EUROPA

België

Groei bbp: 1,4 %

Bbp: 521 miljard (ppp: 439 miljard)

Inflatie: 2,6 %

Bevolking: 10,7 miljoen

Bbp per hoofd: 48.890 (ppp: 41.260)

Zoals bij een koppel met kinderen houdt alleen de kommer die met een scheiding gepaard gaat de Vlamingen en Franstaligen in België bij elkaar. De economie hapert en het begrotingstekort neemt maar een ietsje af. Het is afwachten hoe de nieuwe regering die problemen zal aanpakken.

Duitsland

Groei bbp: 0,0 %

Bbp: 3488 miljard (ppp: 3159 miljard)

Inflatie: 1,8 %

Bevolking: 81,7 miljoen

Bbp per hoofd: 43.740 (ppp: 40.280)

Duitsland wil de euro behouden, maar de Duitsers willen de lamlendige Zuid-Europeanen niet uit de penarie helpen. In 2012 wint ofwel de kiezer, ofwel de euro. Beide scenario’s voorspellen niet veel goeds voor kanselier Angela Merkel en haar coalitieregering. Het is waarschijnlijk hun laatste jaar aan de macht in afwachting van de verkiezingen van 2013. Aangenomen dat de euro overleeft (het alternatief is te afschuwelijk om ook maar te overwegen), dan moet het land nog afrekenen met de besparingen bij zijn belangrijkste handelspartners en dat leidt tot een stagnatie van de economie.

IN DE GATEN HOUDEN

De hemel op aarde. Op een nog onbekende plek in Duitsland wordt Genesis gepland, een themapark dat geïnspireerd is op de bijbel. Onder de attracties: een toren van Babel, een ‘hemel-en-hel’-achtbaan en een levensgrote ark van Noah.

Frankrijk

Groei bbp: 0,0 %

Bbp: 2732 miljard (ppp: 2305 miljard)

Inflatie: 1,7 %

Bevolking: 63,6 miljoen

Bbp per hoofd: 42.930 (ppp: 36.220)

Het is een verkiezingsjaar en wegens de affaire-Dominique Strauss-Kahn moest de socialistische oppositiepartij een nieuwe vaandeldrager zoeken. Die heeft ze gevonden in François Hollande. De centrumfiguur Hollande is een geduchte uitdager voor Nicolas Sarkozy, de steeds minder populaire president. Het herrezen rechtse Front National spreekt onder Marine Le Pen ook een woordje mee en dwingt de twee leidinggevende partijen misschien tot blokvorming als ze de tweede ronde haalt. Te midden van dat alles valt de economie stil, terwijl de Franse bewindslui blijven pogen de euro te redden.

Griekenland

Groei bbp: -3,5 %

Bbp: 200 miljard (ppp: 292 miljard)

Inflatie: 1,0 %

Bevolking: 11,3 miljoen

Bbp per hoofd: 17.710 (ppp: 25.820)

De Europese zwaargewichten zijn vastbesloten om de eenheidsmunt in stand te houden. Ze proberen Griekenland hoe dan ook staande te houden tot het zijn schuld kan herschikken op een manier die de euro niet vernietigt. Het land is de facto insolvent en zit geklemd tussen de Scylla van de bezuinigingen en de Charybdis van het gewelddadige protest. Het doet er niet toe wie regeert, de economie gaat hoe dan ook de dieperik in – en sneller en dieper buiten de eurozone dan erin.

Hongarije

Groei bbp: 0,6 %

Bbp: 152 miljard (ppp: 200 miljard)

Inflatie: 4,1 %

Bevolking: 10,0 miljoen

Bbp per hoofd: 14.500 (ppp: 20.090)

De centrumrechtse regering van de Fidesz-Hongaarse Burgerunie, de sterkste sinds de val van het communisme, heeft de vrije hand om haar beleid uit te stippelen. Ze maakt van haar mandaat gebruik om groei na te streven en de kiezers te behagen, ten koste van de buitenlandse ondernemingen en onder het afkeurende oog van de wereldbankiers. De regering heeft de macht van het grondwettelijk hof al beknot en ze grijpt de controle waar ze maar kan. Op die manier legt ze de fundamenten voor een lang verblijf aan de macht. De economie kan in 2012 alleen voortstrompelen.

