Enemy of the State

“Enemy of the State” is een voortreffelijke politieke thriller in de geest van de paranoïde samenzweringsthrillers van de jaren zeventig.

In ” Enemy of the State” wordt advocaat Robert Dean (rol van Will Smith) beroofd van zijn privacy, zijn werk en uiteindelijk zijn integrale privé-leven. Aanleiding voor deze plotse ommekeer in zijn bestaan is Deans nietsvermoedend bezit van een videocassette waarop de moord van National Security Agency-agent Reynolds ( Jon Voight) op een senator staat geregistreerd. Hardnekkig achternagezeten door Reynolds en zijn NSA-agenten, vindt Dean pas rust als hij ex-spion Brill ( Gene Hackman) tegen het lijf loopt.

Centraal in deze film staat de hedendaagse spitstechnologie op het gebied van afluisteren en bespieden. Als we scenarist David Marconi mogen geloven, is geen enkel individu nog veilig voor de bewakings- en spionagemethoden van bepaalde staatsinstellingen. “A Brave New World” en “1984” staan met andere woorden voor uw huisdeur.

Regisseur Tony Scott (maker van onder meer “The Hunger”, “Top Gun” en “Crimson Tide”) en producent Jerry Bruckheimer maken van de technologische snufjes op het gebied van audio en beeld gretig gebruik om de film met een overdonderende snelheid over het doek te laten razen. Scotts razendsnelle beeldenstorm komt de impact van enkele snedige actiescènes niet altijd ten goede. Toch is deze Bruckheimer-Scott-productie – meestal moeten popsongs, explosies en populaire acteurs het krakkemikkige scenario in de films van dit duo verdoezelen – een schot in de roos. “Enemy of the State” haalt zijn kracht vooral uit de manier waarop de nietigheid van het individu wordt voorgesteld: het individu als een weerloze speelbal in de handen van enkele (corrupte) gezagsdragers. Op dit vlak herinnert “Enemy of the State” aan de paranoïde samenzweringsthrillers uit de jaren zeventig zoals “The Conversation”, “Three Days of the Condor”, “The Anderson Tapes” en “The Parallax View”. Terwijl het groeiende wantrouwen van de Amerikaanse burger naar aanleiding van Watergate en Vietnam in de filmindustrie een antwoord vond, is dit “wantrouwen” intussen meermaals bevestigd. De relevante sociale context van toen is in “Enemy of the State” inmiddels achterhaald. Leuk evenwel is dat de koele regeringsambtenaren van de seventies nu vervangen zijn door aan frisdrank en junkfood verslaafde whizzkids. “Enemy of the State” pretendeert uiteindelijk niet meer te zijn dan een bijzonder onderhoudende en verontrustende thriller.

Piet Goethals