Felix Arabia

Met het verdwijnen van Saddam Hoessein, tegen het einde van 2003, zal het Midden-Oosten een beduidend betere plaats om te leven worden.

De bevolking van de Arabische wereld – van Marokko tot de Golf – zal er de komende jaren herhaaldelijk aan worden herinnerd dat haar overheden onrechtmatig en ondemocratisch zijn. En naarmate Saddam Hoessein zal wankelen, zullen ook de andere leiders in het Midden-Oosten – van koningen tot dictators – inzien dat zij hun schertsvertoning uiteindelijk niet kunnen volhouden ten aanzien van de hoon van hun eigen bevolking. Zij die hun macht met het grootst tromgeroffel uitoefenen, zullen dat nog het meest voelen. Zij zijn het die het meest zullen worden bedreigd door de verdwijning van Saddam Hoessein.

Irakees compromis

De verandering in Irak – op welke manier die ook tot stand komt – zal evenwel niet resulteren in een democratie. Maar zij zal wel een einde maken aan de dictatuur. Er is voldoende ruimte in de Arabische wereld voor een compromis, zoals het Rusland van Boris Jeltsin tien jaar geleden, of – langer geleden – het Turkije van Kemal Ataturk. En hoewel deze hybride vorm van overheid verre van perfect is, zou hij in ieder geval veel beter zijn dan wat er momenteel wordt aangeboden in het Midden-Oosten. Naarmate geld en fatsoen zullen terugkeren naar de 23 miljoen inwoners van Irak, zal de geest van de bevrijding zich gaan verspreiden over de grenzen.

De retoriek en het geweld dat zal uitgaan van Irak en zijn buren in het komende jaar zal in het Westen worden geïnterpreteerd als chaos. Westerlingen zullen van leer trekken tegen Bush omdat hij zich moeide met zaken die hij niet onder controle had; Amerikaanse en Europese burgers zullen van hun stuk worden gebracht omdat terroristen het geweld vlakbij zullen brengen. Maar voor de mensen uit het Midden-Oosten (niet voor de woedende woordvoerders die uitvoerig in de media te zien en te horen zullen zijn) zal het een welkome verandering zijn: een eerste stap naar betere overheidssystemen en het einde van de huidige stagnatie.

Zelfs als er een of twee landen – wat onwaarschijnlijk is – opteren voor een moslimfundamentalistische overheid, dan nog zal het resultaat rechtmatiger en minder gevaarlijk zijn dan een arbitraire en moordlustige dictatuur. Of Amerika deze andere winden zal kunnen controleren of kanaliseren is natuurlijk betwijfelbaar. Het zal in ieder geval niet in dank worden afgenomen door de Arabische bondgenoten van de VS; de Saudische en Egyptische regimes zouden liever hebben dat alles bij het oude blijft.

Democratie zonder land

De ironie van 2003 zal zijn dat het enige meest democratische gedeelte van de Arabische wereld geen land zal zijn, maar de gehavende overblijfselen van Palestina. In januari trekken 2,9 miljoen Palestijnen naar de stembus – opener en eerlijker dan waar ook in het Midden-Oosten, met uitzondering van Israël – voor een parlement. Als een niet bestaand land dat geteisterd wordt door terreur het moslimgeloof op één lijn kan brengen met een stembusgang, waarom zou dat dan onmogelijk zijn voor de rest van het Midden-Oosten?

Met het verdwijnen van Yasser Arafat zou een nieuwe start mogelijk worden zonder bruut geweld. Die verandering zou Israël evenwel in een lastig parket brengen. Israël, omgeven door harde, vijandige en onrechtmatige regimes, is veilig. Met semi-fatsoenlijke buren wordt Israëls beleid van territoriale expansie en hardhandig militarisme veel twijfelachtiger. Maar al bij al zal de verdwijning van Saddam Hoessein een hele reeks voordelen met zich brengen in 2003.

Dudley Fishburn [{ssquf}]

De auteur is hoofdredacteur van The Economist.

(2003)

Naarmate geld en fatsoen zullen terugkeren naar de 23 miljoen inwoners van Irak, zal de geest van de bevrijding zich over de grenzen verspreiden.