Eén sleutelwoord: coherentie

Met een mooie outperformance van 19 % ten opzichte van zijn referentie-index maakte het Belgische aandelenfonds van Degroof in 2009 deel uit van de beste fondsen in zijn categorie.

In België biedt elke zichzelf respecterende financiële instelling haar klanten een of meerdere Belgische aandelenfondsen aan. Met wisselend succes. Het Belgische aandelenfonds dat de afgelopen jaren de beste prestaties kon voorleggen, is het fonds van Degroof. Over tien jaar leverde dat fonds het hoogste rendement op en vorig jaar prijkte het op het podium van de beste Belgische aandelenfondsen. Ook dit jaar behoort Dirk Pattyn, beheerder van het fonds Degroof Equities Belgium Active, tot de top vijf, met een klein verlies van 1 %.

Om inzicht te krijgen in wat het fonds zo verschillend maakt van dat van zijn tegenhangers, hadden we een gesprek met hem.

CASH. In 2009 hebt u een mooie prestatie neergezet van 47,2 %, terwijl de Brussels All Shares Index met 28 % steeg. Hoe verklaart u die sterke outperformance?

DIRK PATTYN. Eerst en vooral moet u weten dat onze portefeuille de Brussels All Shares Index als referentie-index hanteert. Wat onze outperformance betreft, die is voor drie vierde te danken aan onze efficiënte aandelenselectie en voor één vierde aan de wettelijke beperkingen die ons worden opgelegd. De wet verbiedt ons namelijk om meer dan 10 % van het beheerde kapitaal in eenzelfde aandeel te beleggen. Dat heeft ons verplicht om GDF Suez en AB InBev, de twee zwaargewichten van de Belgische beurs die samen meer dan 50 % van de index vertegenwoordigen, te onderwegen. De onderweging van 17,31 % in GDF Suez is goed uitgedraaid, aangezien het aandeel in 2009 minder goed presteerde dan de markt. Onze onderweging van 13,35 % in AB InBev heeft ons echter punten gekost, aangezien de koers van het aandeel vorig jaar een enorme vlucht heeft genomen. De aandelen die vorig jaar bepalend waren en die ons hebben geholpen de markten te verslaan, zijn D’Ieteren, Nyrstar, Bekaert, Thrombogenics, RTL Group, Agfa-Gevaert en Umicore.

Bij veel van die aandelen konden we van een goede markettiming profiteren. Onze outperformance is echter ook het resultaat van een coherente benadering van de markten. We zijn trouw gebleven aan de aandelen waarvan we volgens ons beheermodel goede prestaties mochten verwachten. Na een neutraal 2008 in termen van effectenselectie, werd ons geduld vorig jaar beloond.

U zegt beheermodel. Wat houdt dat precies in?

PATTYN. Wij hanteren al twintig jaar een DDM-model. Een kwantitatief model, dat zijn waarde heeft bewezen. Het doel van het model is bepalen welke aandelen een positieve alfa hebben in ons beleggingsuniversum. Onder een positieve alfa verstaan we onder meer aandelen waarvan de huidige koers de intrinsieke waarde niet weerspiegelt, met andere woorden: aandelen ondergewaardeerd door de markt, maar die wel aantrekkelijke rendementsvooruitzichten hebben. Uiteraard zijn er ook nog andere elementen waarmee we rekening houden, zoals de hoogte van het dividend of de analyse van de winstprognoses.

In totaal omvat ons beleggingsuniversum 136 aandelen, maar om liquiditeitsredenen concentreren we onze aandacht op 70 ervan. Als we echter overtuigd zijn van het potentieel van een klein en weinig liquide aandeel, kunnen we het nog altijd kopen. Dat is trouwens de reden waarom we een aandeel als Real Dolmen in portefeuille hebben. De marges van dat bedrijf staan momenteel onder druk, maar als het erin slaagt om zich op een efficiënte manier te reorganiseren, waar wij van uitgaan, dan kan zijn koers alleen maar de hoogte ingaan.

Zoals de naam van uw fonds aangeeft, beheert u het kapitaal op een actieve manier. Wat kunt u daarover vertellen?

PATTYN. Wij beheren ons fonds inderdaad op een actieve manier, maar wij werken altijd met de Brussels All Shares Index als referentie-index. We kunnen de aandelen in die index 2 % overwegen of onderwegen. GDF-Suez en AB InBev zijn uiteraard speciale aandelen gezien hun gewicht in de index. Onze over- of onderweging hangt af van de alfa van het aandeel gemeten door ons DDM-model. Het is dus een actief beheer volgens zeer strikte beheerprincipes. Die uiterst nauwkeurige methodologie maakt het voor ons mogelijk om coherent te handelen, wat in onze ogen essentieel is.

Tot welk profiel van beleggers richt uw fonds zich?

PATTYN. Vanwege onze zeer strikte beheermethode behoort ons fonds tot de defensieve fondsen. Het blijft echter belegd in aandelen, wat betekent dat er altijd risico’s aan verbonden zijn. Wij hebben momenteel 40 aandelen in portefeuille en het aantal transacties is beperkt. De jaarlijkse turnover bedraagt 30 à 35 %. Ons model wordt één keer per maand toegepast. Natuurlijk betekent dat niet dat we slechts één dag per maand werken. Wij volgen de actualiteit dagelijks op en met de huisanalisten bespreken we regelmatig de aandelen in onze portefeuille. Wat u moet weten, is dat ons fonds nooit extreem zal inzetten op een bepaald aandeel. Wij hebben een beheermodel en dat volgen we.

Hebt u dankzij uw beheermodel in 2008 de verliezen kunnen beperken?

PATTYN. Net als alle andere Belgische aandelenfondsen zijn wij in 2008 door een diep dal gegaan, in het kielzog van de beurs van Brussel. Ook tegenvallende aandelen, zoals D’Ieteren, hebben ons flink pijn gedaan. De financiële aandelen hebben we verkocht nadat hun gewicht in onze referentie-index als sneeuw voor de zon was verdwenen, maar we hebben het vertrouwen in D’Ieteren behouden. In 2009 werd dat beloond.

Wat verwacht u van 2010?

PATTYN. Wij zien 2010 hoopvol tegemoet. De resultaten van het vierde kwartaal, die rond deze tijd worden gepubliceerd, zijn goed. Na de sterke stijging in 2009 moeten correctiefasen als normaal worden beschouwd.

Wij zijn er ook redelijk gerust in dat de impact van de Griekse, Spaanse en Portugese problemen op de Belgische bedrijven in onze portefeuille beperkt zal blijven. Enkele ervan zijn blootgesteld aan die landen, maar slechts in zeer beperkte mate. De financiële instellingen worden het hardst afgestraft door de markt, omdat zij nauwer betrokken zijn bij de crisis vanwege de Griekse, Spaanse of Portugese effecten die ze in portefeuille hebben. Het is echter weinig waarschijnlijk dat die landen hun betalingsverplichtingen niet zullen kunnen nakomen. Europa kan het zich simpelweg niet veroorloven en daarom is het niet meer dan logisch dat de Belgische financiële instellingen profiteren van de hoge rente die die landen momenteel aanbieden.

Door Karine Huet

De aandelen die vorig jaar bepalend waren en die ons hebben geholpen de markten te verslaan, zijn D’Ieteren, Nyrstar, Bekaert, Thrombogenics, RTL Group, Agfa-Gevaert en Umicore. Dirk Pattyn