ETATISERING OF PRIVATISERING ?

Pachters wachten bang af

Op 16 oktober buigt de raad van bestuur van de Vlaamse Vervoermaatschappij ( VVM), beter bekend onder zijn straatnaam De Lijn, zich over een wel erg hekel dossier : het al dan niet verderzetten van de contracten die De Lijn heeft met de zogenaamde exploitanten, de privé-uitbaters van bepaalde busverbindingen. Door de busgebruiker is het niet te zien (elke bus rijdt onder het banier van De Lijn), maar bijna 40 % van de geregelde lijndiensten, worden in onderaanneming verzorgd door “pachters”. Ons land telt zo’n 90 pachtersbedrijven, die werk geven aan 2000 mensen en gezamenlijk een vloot van zo’n 835 bussen beheren.

De schrik is de pachters behoorlijk om het hart geslagen. Onlangs liet Jos Geuens, voorzitter van de raad van bestuur van De Lijn, weten dat alle bestaande contracten met buspachters opgezegd worden, conform de Europese richtlijnen. Voor Guido Vlieghe, Vlaams voorzitter van de Geregelde Autobusdiensten (de pachters) kan er maar weinig twijfel over bestaan : dit is een eerste maar definitieve stap naar een uitverkoop van het Vlaams openbaar vervoer aan het buitenland.

Volgens insiders worden, vooral in socialistische hoek, de messen nu scherp gewed : “In de VVM worden alle mogelijke criticasters uit het hoogste bestuursorgaan geweerd. Een aantal jonge socialistische Turken met invloed op minister van Vervoer Baldewijns (SP), liggen aan de basis van deze machtsgreep. Ze zien het fenomeen Linjebuss met lede ogen aan, en willen een inktvlekfenomeen een halt toeroepen. Het kan geen toeval heten dat het De Lijn zelf is die alle nieuwe verbindingen verzorgt in de gemeenten met socialistische burgemeesters, Leuven bijvoorbeeld. De Lijn moet een favoriete speeltuin worden voor de socialisten.”

Volgens Guido Vlieghe heeft een op til zijnde etatisering van De Lijn verregaande gevolgen op alle niveaus, en zeker ook voor de buspachters die misschien wel “de dood voor ogen zien”. “En dat terwijl deze privé-busmaatschappijen zonder meer betere diensten tegen een competitievere prijs aanbieden dan De Lijn,” zegt Vlieghe.

Sommigen verwachten zelfs dat De Lijn privé-busbedrijven zou acquireren, net zoals in Wallonië haar tegenhanger de SRWT dat doet onder impuls van Jean-Claude Phlyppo, gewezen kabinetschef van André Cools. Terwijl in heel Europa het openbaar vervoer meer en meer geprivatiseerd wordt, worden hier tegenovergestelde, etatistische, maneuvers ondernomen.

Overigens zou de SRWT ook zélf stappen overwegen op de markt van de Vlaamse buspachters. “Het Vlaams openbaar vervoer zou dan zelfs voor een deel in Waalse handen kunnen terechtkomen,” waarschuwt Vlieghe. “Begrijpt u nu waarom de schrik er bij onze mensen behoorlijk in zit ? Gezien de onzekere toekomst, zal er vermoedelijk minder en minder geïnvesteerd worden door onze firma’s, die meestal dynamische familiebedrijven met een lange traditie zijn.”