‘EEN VERKEERDE KEUZE, EN ZE SCHOTEN ONS AF’

In de vaderlandse geschiedenis zal Luc Coene niet alleen vermeld worden als 21ste gouverneur van België. Hij krijgt minstens ook een eervolle vermelding voor zijn rol in de bankencrisis, toen hij met een beperkt aantal frontsoldaten moest verhinderen dat de financiële hemel ons op het hoofd zou vallen.

TRENDS. Was dat het moeilijkste moment in uw carrière?

LUC COENE. “Toch wel. Het was pompen of verzuipen. De onzekerheid was zodanig groot… Je hebt op dat moment geen referenties. Het was in België van 1934 geleden dat er nog een bankencrisis geweest was. En je staat er alleen voor. Als je de verkeerde keuze maakt, schieten ze je af, dat weet je. In zo’n situatie moet je vooral rustig en koelbloedig blijven, en alle elementen goed afwegen. Je mag je niet door emoties laten meeslepen want dan verlies je een stuk beoordelingsvermogen.”

U hebt als voorzitter van die pilootgroep altijd de verkoop van Fortis Bank aan BNP Paribas verdedigd. Heeft de Ierse crisis uw gelijk aangetoond?

COENE.”Ik ben me, wellicht mede door mijn verleden in de politiek, altijd bewust geweest van de begrotingsimplicaties van de keuze die we moesten maken. De weerslag van de hele operatie op de belastingbetaler vormde voor mij een heel belangrijk gegeven. Als ik de omvang van de bedragen zag waarmee we Fortis zouden moeten recht houden, dacht ik meteen: als we dat doen, zijn we knettergek. We zouden als land met een peperdure factuur opgezadeld worden. Ik heb de jaren zeventig en tachtig meegemaakt, en de heel moeizame correctie daarna, en ik dacht: als we daar opnieuw aan moeten beginnen… En dan wisten we nog niet eens dat er een landen- en overheidsobligatiecrisis zou volgen.

“Dezelfde houding hebben we aangenomen bij KBC en Dexia. In vergelijking met andere landen hebben we die banken het minimum gegeven: wat ze nodig hadden om de crisis te overleven, niet meer. We zijn niet genereus geweest met overheidsmiddelen. Ze moesten zelf de nodige maatregelen nemen (herstructureringen, afbouw van activiteiten, winstreservering…) om er weer bovenop te komen. Ik vind het normaal dat de inspanningen in de instellingen zelf gebeuren. De belastingbetaler heeft ervoor gezorgd dat ze niet kopje-onder gingen, maar het is niet zijn rol om voor een hernieuwde rendabiliteit te zorgen.”

Hebt u Fortis Bank niet te goedkoop verkocht? Vandaag zien we in de resultaten van BNP Paribas hoe groot de winstmotor van de Belgische bank is.

COENE.”Van harte is zo’n verkoop nooit, maar in de praktijk was er geen leefbaar alternatief. Over de prijs kun je discussiëren. Maar de onderhandelingen gebeurden op een moment dat er geen reële prijs voorhanden was. Voor mij was het uitgangspunt: ik moet minimaal een prijs krijgen die overeenkomt met de laatste marktprijs voor de crisis, en dat was 5 euro per aandeel. Dat is moeizaam verlopen, maar uiteindelijk zijn we in die buurt uitgekomen.”

Kan België twee grootbanken als KBC en Dexia, samen goed voor een balanstotaal van 850 miljard euro, dragen?

COENE.”Vier grootbanken was van het goede te veel, maar twee kunnen we aan. Met het nodige realisme wel te verstaan: de internationale expansie die deze banken in het verleden gekend hebben, is niet meer haalbaar enkel en alleen op basis van de Belgische deposito’s. Als ze dat willen, moeten ze een veel bredere basis zoeken, en dat betekent grensoverschrijdend deposito’s ophalen.”