‘Een betere manager door mindfulness’

Mindfulness, bewust aandacht schenken aan het moment, telt almaar meer aanhangers. In het bedrijfsleven bevordert mindfulness creativiteit, welwillendheid, een open geest en stressbestendigheid.

De Solvay Business School start in februari 2016 met twee lessenreeksen mindful leadership voor bedrijfsleiders en managers. Op het programma van de eerste opleiding staan onder meer besluitvorming en stressbeheersing in een leidinggevende functie. “Er is geen ideaal moment om te starten met mindfulness: om het even welk moment is perfect om te beseffen dat je leeft. Je hoeft geen doel of geen bijzonder bewustzijnsniveau te bereiken. Je hoeft zelfs niet per se je ogen te sluiten. Je moet je er gewoon rekenschap van geven dat je er bent, hier en nu, op dit precieze ogenblik. Aandacht schenken aan je lichaam en aan je geest dus”, zegt Jon Kabat-Zinn, oprichter van de Stress Reduction Clinic aan de universiteit van Massachusetts (zie kader Amerikaanse bedrijven worden mindful). Zijn MBSR-programma — MBSR staat voor Mindfulness-Based Stress Reduction — wordt in tal van ziekenhuizen overal ter wereld toegepast. Ook almaar meer bedrijven en organisaties zien het nut in van dit initiatieprogramma.

Sandro Sinigaglia leidt de afdeling cybercriminaliteit van een van de grootste financiële instellingen van ons land. Hij volgde een opleiding mindfulness en startte vervolgens een programma op in het bedrijf waar hij werkt. “Ik doe al sinds 2004 aan mindfulness. Het is een belangrijke pijler van mijn professionele leven, omdat ik er een betere manager door word. Een jaar geleden heb ik voorgesteld om een MBSR-lessenreeks voor de werknemers te organiseren.” Voor het eerste, acht weken durende proefprogramma — in november en december 2014 — schreven zich twaalf deelnemers in. De lessen, inclusief een volledige dag meditatie in stilte, gebeurden tijdens de werkuren.

Nadat ze van de deelnemers feedback had ontvangen, besloot de onderneming in 2015 vier lessenreeksen te organiseren, in drie talen. “Welk effect de deelnemers zelf merken? Ze pakken hun werk anders aan en geven zich veel meer rekenschap van hun gewoontes”, zegt Sandro Sinigaglia. “Niet dat ze minder stress ervaren dan hun collega’s, maar ze zijn zich daar sneller bewust van en nemen maatregelen om de stress terug te dringen tot een acceptabel niveau. Hun reactie is veranderd.”

Ook bij Euroclear maakt mindfulness, na twee geslaagde proefprojecten, nu deel uit van de opleidingen die het personeel vrijwillig kan volgen. “Algemeen gesteld zijn de deelnemers enthousiast”, constateert Yves Poullet, CEO van Euroclear. “Ze trekken er lessen uit — de ene al wat meer dan de andere — om beter om te gaan met stress en aandachtiger te luisteren. Ze zijn er meer bij met hun gedachten. Aangezien de resultaten van beide testgroepen gelijkaardig waren, hebben wij besloten mindfulness op te nemen in ons cursusaanbod. Momenteel zijn er twee lessenreeksen aan de gang.”

De mythe voorbij

Volgens Yves Poullet, die zelf mindfulness beoefent, heeft de meditatievorm tal van voordelen: “Je kunt beter om met emoties als je moeilijke beslissingen moet nemen of in stresssituaties. Je bent beter in staat veranderingen op gang te trekken, je concentratievermogen neemt toe en je kunt beter het onderscheid maken tussen de essentie en dat wat de discussie alleen maar verontreinigt.”

Voordelen waar ook de onderneming wel bij vaart. “Mindfulness helpt mij actief te luisteren naar mijn medewerkers”, zegt Poullet. “Want hun inbreng is van cruciaal belang om problemen op te lossen. Mindfulness bevordert de creativiteit en de beschikbaarheid. Mentaal bedoel ik dan, niet in termen van tijd.” Het is niet de bedoeling de productiviteit tot het uiterste op te drijven. “Het idee is de onderneming ten dienste te stellen van mens en maatschappij, met het oog op zelfontplooiing en geluk”, verduidelijkt Claude Maskens, docente mindfulness.

Volgens Ilios Kotsou, doctoraatsstudent aan de UCL, is mindfulness een vorm van aandachtstraining: “Mindfulness leert je aandachtiger beslissingen te nemen en aandachtiger om te gaan met stress, maar ook meer aandacht te hebben voor anderen: de dingen in het juiste perspectief zetten, empathie en teammanagement. Kunnen omgaan met verandering en met onvoorziene situaties wordt almaar belangrijker. Het is dan ook van cruciaal belang dat je als individu bewust kunt kiezen waar je je aandacht op richt.” Krampachtig proberen aan niets te denken, is dus zeker niet de bedoeling. “Integendeel, het komt erop aan veel bewuster te zijn, echt volledig te focussen op je klanten en je medewerkers”, legt Yves Poullet uit. “Over mediteren doen veel mythes de ronde. Maar mindfulnessis wetenschappelijk gefundeerd. De effecten worden bestudeerd. Het gaat niet om de een of andere exotische bedoening, maar om concepten over de werking van het brein en het individu.”

Lara van Dievoet

Krampachtig proberen aan niets te denken, is zeker niet de bedoeling.