De vierjaarlijkse Special Olympics gaan zaterdag in Antwerpen van start. Net nu verschijnen de eerste resultaten van nieuw onderzoek naar werknemers met een verstandelijke beperking.
Onderzoek
Hoe goedbedoeld filantropie ook is, het is geen goed idee werknemers met een beperking enkel in dienst te nemen om het goede te doen. “Dan schiet je het doel voorbij, je vertrekt ook beter vanuit een economisch voordeel”, zegt professor Bart Cambré van de Antwerp Management School, die onderzoek doet naar de integratie van verstandelijk beperkte werknemers in het normale economische circuit.
Inschakelen
Waarom zouden bedrijven moeite doen om werknemers met een verstandelijke beperking in dienst te nemen? “Als je het macro-economisch bekijkt, merk je dat we alle talenten nodig zullen hebben”, zegt Bart Cambré. “Werknemers met een verstandelijke beperking vormen een grote groep die nu nog niet wordt aangeboord. De arbeidsmarktparticipatie van personen met een verstandelijke beperking ligt nu maar op 15 procent.” Cambré wil er niet graag een cijfer op plakken omdat de grens tussen wie verstandelijk beperkt is en wie niet delicaat is, maar het gaat om minstens tienduizend werknemers die in de economie kunnen worden ingeschakeld.
Obstakels
Wanneer maatwerkbedrijven (de nieuwe naam voor beschutte werkplaatsen) vaker samenwerken met de reguliere economie, ontstaat het gevaar op cherry picking: enkel de beste krachten stappen over naar klassieke bedrijven. Al is het wel zo dat goede maatwerkbedrijven tegenwoordig mee nadenken over de loopbaan van hun werknemers. Een ander probleem is dat werkgevers vaak enthousiast zijn, maar afhaken wanneer ze worden geconfronteerd met praktische problemen. Het belangrijkste obstakel is dat mensen met een verstandelijke beperking begeleiding nodig hebben en maatwerk behoeven. Veel bedrijven in de reguliere economie met gestandaardiseerde functieomschrijvingen zijn voorlopig niet in staat een antwoord te bieden via aangepaste jobdesigns.
Enclaves
Wanneer bedrijven uit de reguliere economie verstandelijk beperkte werknemers in dienst nemen, gaat het vaak om korte projecten waarbij een groep uit een maatwerkbedrijf tijdelijk naar het bedrijf wordt gedetacheerd onder begeleiding van een coach. ‘Enclavevorming’ heet dat en op zich is er niets mis mee. Bart Cambré: “Het schiet wel zijn doel voorbij als die groep mensen apart wordt gehouden in een aparte werkruimte met eigen faciliteiten. Dat is geen inclusieve manier van werken. Om de verschillende groepen werknemers optimaal te gebruiken in het bedrijf, kun je ze beter samen zetten. Diverse teams werken beter.”
Goedkoper
Voor ondernemingen zijn verstandelijk beperkte werknemers goedkope arbeidskrachten omdat hun loon deels wordt gesubsidieerd door de overheid. Voor een bedrijf vragen zulke werknemers inderdaad extra kosten, zoals begeleiding. “Voor een bedrijf met gestandaardiseerd, repetitief werk zijn verstandelijk beperkte werknemers interessant omdat ze zo’n werk goed en graag doen,” zegt Bart Cambré. “Ook zij willen overigens beter worden in hun job. Vertrek niet vanuit hun beperkingen, maar zet hun competenties in de verf.”
BENNY DEBRUYNE
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier