Een nieuwe start voor Egypte

Een stabiel en welvarend Egypte, het kan, volgens de Egyptische zakenman Maged Samy. Als de corruptie gestopt wordt, krijgt de middenklasse de nodige kansen en is het land vertrokken. Een levend voorbeeld daarvan is Samy zelf, bij ons bekend als voorzitter van voetbalclub Lierse SK.

Het bloed mag dan vloeien in de straten van Egypte, het zakenleven is nog niet dood. Althans niet voor de groep Wadi Degla, gespecialiseerd in privésportcentra en vastgoed in Egypte. Terwijl we op nieuwswebsites de gewelddadige ontruiming bekijken van de protestkampen van de Moslimbroeders in Caïro, opent uitvoerend voorzitter Maged Samy zijn mailbox. De dag voordien zijn alweer 73 gezinnen levenslang lid geworden van een van de vijf sportcentra van Wadi Degla in Caïro, zo zegt de net binnengelopen mail met het dagelijkse verkoopcijfer. “In 2010 boekten we nog gemiddeld vijftien nieuwe leden per dag”, zegt Samy. “Vorig jaar zaten we al aan zestig, nu draait het rond de zeventig.”

Met ongeveer 7000 euro voor een levenslang lidmaatschap tikt dat aardig aan voor Wadi Degla. Opnieuw haalt Samy de harde cijfers uit zijn computer. In 2011 haalden de vijf sportcentra een omzet van 614 miljoen Egyptische pond (67,5 miljoen euro), en jaar later was dat 1230 miljoen Egyptische pond, dubbel zoveel. De winst ging in dezelfde periode van 454 naar 1100 miljoen Egyptische pond. De winst per aandeel verdrievoudigde, van 61 naar 180 pond. “De cijfers zijn goedgekeurd door revisor Deloitte”, zegt Samy, voor het geval we zouden twijfelen.

Omgekeerde aanpak

Lidmaatschap van een of meer sportclubs is voor bemiddelde Egyptische gezinnen een gewoonte. Vader en moeder zitten aan het zwembad of eten iets in het restaurant, terwijl de kinderen tennissen, basketten of voetballen. De sportcentra zorgen voor de helft van de omzet van Wadi Degla. Nog eens 30 procent komt van vastgoed, de rest van andere activiteiten zoals telecom en voetbal. In Egypte bezit Wadi Degla een voetbalclub met dezelfde naam, in ons land is het concern eigenaar van eersteklasser Lierse SK (zie kaderstuk). Wadi Degla heeft ook voetbalscholen in Egypte, België en Ghana.

Aanvankelijk leek niets erop te wijzen dat Samy het zo ver zou brengen. Hij komt uit een gewoon Egyptisch gezin van koptische christenen. “Mijn vader was een ingenieur, zonder groot salaris”, vertelt Samy. “Hij was onderzoeksdirecteur in een militaire fabriek voor gevechtsvliegtuigen. Ik studeerde voor elektrotechnisch ingenieur, maar besloot om verkoper te worden. Dat was onder mijn niveau, maar ik kon mezelf bewijzen. In 1995 had ik genoeg verdiend om een eigen zaak te beginnen in telecominfrastructuur. Tien jaar geleden stak ik mijn geld in de oprichting van Wadi Degla, waarvan ik een van de voornaamste aandeelhouders ben.”

Twee factoren verklaren volgens Samy de groei van Wadi Degla, zelfs in de erg woelige jaren sinds de val van president Hosni Moebarak in 2011. De eerste is het zakenrecept. “Gewoonlijk zal een projectontwikkelaar een sportcentrum gebruiken als promotie voor zijn vastgoed. Het sportcentrum is een kost, geen manier om geld te verdienen. Wadi Degla werkt omgekeerd. Wij starten met een sportcentrum, dat we goed in de markt zetten. Eens de zaken draaien, ontwikkelen we vastgoed vlak bij het sportcentrum. We concurreren niet op de open markt. We verkopen ons vastgoed alleen aan de leden van het sportcentrum, die blij zijn dat ze zo dicht bij onze faciliteiten kunnen wonen.”

Wadi Degla heeft zich steeds ver van de corrupte kringen rond Moebarak gehouden – volgens Samy de tweede factor van succes. “In het begin ging het moeilijk. Wij moesten terreinen kopen tegen 1000 Egyptische pond per vierkante meter, terwijl onze concurrenten uit de Moebarak-entourage konden kopen tegen 1 Egyptische pond. De ommekeer kwam met de val van Moebarak. Al mijn concurrenten ontvluchtten het land of vlogen in de gevangenis, hun projecten stuikten in elkaar. Kopers van vastgoed moesten op zoek naar ontwikkelaars die nog bestonden en niet corrupt bevonden waren. Van de hele gecumuleerde omzet sedert zijn ontstaan heeft Wadi Degla 80 procent gerealiseerd in de enkele jaren sinds de val van Moebarak.”

