Een vreemde Japanner in Brussel

RHJ International is misschien wel het meest geheimzinnige bedrijf op de Brusselse beurs. Nu staat het plots in de schijnwerpers, als overnamekandidaat van Opel.

Bizar. Geheimzinnig. Merkwaardig. Die woorden duiken op bij wie zich in de holding RHJ International verdiept. Het begint al met de verantwoordelijke voor de investeerdersrelaties, Arnaud Denis. Eerder in dit nummer, in Cash, weigert hij alle commentaar op de overnameplannen van de holding voor Opel. Maar van RHJ International werd wél gemeld dat het op dinsdag 26 mei zijn overnameplannen ontvouwde voor de Europese ondernemingsraad van de fel geplaagde autoreus. De overnamekansen werden in Duitse kringen overigens bijna onbestaande genoemd.

En dan is er dat andere bizarre fenomeen. RHJ International noteert sinds 24 maart 2005 op Euronext Brussel. Maar het bedrijf publiceert zijn balansen in yen, al wordt een aantal cijfers in euro vermeld. Dat heeft alles van doen met de belangen van de onderneming. Vier van de belangrijkste participaties staan genoteerd op de beurs in Tokio. Twee andere belangen hebben als belangrijkste of enige markt het land van de rijzende zon.

Maar toch werd tegelijk slechts een derde van de omzet in het gebroken boekjaar van april 2007 tot maart 2008 in Japan behaald. Dat komt omdat RHJ International belangen heeft in ondernemingen die zeer internationaal actief zijn. Twee derde van de omzet wordt in Europa en Noord-Amerika gerealiseerd. En dat verklaart meteen ook de interesse van de holding voor Opel. Want de twee belangrijkste participaties, Asahi Tec en Honsel International Technologies, zijn grote toeleveranciers voor de auto-industrie. Meer nog, RHJ International haalt ruim de helft van zijn activiteiten uit de autosector. Chrysler en General Motors zijn topklanten. De twee toeleveraars zien dus zwarte sneeuw. In het eerste halfjaar van het boekjaar 2009 (van april tot einde september 2008) fietste Asahi Tec naar een bedrijfsverlies van 34,7 miljoen euro. Honsel International Technologies schraapte een bedrijfsverlies van 96,6 miljoen euro bijeen. Enkel het belang in de autotoeleveraar U-shin bleef uit de rode cijfers. En RHJ International verwachtte nog slechtere cijfers voor het lopende boekjaar.

Het geld vloeit weg

Het komt niet alleen door de autocrisis. Ook de aard van het beestje brengt die verliezen mee. RHJ International investeert in bedrijven in verandering. Lees: ondernemingen die er soms slecht aan toe zijn. Maar volgens de holding zijn het bedrijven met groeikansen en sterke punten. Alleen worden die ondernemingen slecht beheerd. RHJ International wordt dan de katalysator voor de waardecreatie, via een heel nauwe band met het management in de dochterbedrijven. Een geslaagd voorbeeld is D&M Holdings, de fusie uit 2002 van de muziekmakers Denon en Marantz. Midden vorig jaar verzilverde RHJ International zijn investering voor 175 miljoen euro. Dat was goed voor een meerwaarde van 120 procent.

Toch blijft de beursgenoteerde holding liever in de luwte. De voormalige CEO en huidige bestuurder (en met 15,4 procent de grootste individuele aandeelhouder) Timothy Collins jaagt niet meteen op media-aandacht. De krant De Tijd strikte CFO Jean-Marc Roelandt (een gewezen CFO van Ubizen, het voormalige bedrijf van Trends Manager van het Jaar 1999 Stijn Bijnens) in maart vorig jaar voor een zeldzaam gesprek. RHJ International was toen even kandidaat voor een Bel-20-zitje. “Je kan je de vraag stellen in hoeverre dat relevant is voor ons en voor onze aandeelhouders”, liet de Belgische CFO in de krant optekenen. “RHJI is geen weerspiegeling van de Belgische economie. We liggen daar niet wakker van. De beursnotering in Brussel was geen voor de hand liggende keuze. De ligging, de stevige corporategovernancestructuur, en het algemeen gunstige klimaat voor holdings (geen belasting op meerwaarden, nvdr) hebben een rol gespeeld.”

De vraag is maar of alleen België weinig relevant is. De beursnotering van RHJ International is geen succes gebleken. Van een hoogste koers van 23 euro in 2005, ging het bergaf tot een ultiem dieptepunt van 2,5 euro in maart 2009. Het bedrijf haalde initieel 720 miljoen euro op. In maart 2006 volgde een kapitaalverhoging, met 132,6 miljoen euro. Maar de strategie van de onderneming – investeren in bedrijven in moeilijkheden, maar met levenskansen – toont ook de pijnpunten. Het totale bedrag aan bijzondere waardeverminderingen sinds de beursgang bedroeg na de eerste jaarhelft van 2009 al 343,6 miljoen euro. Diverse dochters blijven slabakken. Het leidt tot extra kapitaalinjecties, en groter dan voorziene verliezen. Vooral de Amerikaanse dochter van Asahi Tec, Metaldyne, kampt met problemen. Net als Honsel International Technologies. In het jongste halfjaar konden slechts twee van de zeven belangrijke belangen zwarte nettocijfers schrijven. Van de voorraad van 856 miljoen euro liquide middelen kort na de beursgang, bleef einde september 2008 nog 497 miljoen euro over. En dat cijfer was danig aangegroeid door de verkoop van het belang in Denon en Marantz. RHJ International verwacht bijkomende kapitaalinjecties in de dochterbedrijven.

Op de tanden bijten

Toegegeven. De wereldeconomie worstelt met een zware recessie. Klaart ook voor RHJ International weldra de hemel op? Het zeer versnipperde conglomeraat doet toch twijfelen. Want er is wellicht weinig synergie tussen een bank in Egypte, het grootste congrescentrum met dito golfterrein op een Japans eiland, een producent van Japanse popmuziek, autotoeleveraars, deurslotenmakers, en gezonde voeding.

De in Brussel genoteerde holding gelooft er wél in. Elders in dit blad, in Cash, gewaagt Arnaud Denis van een zeer conservatief en voorzichtig investeringsbeleid. De autosector gaat door een historisch dieptepunt. Veel concurrenten hebben liquiditeitsproblemen. Maar RHJ heeft veel cash op de balans. Nee, dit bedrijf heeft vooral oog voor de lange termijn. De aandeelhouders mogen dus nog even op hun tanden bijten. (T)

Door Wolfgang Riepl