Een PDA op elke huid

Zakcomputers waren tot voor kort alleenstaande hebbedingetjes. Ze worden nu ook geïntegreerd in systemen voor software management.

Eén van de belangrijke aankondigingen op de jongste gebruikersconferentie van Computer Associates, de nummer drie in software, was de integratie van de Palm-zakcomputers van 3Com in het populaire informaticamanagementsysteem CA Unicenter. De nieuwe faciliteit illustreert dat ook het beheer van zakcomputers nu ernstig wordt aangepakt in grote bedrijfsomgevingen. Want, geef toe, voor een grote onderneming is de introductie van dergelijke toestellen op grote schaal nauwelijks een optie als elke software-upgrade van de dingetjes daarna met de hand moet gebeuren.

Het wijst erop dat de zakcomputer weggroeit van zijn status van gadget voor technofiele yuppies. Hij is nog te duur om zo universeel te worden als de GSM en er ontbreekt nog altijd een standaard. Maar de combinatie met een GSM-module en draadloze toepassingen, zoals in de nieuwe, veel lichtere, maar nog altijd prijzige Communicator 9110 van Nokia, opent in de toekomst wijde perspectieven.

Zakcomputers of personal digital assistents (PDA’s) hebben vooral een grotere autonomie dan pc’s, met batterijen die van vijf uur tot diverse maanden meegaan. Keerzijde is het gebrek aan harde schijf, het piepkleine scherm – vaak alleen zwart-wit – en het toetsenbord dat, als het er al is, te klein is om lang op te werken. De prijs van een modern model ligt nu tussen 17.000 en 35.000 frank.

Drie families

Het steeds ruimere aanbod kan verdeeld worden in drie grote families: Psion, met het Epoc 32-besturingssysteem, Palm (vroeger PalmPilot) met het Palm OS-besturingssysteem en de PDA’s onder Windows CE. Het besturingssysteem (operating system) is onder meer bepalend voor de interface, dus de voorstelling op het scherm. De drie systemen hebben één ding gemeen: ze zijn gemaakt om bediend te worden met een pen die een aanraakscherm activeert. Men heeft dus geen toetsenbord nodig om gegevens in te voeren.

In tegenstelling tot de voorspellingen is Microsoft in deze markt niet over de concurrentie heengewalst. De interface van de “standaard” Windows CE-machines komt weliswaar min of meer overeen met die van Windows 95/98, maar ze is niet ideaal voor het kleine scherm van een PDA. De vele menu’s worden snel verwarrend en zijn te groot voor de bruikbare oppervlakte.

De twee andere systemen, Palm OS en Psion, zijn speciaal ontworpen voor PDA’s en lijken praktischer in het gebruik. Ze zijn een stuk eenvoudiger: het volstaat dat men met de pen de gewenste functie aantoetst. De interface verschilt van die van de pc maar is overzichtelijk, sober en efficiënt. Men leert er intuïtief mee werken.

Palm OS en Windows CE zijn standaard voorzien van schriftherkenning. Bij Windows CE is die niet erg betrouwbaar, terwijl ze bij de PalmPilot na een leerperiode efficiënt wordt. De zakcomputer herkent echter alleen afzonderlijke tekens, geen lopend schrift.

Ingebouwde software

De drie besturingssystemen worden geleverd met verscheidene programma’s, zodat men onmiddellijk aan de slag kan. Zo heeft Windows CE vereenvoudigde versies van Word, Excel, PowerPoint Viewer, Internet Explorer en Pocket Outlook. Men kan de PDA dus voor kantoorwerk gebruiken (tekstverwerking, spreadsheets, tekeningen) en ermee op het Internet surfen (op voorwaarde dat men over een toetsenbord en een modem beschikt).

De Palm is dan weer voor andere toepassingen bestemd. Hij is in essentie een elektronische zakagenda, ideaal voor adressen en notities. Hij kan echter ook faxen versturen en ontvangen en e-mail verwerken, in combinatie met een modem. Het systeem is dankzij zijn ergonomie erg prettig in het gebruik, maar beschikt niet over kantoortoepassingen. Voor die laatste kiest men beter de Psion, die alles heeft om vlot te werken, zowel met teksten als met spreadsheets, afspraken, adressen, het Internet en e-mail. De programma’s lijken trouwens sterk op die van Windows CE.