Fanta

Wat een gewone jongen als hijzelf kon bereiken, kunnen vele andere Egyptenaren ook, aldus Samy. “Maar dan moet de corruptie eruit, zodat mensen kansen krijgen en een bloeiende middenklasse ontstaat. Voor een land met 84 miljoen inwoners is de Egyptische middenklasse veel te klein.”

Samy is optimistisch. “De corruptie zal verminderen. Iedereen wordt vandaag in de gaten gehouden in Egypte. Het is niet meer zoals in de tijd van Moebarak. Iedereen uit zijn entourage kon doen wat hij wou, de macht van Moebarak was grenzeloos. Die tijden zijn nu voorbij.”

Een andere voorwaarde voor een heropstart van Egypte is een rechtvaardige grondwet, geen fundamentalistisch getinte zoals de onlangs afgezette president Mohamed Morsi trachtte door te drukken. “Egypte maakte een zware fout door vorig jaar eerst een president te kiezen en pas daarna aan een nieuwe grondwet te werken. In de eerste ronde van de presidentsverkiezingen haalde Morsi nog geen kwart van de stemmen. Dat betekent dat hij in de tweede, beslissende ronde de stem kreeg van mensen die niet overtuigd waren over hem maar dachten dat hij een faire president zou zijn voor alle Egyptenaren. In werkelijkheid bleek hij de president van de Moslimbroeders, en deed hij niets voor de economie.”

Volgens Samy zal het Egyptische leger de situatie onder controle krijgen. Het land zal niet eindigen zoals Syrië. “De Syrische president Bashar al-Assad is een dictator. President Morsi heeft een jaar de tijd gekregen om zichzelf te bewijzen, na democratische verkiezingen. Vergeet niet dat ook vele moslims tegen de Moslimbroeders gekant zijn.”

Als de kalmte eenmaal teruggekeerd is, heeft de Egyptische economie groeimogelijkheden genoeg, aldus Samy. “Om te beginnen, is Egypte een enorme markt. Dit flesje Fanta zal in mijn land acht keer zoveel verkopen als in België, want Egypte heeft acht keer zoveel inwoners. We zijn ook een uitgestrekt land, met slechts 15 procent van de oppervlakte in gebruik. De rest is woestijn, inderdaad, maar mijn vijf sportcentra liggen in de woestijn. Ik haal een omzet van meer dan 600 miljoen Egyptische pond per jaar uit de woestijn. We startten op terreinen die het dichtst bij waterverdeelpunten liggen, en breidden zo het netwerk uit. Hou voor ogen dat Egypte omringd wordt door twee zeeën, de Middellandse en de Rode Zee, en doorkruist wordt door een van de langste rivieren ter wereld. Je kunt leven brengen in de woestijn. Ook Dubai is gebouwd op woestijn, en is vandaag het nieuwe Hongkong.”

Een andere poot onder de Egyptische economie is de gediversifieerde industrie in de Nijldelta, van autoproductie tot petrochemie. Dan is er nog de Egyptische geschiedenis, een goudmijn voor de toeristische sector. “Er is zo veel dat de toeristen nog niet ontdekt hebben. Er zijn niet alleen de tempels en de piramiden uit de tijd van de farao’s. Egypte heeft ook nog een christelijke en islamitische beschavingsgeschiedenis, die de wereld heel wat te tonen hebben.”

Maakt Samy zich echt niet ongerust over de toekomst? “We hebben net contracten ondertekend voor twee nieuwe, immense vastgoedprojecten, een aan de Rode Zee en een ander in Caïro. Al het geld dat we investeren in Wadi Degla is in Egypte verdiend, niet in het buitenland. Twee van mijn zonen leven in Egypte. Ik heb geld genoeg om hen naar België te halen en hen een mooi leven te bieden. Waarom doe ik het niet? Wij, koptische christenen, geloven dat God Egypte zal beschermen. Ik weet dat je nu denkt: deze man is gek. Geen probleem. Maar ik verzeker je: wij geloven in ons land.”

JOZEF VANGELDER, FOTOGRAFIE THOMAS LEGRÈVE

“Voor een land met 84 miljoen inwoners is de Egyptische middenklasse veel te klein”

“Morsi was de president van de Moslimbroeders. Hij deed niets voor de economie”