Flexibele telefoons

Sir Christopher Bland, voorzitter van BT, zegt dat voor de telecombedrijven de grootste veranderingen nog moeten komen.

Het is trouwens al aan het veranderen sinds het midden van de jaren negentig, die het einde van een lang tijdperk van stabiliteit inluidden. Het was de tijd voordat de draadloze en internettechnologie de massamarkt bereikte, vóór de volledige liberalisering van de telecommarkten in Europa, Azië en Noord-Amerika en vóór de ontwikkeling van breedbandnetwerken en -diensten.

Sindsdien werden de krachten van technologische innovatie en concurrentie ontketend, en dat heeft tot beroering in de sector én tot spectaculaire stemmingswisselingen onder de investeerders geleid. Aanvankelijk zag het ernaar uit dat de technologie een groeispiraal zonder einde op gang zou brengen. Maar intussen is het duidelijk geworden dat, hoewel er nog altijd een enorm potentieel bestaat, de economische parameters en de timing veel complexer liggen. Voor de breedbandinfrastructuur zullen massale investeringen nodig zijn. Technologische ontwikkelingen als wave division multiplexing, waarbij licht met verschillende frequenties door één en dezelfde vezel gestuurd wordt, hebben de kostprijs van de bandbreedte naar omlaag gebracht, maar er tegelijk voor gezorgd dat een groot deel van de optische vezels in de wereld ongebruikt blijven. Dat zet dan weer vraagtekens bij de economische modellen van de operators.

Hoe zal het klimaat in 2002 evolueren?

Hou de volgende zaken goed in het oog. Ten eerste: de evolutie naar een breedbandwereld. Ten tweede: de convergentie van telecommunicatie, informatie- en communicatietechnologie (ICT) en uitzendtechnologie. En ten derde: de rol van het management bij de veranderende richting en cultuur van organisaties.

Breedband vormt de tweede golf van de communicatierevolutie. Hij komt er ook echt aan in 2002. De eerste was de smalbandgolf, waardoor toegang tot het internet en mobiele telefonie een massale verspreiding kreeg, wat dan weer gepaard ging met stevige groeivoeten. Maar naarmate de marktpenetratie toenam, was het onafwendbaar dat de groei van het aantal abonnementen begon te plafonneren. In plaats van de queeste om de snelste en de grootste te zijn, is er nu een wedloop aan de gang om anders te zijn, om de meest gezochte en gepersonaliseerde toepassingen te bieden. En terwijl het gebruik in het smalbanddomein slinkt, staat de breedband nog maar aan het beginpunt.

Voor de grote communicatiebedrijven brengt breedband echter gigantische investeringen met zich: de centrales moeten uitgerust worden met de DSL-technologie die koperdraad omvormt tot breedband-hogesnelheidslijnen. Daarnaast moet de derde generatie van mobiele netwerken uitgebouwd worden, waarvoor de licenties _ nog los van de eigenlijke infrastructuurkosten _ in Europa al meer dan 117 miljard dollar hebben gekost.

Het is een gigantische onderneming, maar zeker de moeite waard. Breedband biedt de mogelijkheid om vlot toegang te krijgen tot on-linevideo en -audio, om grote bestanden snel te downloaden en om permanent in verbinding te staan met klanten en collega’s. Het biedt ook nieuwe ontspanningsmogelijkheden voor de consument en een efficiëntere werking voor ondernemingen.

Maar het is niet alleen een kwestie van infrastructuur. De operators hebben ernaar gestreefd om capaciteit te scheppen, maar een groot deel daarvan blijft onbenut. In 2002 moet het accent verlegd worden van het aanbod naar de vraag. Of er meer gebruikgemaakt wordt van breedband, zal grotendeels afhangen van de aantrekkelijkheid van de inhoud die geboden wordt. Het zal ook afhangen van de mate waarin men zich bewust wordt van de voordelen ervan, vooral onder de KMO’s.

De breedbandomgeving moedigt ook de convergentie aan van sectoren die tevoren een apart leven leidden. Zo gaat BT in Groot-Brittannië rechtstreeks de concurrentie aan met de kabelmaatschappijen op het vlak van telefonie én breedbanddiensten. De lijnen van BT worden gebruikt om programma’s op aanvraag, nieuws en videobeelden tot bij de consument te brengen. De kabel wordt gebruikt om snelle toegang tot het internet te bieden via de pc. Gewezen telco’s concurreren of werken samen met satellietzenders om breedband aan te bieden. De verschillen waar het écht op aankomt, zijn niet langer de verticale schotten tussen telecommunicatie, radio en tv en uitgeverij, maar de horizontale lijnen tussen inhoud, netwerk, dienstverlening en uitrusting.

Om te evolueren, te overleven en te gedijen, moeten de bedrijven zichzelf hervormen. Zich in de hedendaagse communicatiewereld positioneren is een kwestie van pro-actieve managementkeuzes en geen geloofsdaad. Er bestaat geen ijzeren wet die zegt dat telecombedrijven vaste en mobiele netwerken moeten uitbaten, dat ze over beide netwerken zowel spraak- als datadiensten moeten aanbieden, dat ze elke denkbare klant moeten bedienen, dat ze zowel nationaal en internationaal actief moeten zijn en dat ze tegelijkertijd ook nog inhoud moeten scheppen of bijeenbrengen. In 2002 zal de uitdaging voor het management erin bestaan om te beslissen wat te doen _ en wat níét te doen.

“Breedband vormt de tweede golf van de communicatierevolutie. Hij komt er ook echt aan in 2002.”