EEN EIGEN COCKTAIL

Ontwikkeling en politiek

Een van de sleutelfactoren voor het succes van Zuidoost-Azië is de centrale en essentiële rol van de regering op het binnenlandse vlak. In Zuidoost-Azië bestaan uiteenlopende politieke systemen met een verschillende historische achtergrond en politieke traditie. Als gemeenschappelijk kenmerk vertonen zij echter allemaal de aanwezigheid van een sterk leiderschap dat zich inzet voor de ontwikkeling.

De Zuidoost-Aziatische regeringen zijn erin geslaagd een niveau van sociale cohesie en politieke stabiliteit te creëren, wat van essentieel belang is voor de economische evolutie. Deze laatste versterkt de algemene ontwikkeling, die op haar beurt weer leidt tot meer sociale cohesie en stabiliteit.

Dit alles zorgt ervoor dat gevaarlijke vormen van nationalisme geen kans krijgen ; het helpt de politieke leiders ook om de middelpuntvliedende krachten te bedwingen die inherent zijn aan elke multiraciale samenleving. Een goed, doeltreffend en eerlijk regeringsbeleid is van essentieel belang om de groei en de stabiliteit in Zuidoost-Azië te vrijwaren voor de toekomst.

TEGENSTELLING.

Naarmate de Zuidoost-Aziatische gemeenschappen zich economisch ontwikkelen en internationaal integreren, worden ze onvermijdelijk ook complexer. Nieuwe elites en belangengroepen komen op en roepen om gehoord te worden ; delicate binnenlandse evenwichten en gevestigde relaties worden herschikt.

Ten behoeve van de stabiliteit moet de politiek zich voortdurend aanpassen aan deze ontwikkelingen, want veranderingen zijn onvermijdelijk. Dit verschijnsel wordt soms omschreven als de strijd tussen de opkomende democratie en een autoritair regime op de terugweg, of meer algemeen als de strijd tussen de westerse en de Aziatische waarden.

Er is echter veel meer aan de hand dan een simpele tegenstelling tussen Oost en West. De uitdagingen waar Zuidoost-Azië voor staat, worden buiten de regio niet altijd goed begrepen. In een heterogene samenleving kan een populistisch en pluralistisch beleid zeer gevaarlijk en destabiliserend zijn wanneer het verkeerd uitdraait.

Naarmate de gemeenschappen zich verschillend ontwikkelen en de veranderingen elkaar steeds sneller opvolgen, zal de kloof tussen de stad en het platteland en tussen de nieuwe en de traditionele elites breder worden. Dit kan de weg effenen voor religieus en etnisch fundamentalisme.

PARADOX.

De ervaring van de rijpere economieën in Europa en elders leert dat een snelle economische groei leidt tot een differentiatie van de politiek met talrijke belangengroepen en partijen. Dit maakt het aanpassingsproces er alleen maar moeilijker op. Grotere onafhankelijkheid en integratie in de wereldeconomie hebben echter tot gevolg dat snelle en constante verandering essentieel is voor een continue groei.

Wanneer de groei op politiek niveau niet juist wordt gebruikt, kan hij in de toekomst een rem zijn voor verdere groei. Deze paradox is een realiteit in Zuidoost-Azië. Omdat de Zuidoost-Aziatische gemeenschappen nog niet perfect geïntegreerd zijn, zullen de gevolgen van een trage of negatieve groei er nog harder voelbaar zijn dan elders.

Een snelle economische groei houdt ook nieuwe uitdagingen in. De negatieve impact van een snelle groei is in vele Zuidoost-Aziatische landen al duidelijk merkbaar in de vorm van overbevolkte steden en ontoereikende infrastructuur. Corruptie en andere ongewenste aspecten van een meerpartijenbeleid zouden kunnen leiden tot een reactie van het volk, met als gevolg dat de regering haar legitimiteit en stabiliteit verspeelt.

ZOEKTOCHT.

De landen van Zuidoost-Azië zijn nu op zoek naar een eigen cocktail van markt, staat en samenleving. Elk land moet een systeem kiezen waarmee het de sociale veranderingen aankan, de politieke stabiliteit kan behouden en de economische groei op lange termijn kan handhaven. De onderlinge afhankelijkheid tussen Zuidoost-Azië en de ontwikkelde economieën wordt echter steeds groter, zodat de zoektocht naar de juiste cocktail niet louter een binnenlandse zaak kan zijn.

Tijdens de hele naoorlogse periode kwam de economische groei in Zuidoost- en Oost-Azië op gang en bloeide open. Dit was mogelijk dankzij het klimaat van zekerheid en stabiliteit dat gecreëerd werd door de macht van de Verenigde Staten. Zodra men een duidelijk en objectief inzicht in de situatie krijgt, zullen historici vaststellen dat de Verenigde Staten een beslissende bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van Zuidoost-Azië. Hedendaagse leiders in Zuidoost-Azië beseffen dat zij de huidige vooruitgang en welvaart grotendeels te danken hebben aan de Verenigde Staten, die de communisten op afstand hielden en de grondslag legden voor de economische groei van de niet-communistische landen.

BASIS.

De “driehoeksverhouding” die zich nu ontwikkelt tussen de Verenigde Staten, Japan en China, zal de basis vastleggen voor de verdere economische groei en stabiliteit in geheel Oost-Azië. Deze relaties zijn multidimensionaal : ze omvatten een massa complexe kwesties die zelf voortdurend onderhevig zijn aan veranderingen en aanpassingen.

Dit proces mag niet zomaar op zijn beloop gelaten worden. Het Regionaal Aziatisch Forum is bedoeld om de druk te verlichten en een voorspelbaar patroon van relaties tussen de grootste machten te bevorderen.

S. JAYAKUMAR

S. Jayakumar is minister van Buitenlandse Zaken in Singapore. Deze tekst komt uit een toespraak die hij eerder dit jaar hield voor de Georgetown University in Washington.