IN DE GATEN HOUDEN

Rechts rukt op. In overeenstemming met de Europese trend rukt nationalistisch rechts op. De radicaal-nationalistische partij Jobbik wordt wellicht ‘s lands op een na grootste politieke formatie.

Ierland

Groei bbp: 0,0 %

Bbp: 219 miljard (ppp: 191 miljard)

Inflatie: 1,3 %

Bevolking: 4,2 miljoen

Bbp per hoofd: 52.180 (ppp: 45.370)

De regering van Fine Gael en Labour wordt niet bedreigd door de versplinterde oppositie, die van de macht verdreven werd tijdens het verwoestende financiële debacle van 2008-2009. Ze legt er zich op toe de bittere medicijn toe te dienen die Europa en het IMF voorschreven in ruil voor een hulppakket van 85 miljard euro. Dat veronderstelt zware bezuinigingen, loonmatiging en politieke hervormingen. Als het land, eind 2012 of begin 2013, zich opnieuw tot de kredietmarkten wil wenden, moet het rekening houden met hoge intresten en is een nieuw reddingsplan misschien noodzakelijk. De economie groeit helemaal niet.

IN DE GATEN HOUDEN

De tent wordt afgebroken. Er wordt een referendum gehouden over het al dan niet afschaffen van de Seanad, het Hogerhuis van het parlement.

Italië

Groei bbp: -0,2 %

Bbp: 2201 miljard (ppp: 1994 miljard)

Inflatie: 1,8 %

Bevolking: 61,0 miljoen

Bbp per hoofd: 36.100 (ppp: 32.700)

Silvio Berlusconi werd in eigen land belaagd door de rechtbanken en de slachtoffers van de bezuinigingen, en in het buitenland door de financiële markten. Zijn regering moest wijken voor kabinet van technocraten onder leiding van Mario Monti. De eurocrisis heeft de aandacht gevestigd op de disfunctionele Italiaanse economie. Het beleid verandert als reactie op de bezorgdheid van de markten. Besparingen verkleinen weliswaar het begrotingstekort, maar ze wegen ook op de economie, die in 2012 inkrimpt.

Nederland

Groei bbp: 0,0 %

Bbp: 827 miljard (ppp: 743 miljard)

Inflatie: 1,9 %

Bevolking: 16,7 miljoen

Bbp per hoofd: 50.960 (ppp: 43.570)

De regerende coalitie is zwak en verdeeld. De extreemrechtse PVV – die al even gekant is tegen immigratie als tegen Europese reddingsplannen – is een onbehaaglijke Dritte im Bunde. Vervroegde verkiezingen in 2012 of 2013 zijn dan ook waarschijnlijk. Er is geen enkele garantie dat zo’n nieuwe stembusgang een stabielere regering oplevert. De economische prioriteiten zijn het herstel van de budgettaire en financiële stabiliteit. Vanaf 2020 wordt daarom de pen-sioenleeftijd met een jaar verhoogd en de financiering van de gezondheidszorg wordt hervormd.

IN DE GATEN HOUDEN

Bloemenkracht. De Floriade die om de tien jaar gehouden wordt, vindt van april tot oktober plaats in Venlo. Er is meer te zien dan alleen maar tulpen.

Noorwegen

Groei bbp: 1,3 %

Bbp: 486 miljard (ppp: 290 miljard)

Inflatie: 1,8 %

Bevolking: 5,0 miljoen

Bbp per hoofd: 96.940 (ppp: 57.800)

De naar links neigende coalitieregering overleefde in 2011 een lichte hapering. De verdeeldheid blijft weliswaar bestaan, maar de regeringsploeg doet haar ambtstermijn uit. Ze voert hervormingen door in de gezondheidszorg en het onderwijs, de milieuzorg en de jobcreatie. De grootste twistappel vormt de spanning rond de ontginning of het behoud van de noordelijke kust, waar olie en visserij de drijvende krachten achter de economie vormen. De begroting vertoont een overschot, een zeldzaamheid in Europa, en de economie is in staat om te groeien.

