EUROPESE CENTRALE BANK

In een financieel bijzonder woelige wereld bleven de wisselkoersen van de toekomstige eurodeelnemers moeiteloos overeind. Economen David Begg, Francesco Giavazzi, Paul De Grauwe, Harald Uhlig en Charles Wyplosz waarschuwen echter voor al te veel zelfgenoegzaamheid. Want de Europese Centrale Bank ( ECB) kampt met ernstige constructiefouten die vroeg of laat aan de oppervlakte zullen komen. Dat zal zeker het geval zijn, mocht de financiële crisis overslaan naar euroland. In een rapport zetten ze die tekortkomingen op een rijtje.

De ECB heeft te weinig beslissingsmacht gekregen, terwijl de nationale centrale banken nog te veel de touwtjes in handen houden. Nationale gouverneurs, die de meerderheid in de ECB-raad uitmaken, zullen zich bij cruciale beslissingen laten leiden door nationale belangen.

Daarbij komt het gebrek aan een gecentraliseerde controle en afgelijnd crisismanagement op het Europese banksysteem. Ook bestaat er geen mechanisme om liquiditeiten in het systeem te pompen. Ook de voorstellen om aan een golf van falende financiële instellingen het hoofd te bieden, vertonen hiaten, waarschuwen de auteurs. Dat alles dreigt het financiële systeem in euroland kwetsbaar te maken.

De ECB zal, zoals het een centrale bank past, prijsstabiliteit nastreven. Hoe ze dat voor mekaar moet krijgen, blijft echter ook vlak voor de start van de euro nog onduidelijk. Transparantie is nochtans essentieel om de nodige geloofwaardigheid te verwerven.

Geloofwaardige, centrale banken houden bij de uitstippeling van het monetaire beleid niet alleen rekening met prijsstabiliteit, maar ook met een stabiele groei en een gezond financieel systeem, zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse centrale bank ( Federal Reserve) dat doet. Daarom moet er duidelijkheid komen over hoe de ECB deze extra doelstellingen kan waarmaken zonder in conflict te komen met het doel van prijsstabiliteit. In een wereld waar deflatie en niet inflatie het grotere gevaar is, zou de ECB er moeten op toezien dat ze niet onder de inflatiedoelstelling uitkomt, merken de auters ook op.

Zelfs als de financiële crisis in de wereld wegebt, blijft de ECB geconfronteerd met twee problemen waar de Fed niet mee kampt: stroeve Europese arbeidsmarkten en een fiscaal beleid binnen de eurozone dat in handen zit van elf regeringen met elk een eigen agenda. Stroeve arbeidsmarkten nopen de ECB ertoe de groeicyclus zo goed mogelijk uit te vlakken omdat conjuncturele werkloosheid zich meteen vertaalt in een hogere structurele werkloosheid. Maar omdat regeringen daar nog gevoeliger voor zijn, zijn die geneigd de fiscale teugels te vieren om werkloosheid te bestrijden. Waarop de ECB niet anders kan reageren dan met een strikter monetair beleid – om inflatie te voorkomen. Waardoor de ECB paradoxaal genoeg de kans op een recessie verhoogt. Coördinatie van het fiscale en monetaire Europese beleid zou bovenaan op de agenda moeten staan, besluiten de auteurs.

David Begg, Francesco Giavazzi, Paul De Grauwe, Harald Uhlig en Charles Wyplosz, The European Central Bank: Safe at any speed?, Centre for Economic Policy Research.

Info: Tel. (00-44) 171.878.29.00