Emile Claus

Met een retrospectieve van Emile Claus beoogt het Oostendse PMMK een rehabilitatie van deze Belgische “luminist”.

“Een landschap is iets dat beweegt. Als het u beet heeft, draait het u in de ogen.” Het is een uitspraak van Emile Claus (1849-1924), die zo minutieus de impact van het licht op het (Leie-)landschap wist te schilderen. Hij is gekend als “luminist”, maar dan vergeet men wel even dat hij in een halve eeuw een hele ontwikkeling doormaakte van een academisch geïnspireerde Antwerpse periode over het naturalisme naar het impressionisme. En binnen dat impressionisme, dat toch in hoofdzaak als een Franse aangelegenheid wordt gezien, is Claus’ luminisme dan “maar” een Vlaamse variant.

Tijd voor rehabilitatie van die kunstenaar, dachten Willy Van den Bussche, de Oostendse museumconservator, en Johan de Smet, die een doctoraatsstudie maakt over Claus, en die deze tentoonstelling samenstelde. “Claus mag zonder schroom een belangrijk schilder worden genoemd,” stelt Johan de Smet, “die in België een aantal ‘-ismen’ heeft helpen doorbreken, hij stond altijd open voor vernieuwing. En hij genoot vanaf de jaren ’90 van vorige eeuw internationale waardering, zetelde in de jury van de Parijse salons en in het Carnegie Institute in Pittsburgh, hij werd door Monet en andere Franse impressionisten als één van hen beschouwd.”

Anders dan de Fransen, bij wie de spontaneïteit meer ruimte kreeg, bleef Claus ook in zijn impressionistische werk toch steeds “doordacht” schilderen, met een hoog realiteitsgehalte, daarin gestuwd door zijn technische virtuositeit. “Om maar één voorbeeld te noemen : kijk hoe hij in de kleine, eerste versie van Koeien doorwaden de Leie met sporadische zuiver witte toetsen lichteffecten doet opleven, diepte en reflectie creëert, en hoe hij doorheen de werveling van toetsen toch een vrij realistisch beeld maakt,” legt de Smet uit.

In zijn Londense jaren, tijdens de Eerste Wereldoorlog, staat Claus wel dichter bij de Franse impressionisten. Die minder gekende periode uit Claus’ oeuvre, met nochtans een aantal prachtwerken, waaronder ‘De Theems, Waterloo Bridge’ (dat de affiche van de tentoonstelling is geworden), krijgt door de Oostendse expositie nieuw licht.

Het merendeel van de 250 getoonde werken (160 schilderijen, plus litho’s, pastels en tekeningen) komt uit privé-verzamelingen. Een aantal daarvan, zoals ‘Rijkdom en Armoede’ (1880) zijn voor het eerst sinds lang te zien.

U hebt tot oktober de tijd om Claus te (her)ontdekken.

RAF PAUWELS

Retrospectief Emile Claus, tot 5 oktober in het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, Romestraat 11, 8400 Oostende. Open van 10 tot 18 uur ; gesloten op maandag. Tel.(059)50.81.18

Rijkdom en Armoede (Emile Claus, 1880)

Koeien doorwaden de Leie (Emile Claus, 1899)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content