IN DE GATEN HOUDEN

Coole jazz. Het Ismussik-jazzfestival, waar enkel gespeeld wordt op instrumenten die van het plaatselijke ijs gemaakt zijn, vindt plaats in februari. Alle voorstellingen zijn in de kille avonduren om de perfecte toonhoogte te bewaren.

Oekraïne

Groei bbp: 4,0 %

Bbp: 175 miljard (ppp: 347 miljard)

Inflatie: 7,8 %

Bevolking: 45,3 miljoen

Bbp per hoofd: 3860 (ppp: 7650)

Sinds het met de Oranjerevolutie twee stappen vooruit ging, heeft Oekraïne onder de contrarevolutie van president Viktor Janoekovitsj weer een stap achteruitgedaan. Het blijft niettemin een land dat een gedaanteverwisseling ondergaan heeft. De relatie met Rusland wordt er beter op, maar de betrekkingen met het Westen krijgen nu voorrang en de nadruk ligt op toenemende integratie met Europa. De verkiezingen in oktober brengen waarschijnlijk opnieuw een meerderheid voor de presidentgezinde partijen. Het door het IMF gesteunde economische plan levert een behoorlijke groei op, die de bitterheid van de bezuinigingen wat tempert.

IN DE GATEN HOUDEN

De aftrap. De investeringen en het toerisme krijgen een voorzet van het Europees kampioenschap voetbal, dat Oekraïne samen met Polen organiseert.

Polen

Groei bbp: 3,2 %

Bbp: 542 miljard (ppp: 805 miljard)

Inflatie: 3,0 %

Bevolking: 38,1 miljoen

Bbp per hoofd: 14.250 (ppp: 21.140)

Het Burgerplatform behaalde in oktober een vlotte overwinning in de Poolse algemene verkiezingen en brengt opnieuw de oude coalitie met de Poolse Boerenpartij op de been. Het is de eerste keer sinds de val van het communisme dat een Poolse premier – Donald Tusk – twee opeenvolgende regeringen leidt. Het enthou-siasme over de invoering van de euro is weggeëbd en de kwestie verhuist naar de onderste beleidsschuif. De groei wordt aangevuurd door het stevige binnenlandse verbruik en de inflatie valt terug op een meer aanvaardbaar niveau.

Portugal

Groei bbp: -3,1 %

Bbp: 228 miljard (ppp: 256 miljard)

Inflatie: 1,1 %

Bevolking: 10,7 miljoen

Bbp per hoofd: 21.370 (ppp: 24.040)

Het economische beleid wordt bepaald door de voorwaarden die verbonden zijn aan het reddingspakket van 78 miljard euro dat in 2011 overeengekomen werd met de EU en het IMF. Strenge besparingen en structurele hervormingen zijn de codewoorden. Dat doet de werknemers, de ambtenaren, de huiseigenaars en de zelfstandigen pijn en stelt Portugals traditie van sociale stabiliteit op de proef. De doelstelling om het begrotingstekort tegen 2013 onder 3 procent van het bbp te krijgen, wordt grotendeels gehaald.

Rusland

Groei bbp: 3,7 %

Bbp: 1926 miljard (ppp: 2505 miljard)

Inflatie: 6,7 %

Bevolking: 141,2 miljoen

Bbp per hoofd: 13.650 (ppp: 17.750)

De politieke tandem Poetin-Medvedev kondigde in september aan dat ze eens te meer hun functies omruilen. De eigenlijke verkiezingen in maart zijn slechts een formaliteit en opnieuw een teken dat Rusland afglijdt naar een autoritair systeem. De steun van de bevolking voor het tweetal nam af naarmate de bezuinigingen de levensstandaard aantastten en de aanhoudende corruptie naar voren haalden. Economisch houdt de door petroleum gevoede heropleving in Rusland aan, ook al daalt de prijs van de ruwe olie.

