Fondsen die gemoedsrust garanderen

Met asymmetrische fondsen zult u niet altijd het onderste uit de kan kunnen halen wanneer de markten stijgen, maar wel uw verliezen kunnen beperken wanneer de markten de verkeerde richting uitgaan.

Bij wijze van uitzondering zullen we het deze week niet hebben over één specifiek fonds maar wel over een categorie van fondsen, namelijk de asymmetrische fondsen. De generische term asymmetrisch fonds zegt u misschien niet veel, maar toch is het concept niet nieuw. Het principe van die fondsen is redelijk eenvoudig: hun doel is niet om de markt te verslaan, maar wel om beleggers gemoedsrust te bieden door altijd te streven naar een behoorlijk rendement. De fondsbeheerders streeft daar naar, zowel in de context van een dalende markt als van een stijgende markt. Het is een categorie die zich bevindt tussen de fondsen met gewaarborgd kapitaal – die weinig dynamisch zijn vanwege de kapitaalbescherming – en anderzijds de open fondsen, die geen enkele kapitaalgarantie bieden en voor 100 % belegd zijn in aandelen. De fondsen houden met andere woorden het midden tussen heel defensieve en heel dynamische producten.

Een heel complete familie

De asymmetrische fondsen beperken zich niet tot één enkel type fonds. Het is een complete familie die onderverdeeld kan worden in verschillende types afhankelijk van de gevolgde strategie.

De eerste tak van die familie omvat alle fondsen waarvan de strategie afhangt van de marktvisie van de beheerder. Tot die categorie behoren de opportunityfondsen. Typisch daarbij zijn fondsen die overschakelen van de ene activaklasse op de andere afhankelijk van de verwachte evolutie van de markten. Ook de notie ‘market timing’ kan een belangrijk aspect zijn in het beheer van het fonds. Hierbij streeft de beheerder ernaar om de beleggingen in zijn portefeuille op het hoogste punt te verkopen en op het laagste punt te kopen. Voorbeelden van dergelijke fondsen zijn Fortis Opportunities USA en het wereldwijde fonds FLF opportunities World van BNP Paribas Fortis Investments.

Die fondsen worden op een heel actieve manier beheerd en kunnen veel sneller reageren op marktgebeurtenissen dan fondsen die blindelings een beursindex volgen. Ze zijn echter volledig afhankelijk van de kwaliteit van de beheerders. Zo is het fonds Fortis Opportunities USA op het meest extreme punt van de crisis sterker gedaald dan de S&P 500 omdat de beheerder heel grote risico’s had genomen. Het herstel van 2009 was echter een stuk spectaculairder dan dat van de S&P 500 dankzij een aantal verstandige keuzes. Zelfs als het rendement van het opportunityfonds op het einde van de rit hoger is dan dat van de S&P 500, is het duidelijk dat dergelijke beleggingen wegens de sterke koersschommelingen alleen zijn weggelegd voor beleggers met stalen zenuwen. De soms wilde bokkensprongen tijdens de looptijd zullen immers velen de stuipen op het lijf jagen.

De tweede tak van de familie van asymmetrische fondsen die we zullen bespreken, is die van de fondsen beheerd volgens heel strikte regels. Een concreet voorbeeld: een deel van de Fortis-fondsen die behoren tot dat gamma volgen de Sigma best selection-index, die streeft naar een constante volatiliteit. Zodra de aandelenmarkten te volatiel worden (bij uitgesproken hausse- en baissebewegingen), trekt de index zich terug uit de aandelenmarkten om te beleggen in cash. Die strategie berust op het feit dat de aandelenmarkten bij een te grote volatiliteit doorgaans neerwaarts gericht zijn. Doordat ze hun blootstelling aan de aandelenmarkten verkleinen bij een toename van de nervositeit, slagen ze erin te ontsnappen aan baissebewegingen. Dat is ook effectief gebeurd met de fondsen die deze index volgden in 2008. Terwijl er op de aandelenmarkten een ware slachting aan de gang was, kon de index – die voor 100 % belegd was in cash – aan het ergste ontsnappen.

Fortis biedt een hele reeks fondsen aan binnen het CPPI-gamma (Constant Proportion Portfolio Insurance) met één grote ambitie: de bescherming van de activa van beleggers en tegelijkertijd proberen te profiteren van de stijging van de markten. Tot die categorie behoren bijvoorbeeld de Fortis L Fund Safe-fondsen. Die fondsen beleggen in gediversifieerde beleggingsinstrumenten op basis van een van de vijf profielen gekozen door de belegger (van conservatief tot agressief). Het doel is uiteraard om te profiteren van de stijging van de markten, maar vooral om een bodem te bepalen waaronder het fonds niet mag zakken. Zo tolereert één bepaald type van dat fonds slechts een verlies van 5 %. Zodra die bodem wordt bereikt, positioneert het fonds zich in cash of in andere geldmarktproducten om de activa in de portefeuille veilig te stellen.

Beperkingen van de formule

Asymmetrische fondsen ogen verleidelijk op papier, maar toch zijn er een aantal kleine dingen die u moet weten alvorens u er halsoverkop uw spaargeld in belegt. Zo zijn die fondsen vaak duurder dan indexfondsen om de eenvoudige reden dat ze een regelmatige opvolging en dus meer werk vergen. Bovendien is het ook heel moeilijk om te weten waar het fonds precies uit bestaat en dus om zijn evolutie te voorspellen. Ten slotte moet u alle vertrouwen hebben in de fondsbeheerder en in zijn capaciteit om op het juiste moment de juiste beslissingen te nemen. De prestaties van het fonds hangen namelijk voor een deel af van de kwaliteiten van de beheerder. Om die redenen zullen wij beleggers nooit aanraden om alles te beleggen in asymmetrische fondsen. Ze moeten worden beschouwd als financiële activa die andere fondsen en individuele aandelenbeleggingen aanvullen

door karine huet