft het tij doen keren.”

Is het verkiezingskoorts die onze politici zo onhandig maakt? Didier Reynders ziet in enquêtes dat zijn blauwe haring niet wil braden. De PS blijft de grootste partij van Wallonië. De minister van Financiën stapelt flater na flater op elkaar: aankondiging van een tweede bankenronde, vergelijking van België met IJsland, onterechte aankondiging van een schrootpremie voor auto’s, enzovoort. Het leverde twee reprimandes van premier Herman van Rompuy op.

Het politieke gekrakeel veroorzaakte ook rond KBC al een onappetijtelijk schouwspel. Toen de bank-verzekeraar enkele weken geleden zwaar onder druk kwam te staan op de financiële markten, aarzelde de federale regering om tussenbeide te komen. De PS wou niet zomaar weten van steun aan de ‘Vlaamse bank’. Met als gevolg dat de Vlaamse regering de zaak in handen nam.

Aan socialistische kant groeit nu de tendens om Fortis in staatshanden te houden. Dat de ‘progressief’ Bert Anciaux dat verklaarde op zijn blog, was even dom als onhandig. Maar als Laurette Onkelinx en Elio Di Rupo, gesteund trouwens door de socialistische vakbond, Fortis opeisen, is dat wel serieus. Er dreigt een Vlaams KBC en een Waals Fortis te ontstaan. Dat moet worden vermeden. Want bankieren en Waals socialistisch cliëntelisme gaan niet samen.

Daarom is het toe te juichen dat de nieuwe raad van bestuur van Fortis Holding meteen na zijn aanstelling opnieuw is gaan onderhandelen. Met een minieme wijziging in het akkoord en een overheid die zich dit keer afzijdig houdt van trucs om de buit binnen te halen, moet een ‘ja’ van de aandeelhouders mogelijk zijn. En dan kan de overheid eindelijk de deal met BNP Paribas sluiten.

Op die manier kunnen allerlei noodscenario’s vermeden worden. De overheid zal dan niet de ondersteuning van de liquiditeit van Fortis moeten overnemen van BNP Paribas. Momenteel is die steun gering, maar als Fortis in een storm terechtkomt, zal die zoals in oktober snel naar grote hoogte stijgen.

De belangrijkste reden om het dossier-Fortis af te sluiten, is het feit dat de overheid andere uitdagingen heeft dan deze. Economisch blijft het immers erg slecht gaan. In het laatste kwartaal van 2008 kromp het bbp van de eurozone met 1,5 procent, de grootste daling sinds 1974. Duitsland liet min 2,1 procent noteren en dat is bijzonder slecht nieuws voor ons land dat erg afhankelijk is van zijn oosterburen. De handelsbalans is bovendien voor het eerst in zestien jaar negatief gegaan. De concurrentiekracht daalt.

Uiteraard kunnen Herman Van Rompuy en de zijnen dit wereldwijde tij niet keren. Ook de minutieus getimede terugkeer van Guy Verhofstadt zal niet helpen. De internationale conjunctuur bepaalt de trend. Maar dat betekent niet dat beleid er niet toe doet. De regering moet zich dáár mee bezighouden. Proberen de crisis te verzachten, de lichtpunten die er hier en daar zijn versterken en vooral een toekomstgericht beleid opzetten. Een staatsbank heeft ze daar niet voor nodig. (T)

De auteur is hoofdredacteur.

Guido Muelenaer