Spanje

Groei bbp: 0,3 %

Bbp: 1537 miljard (ppp: 1489)

Inflatie: 1,8 %

Bevolking: 46,3 miljoen

Bbp per hoofd: 33.180 (ppp: 32.140)

De centrumrechtse Partido Popular (PP) heeft de macht opnieuw overgenomen van de Socialistische Arbeiderspartij (PSOE). Maar, zoals het geval was voor alle recente Spaanse regeringen, heeft de grootste partij de steun nodig van regionale groeperingen om de macht echt in handen te krijgen en dat geeft de Catalanen en de Basken veel invloed. Een PP-regering volgt de sobere lijn die door de heikele budgettaire en financiële positie wordt aangegeven. Ze wil daar een hervormingsprogramma aan vastknopen dat tot doel heeft de privé-investeringen aan te moedigen. De economie, die de lange klim uit de recessie heeft aangevat, groeit een fractie.

Turkije

Groei bbp: 3,5 %

Bbp: 729 miljard (ppp: 1121 miljard)

Inflatie: 6,6 %

Bevolking: 74,7 miljoen

Bbp per hoofd: 9760 (ppp: 15.000)

De gematigde islamitische Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling begint aan haar derde regeerperiode en heeft de overhand in de langlopende strijd met de secularisten. Haar gekrompen meerderheid houdt wel in dat een nieuwe hervorming van de militaristische grondwet van 1982 moet onderhandeld worden. De langlopende confrontatie tussen de staat en de Koerdische minderheid duikt eveneens opnieuw op en meningsverschillen gladstrijken voor het tot geweld komt, wordt een prioriteit. De halsbrekende charge die Turkije uit de recessie voerde, vertraagt wat, maar er zit nog altijd wat impuls in de economie.

Verenigd Koninkrijk

Groei bbp: 0,7 %

Bbp: 2511 miljard (ppp: 2293 miljard)

Inflatie: 2,9 %

Bevolking: 63,1 miljoen

Bbp per hoofd: 39.770 (ppp: 36.310)

De pijn van een slopend eerste jaar werd niet evenredig gedeeld door de partijen in de regerende coalitie. De kleinere Liberaal-Democraten kregen het gros van de woede van de bevolking over zich heen. Toch hebben zowel de Conservatieven als de LibDems meer te verliezen dan te winnen bij nieuwe verkiezingen. De coalitie houdt dan ook stand, hoewel met meer gespannen interne relaties dan voorheen. De bezuinigingen werden in 2011 afgekondigd bij een lauw herstel en beginnen in 2012 pijnlijk voelbaar te worden. Dat wakkert het ongenoegen alleen maar aan. Het beleid spitst zich toe op het vinden van een nieuw evenwicht tussen met schulden gefinancierd verbruik en export en de overstap van financiële engineering naar een meer fundamentele variant, maar op de korte termijn liggen slome groei, matiging en morrend volk in het verschiet.

Zwitserland

Groei bbp: 0,2 %

Bbp: 638 miljard (ppp: 363 miljard)

Inflatie: 0,4 %

Bevolking: 8,0 miljoen

Bbp per hoofd: 79.810 (ppp: 45.450)

De status van de Zwitserse frank als veilige beleggings-haven vormt een bedreiging voor de economie, omdat de toevloed van kapitaal dat de globale financiële risico’s wil ontvluchten de waarde van de munt opdrijft. De Zwitserse overheid heeft zich bereid getoond om onconventionele afweermiddelen tegen de waardevermeerdering van de munt in te voeren, maar dat wordt ongetwijfeld op de proef gesteld als de crisissen in de economie van de rijke wereld uitdijen. De economie slabakt intussen.

IN DE GATEN HOUDEN

Deur toe. De rechtse Zwitserse Volkspartij slaagt erin een referendum af te dwingen over een strengere immigratiepolitiek, maar kan Zwitserland wellicht niet lospeuteren uit het akkoord met de EU over arbeidsmobiliteit.