Als de standaard meegeleverde programma’s niet aan uw behoeften voldoen, kunt u extra software in de computer stoppen. Meestal vindt u die in de vorm van shareware en freeware op het Internet (adressen onderaan dit stuk). Nadat u de software met uw desktop hebt gedownload, zet u hem via een kabeltje over op de PDA. Op dezelfde manier kunt u gegevens uitwisselen tussen de PDA en de desktop computer. De synchronisatie (invoer/uitvoer van bestanden tussen PDA en pc) van teksten, spreadsheets, adressenbestanden, enzovoort werkt met de andere systemen even goed als met Windows CE. De systemen worden meestal geleverd met de benodigdheden voor de synchronisatie met een Windows-pc. De Mac-gebruikers blijven niet in de kou staan, want er bestaan ook kits om een Psion of Palm op de Mac aan te sluiten.

Ten slotte zijn er nog andere systemen, zoals de Rolodex Rex van Franklin (10.000 F), een soort van mini-PDA, zo groot als een Pcmcia-kaart, waarop men adressen en notities kan bewaren. Het toestelletje wordt in de Pcmcia-slot van een portable gestopt om de gegevens erop over te brengen. Zijn kleine, lichte formaat is zowel een voordeel als een nadeel: wie dikke vingers heeft, zal moeite hebben met de kleine toetsjes.

Overzicht

Het volgende overzicht met commentaar kan u helpen bij het maken van uw keuze. Zoekt u een compact toestel om als agenda en adressenboekje te gebruiken? Verscheidene modellen zonder toetsenbord zijn opgewassen tegen die taak: het Palm-gamma, de WorkPad van IBM (Palm OS, 2 Mb RAM, 4 grijstinten, ongeveer 15.000 F), of de EverexFreestyle Manager (Windows CE, 8 Mb RAM, 4 grijstinten, 19.990 F). Een kleurenscherm is hier te mijden, omdat het te veel energie verbruikt. De Palm V van 3Com (17.000-22.000 fr.) kost meer dan de Palm III-reeks (van 12.000 tot 17.000 fr.) maar heeft het voordeel van een erg compact formaat: hij past in een jaszak zonder hem te vervormen, en heeft een erg ergonomisch scherm van topkwaliteit. De herlaadbare batterij gaat lang mee, maar het geheugen kan niet worden uitgebreid.

Als een grote autonomie niet essentieel is, wordt het comfort van een kleurenscherm interessanter. Let op: Windows CE, dat veel geheugen nodig heeft, wordt door een hele reeks PDA’s als besturingssysteem gebruikt. Men moet de beschikbare functies geval per geval bestuderen. Sommige machines hebben een groot vermogen, zoals de Casio E-105 (Win CE, processor van 131 Mhz, 22 Mb RAM, kleurenscherm met 1000 kleuren, 29.999 fr.), of de Compaq Aero 2100 (Win CE, 70 Mhz, 8 Mb RAM, scherm van 256 kleuren, 19.999 fr.) en bieden alle mogelijkheden van Windows CE: videobestanden en foto’s bekijken (overgenomen van de desktop-pc), spelletjes spelen, op het Internet surfen, enzovoort.

Toetsenbord

Wanneer men echter tekst wil invoeren of verwerken, is een PDA met toetsenbord handiger. In dit geval is de Psion 5 (Epoc 32, 18 Mhz, 8 Mb RAM, 27.000 fr.) de interessantste keuze qua draagbaarheid, ergonomie van het toetsenbord en autonomie (15 uur). Zijn enige nadeel: hij heeft geen kleurenscherm maar een backlitscherm met 16 grijstinten. Voor kleur moet u bij (nog) minder compacte PDA’s terecht, zoals de Hewlett-Packard Jordana 680 (Win CE, 133 Mhz, 16 MB RAM, 256 kleuren, ingebouwde 56 kbps modem, ongeveer 36.000 fr.).

Het lijkt haast onvermijdelijk dat de PDA en de GSM elkaar in de toekomst zullen vinden. Dat zal niet systematisch gebeuren, maar hun samenhang ligt voor de hand. Ze werken allebei met een lijst van adressen en telefoonnummers. Elektronische post kan niet zonder communicatiefuncties. Kortom, de twee instrumenten vullen elkaar aan.

Software voor Windows CE vindt u op www.wincecity.com/software.html. Voor Psion op www.psionist.com. Voor Palm op www.palmpilot.com.

Boris Jancen/BNL