Een goede manager is een fitte mens

Dat bewegen en sporten goed zijn voor het lichaam, is algemeen bekend. Dat het goed is voor de geest, begint nu ook stilaan door te dringen tot de wetenschap én de bedrijven. “Ja, ik ben er een betere manager door.”

Een gezonde geest in een gezond lichaam? Dat klopt gewoon, maar daar hoef je geen marathon voor te lopen. Je moet meer bewegen en minder zitten”, zegt professor Jan Seghers, verbonden aan het departement Bewegingswetenschappen van de KU Leuven. Daar doet hij vooral onderzoek naar de wisselwerking tussen bewegen en gezondheid op het werk. “Je hoeft niet op hoog niveau te sporten om er de voordelen uit te halen. Je kunt al mentale gezondheidsvoordelen ondervinden door gewoon een actieve levensstijl te hebben. Als je lichamelijk sterker wordt, word je ook geestelijk sterker.”

“Zitten is het nieuwe roken”, zegt professor Seghers enkele malen tijdens het interview op de campus in Heverlee. “Door minder te zitten en meer te bewegen zorgen we ervoor dat de kans op hart- en vaatziekten, overgewicht en diabetes afneemt. Die kennis is al een tijdje doorgedrongen in de bedrijven: omwille van hun fysieke gezondheid worden medewerkers aangemoedigd de trap te nemen, wordt hier en daar staand vergaderd en kiezen enkelingen voor een ‘zit-stabureau’, waar ze ook rechtstaand kunnen werken.

Mentaal

Meer en meer worden ook mentale effecten ontdekt, al geeft professor Seghers meteen mee dat het veel moeilijker is te definiëren wat mentale fitheid precies is. Het gaat over welzijn — hoe goed voel je je in je vel? — maar ook over omgaan met stress, over concentratie en geheugen. De wetenschappelijke studies die hij voor zich op tafel heeft liggen, hebben het over een verminderd risico op depressie, een hoger mentaal welzijn, beter cognitief functioneren en positieve effecten op het concentratievermogen en het geheugen. “Mentale fitheid gaat over het mentale vermogen dat je nodig hebt om in je dagelijkse leven je taken gemakkelijk te kunnen uitvoeren. Het gaat over de eisen die werk maar ook privéleven stellen”, legt hij uit. “We merken ook dat mensen die actiever zijn, meer bevlogen zijn en energieker hun taken aanpakken.”

Dat zijn onder meer ook de mentale effecten waar DEME op mikt. Het baggerbedrijf ondersteunt de sportprestaties van zijn meest atletische medewerkers, zoals een marathon of de beklimming van de Mont Ventoux. Nu wil het al zijn 4500 medewerkers wereldwijd bereiken via een laagdrempeliger programma, Energy@Deme. Elke medewerker kon een stappenteller krijgen om zicht te krijgen op zijn gedrag. “De campagne is pas begonnen. We geven ons twee jaar om dat te meten en daar de conclusies uit te trekken”, vertelt Philip Hermans, general manager bij Dredging International, een onderdeel van de DEME-groep. “Zelfmonitoring helpt om gemotiveerd te zijn”, bevestigt professor Seghers. “Uit onderzoek aan de KU Leuven blijkt bovendien dat een eenvoudige stappenteller hetzelfde resultaat heeft als een hightech bewegingsmonitor.”

Het hele management van DEME werkt ondertussen aan zijn fysieke fitheid. In maart gaan ze een week lang op expeditie naar Spitsbergen onder leiding van poolreiziger Dixie Dansercoer. “Dat vraagt wel inspanningen van mensen die geen actieve levensstijl hebben, veel reizen en vaak naar diners moeten. We gaan een hele week stappen bij temperaturen van -25 graden. Daar heb je toch een zekere conditie voor nodig.” Daarom is iedereen, onder begeleiding van expeditieleider Dansercoer en EnergyLab, aan het trainen geslagen.

Topprestaties

Bewegen zorgt voor fysieke en mentale gezondheid, maar wie tot topprestaties wil komen, voert de inspanningen het beste nog wat op. Jan Seghers heeft het over het continuüm dat zich uitstrekt van slapen tot intensief sporten. De beweegnorm houdt in dat je 150 minuten per week matige inspanningen levert, stevig doorwandelen bijvoorbeeld. Wie dat doet, werkt aan zijn fysieke gezondheid, en dus ook aan zijn mentale gezondheid. “Als je 75 minuten per week zware inspanningen levert, doe je iets aan je fysieke fitheid, dan bouw je conditioneel iets op.”

Zoals Philip Hermans: “Ik ben op een gegeven moment heel inactief geweest door gezondheidsproblemen. Ik kon de energie niet opbrengen om te bewegen. Ik heb me dan laten inspireren door de mensen die ermee bezig zijn en ben stilaan beginnen te bewegen. Nu doe ik drie tot vijf uur sport per week. Ik probeer mijn 10.000 stappen per dag te halen. Ik kan u verzekeren dat dit een zeer positief effect heeft. De energie is er en je valt wat af. Je hebt een doelstelling. Het leidt je af van de dagelijkse taken en je beheerst de stress beter.”

Hermans, die sinds een vijftal maanden regelmatig sport, vindt in zijn nieuwe gewoonte ook een gespreksonderwerp met collega’s. “Het gaat niet alleen maar over het werk, maar ook over de zachtere dingen die ook belangrijk zijn. Op die manier heb je makkelijker overleg, komen mensen losser in bepaalde omstandigheden. Dat bevordert ook de samenwerking.”

Zoals vele managers schafte Philip Hermans zich een racefiets aan. Is het te slecht weer, dan trekt hij naar de fitness. “Als ik reis, dan doe ik het in de hotels. Ik heb nooit met sportmateriaal rondgereisd, maar dat doe ik nu wel. Als ik de kans krijg, ga ik ‘s ochtends bijvoorbeeld ook een kilometer zwemmen vooraleer ik ga werken.”

De effecten, van gewichtsverlies tot lagere bloeddruk, komen er na een tijd. Professor Seghers: “Maar vaak blijkt dat de eerste effecten net op het mentale vlak zijn. Je hoort bij heel veel mensen die beginnen met bewegen dat ze onmiddellijk de mentale gevolgen voelen.” Ook dat merkt Philip Hermans. Het voornaamste effect van zijn nieuwe levensstijl? “Alertheid”, klinkt het zonder aarzelen. “Je bent veel helderder.” Hoewel hij dat zelf niet exact heeft bijgehouden, voelt hij ook dat hij veel sneller recupereert van de vele zakenreizen die hij maakt.

“Wat vooral opvalt, is het helderder denken en ook het kordater zijn.” Volgens Hermans voelt het alsof hij een beetje wordt weggetrokken uit een sluier die over de dingen hangt. “Je ziet veel sneller een oplossing.” Maken bewegen en sporten van hem een betere manager? “Ja, dat zou je wel kunnen zeggen.”

Timothy Vermeir

“Een eenvoudige stappenteller heeft hetzelfde resultaat als een hightech bewegingsmonitor” Jan Seghers, KU Leuven