Er zijn geen defensieve aandelen meer

Beleggers die in tijden van crisis op veilig willen spelen, kiezen traditioneel voor defensieve aandelen. Maar ook die zijn de voorbije jaren kopje-onder gegaan.

Eind vorig jaar adviseerden heel wat analisten om te investeren in defensieve aandelen. Die voorzichtigheid heeft ertoe geleid dat veel beleggers begin dit jaar niet optimaal hebben geprofiteerd van het sterke eerste kwartaal op de beurzen in Europa, de Verenigde Staten en de opkomende landen. Nu de schuldencrisis en de vrees voor de toekomst van Europa weer opflakkeren, klinkt opnieuw de roep om vast te houden aan defensieve aandelen. Het is maar de vraag of dat een goede keuze is.

Economische fluctuaties

Een defensief aandeel is een aandeel van een bedrijf waarvan de activiteiten en de winst slechts in beperkte mate worden beïnvloed door economische fluctuaties. Daaronder vallen traditioneel ondernemingen die voorzien in basisdiensten zoals water en elektriciteit, voedingsmiddelen en andere basisproducten. Maar of een aandeel crisisbestendig is, hangt niet alleen van de sector af. In de nutssector bijvoorbeeld hebben niet alle bedrijven een defensief profiel.

Defensief stelt teleur

Als we de grillige evolutie van de Bel-20 van 2007 tot 2012 onder de loep nemen, stellen we inderdaad vast dat twee defensieve waarden – AB InBev en Telenet – de sterkste prestaties hebben neergezet. Maar veel andere aandelen die doorgaans als defensief worden beschouwd, hebben de beleggers teleurgesteld. De bankwaarden, die tot voor enkele jaren nog doorgingen voor risicoloze goedehuisvaderaandelen, werden verpletterd door de financiële crisis. Dexia, Ageas en KBC vormen het trio aandelen dat u de voorbije vijf jaar zeker niet in uw beleggingsportefeuille wilde hebben.

De energiebedrijven waren eveneens gevoelig voor de economische cycli. Als de economische activiteit afneemt, heeft ook de energievraag de neiging te dalen. De onzekerheid over de regelgeving die van toepassing is op nutsbedrijven, heeft er mee toe geleid dat de koers van GDF-Suez zwaar is teruggevallen.

De evolutie van de wetgeving heeft ook de telecomsector getroffen. De voorbije jaren heeft Europa zijn pijlen gericht op de hoge tarieven die de operatoren aanrekenen voor mobiele telefonie, onder meer voor gesprekken naar het buitenland. Dat heeft hun marges onder druk gezet. Ook de toenemende concurrentie en het feit dat hun markt nauwelijks meer groeit, hebben gewogen op de beursprestaties van de telecomgroepen. De povere score van Mobistar sinds 2007 is daar een uiting van.

De distributiesector, die eveneens geldt als een defensieve sector, komt er niet zo slecht uit. Delhaize was het slachtoffer van zijn strategische ommezwaai. Het heeft zijn lageprijzenbeleid misschien te laat ingezet. Colruyt daarentegen is erin geslaagd slechts 4,82 procent te verliezen in de moeilijke beursperiode tussen 2007 en 2012.

Alles bij elkaar zijn het niet zozeer de defensieve aandelen die de voorbije vijf jaar de beste prestaties hebben neergezet, maar wel aandelen van bedrijven die beschikken over een sterk competitief voordeel, zoals Elia, de enige beheerder van het elektriciteitsnetwerk, of AB InBev, de wereldwijde marktleider in de biersector.

Negatieve balans

Bekijken we de prestaties van de Bel-20 in 2008, toen de crisis een ravage aanrichtte op de financiële markten, en in 2009, toen de beurzen zich spectaculair herstelden, dan is het moeilijk tot een optimistische conclusie te komen. De beurscrisis van 2008 heeft bijna geen enkel aandeel gespaard. Zelfs de vastgoedsector, die normaal gezien zeer crisisbestendig is, moest met Cofinimmo en Befimmo de duimen leggen.

De telecomsector heeft duidelijk zijn glans verloren en is er in 2008 niet in geslaagd de portefeuille van defensieve beleggers te beschermen. Erger nog: de telecomgroepen hebben zelfs niet kunnen profiteren van het herstel in 2009. Dezelfde conclusie kunnen we trekken voor de nutssector, en in het bijzonder voor GDF-Suez.

Voortgaand op de prestatie van Colruyt heeft de distributiesector het vrij redelijk gedaan. Ook AB InBev en Telenet presteerden niet slecht, maar de beleggers moesten over stalen zenuwen beschikken om die grillige aandelen niet in de verkoop te gooien.

KARINE HUET