Een begroting ‘voor de kleine man’

Opluchting en blijdschap bij de ministers en op radio en tv. De kleine man moet de begrotingsput niet delven. Alle onheilsberichten over nieuwe belastingen op vermogens, over duurdere accijnzen op brandstof, over duurdere dienstencheques en dergelijke meer hebben de burger voor niets wakker doen liggen. Want de kleine man blijft gespaard, het zijn de banken en de nucleaire energiespelers die moeten betalen. Om dat voor elkaar te krijgen, offerden onze beleidsmakers hun nachtrust zelf op.

De federale regering beklonk het begrotingsakkoord om drie uur ‘s nachts. Nachtwerk levert mooie camerabeelden op. En het wekt bij een deel van de bevolking de indruk dat de regeringsleiders zich tot het uiterste inzetten. De nachtelijke onderhandelingen waren larie. De begrotingsopmaak was het momentum van het jaar en kwam voor geen enkele politicus als een verassing op zijn agenda. Een bedrijf dat op deze manier zijn boekhouding bijeenhaspelt, kan de dag erna zijn deuren sluiten.

Premier Herman Van Rompuy kondigde in zijn beleidsverklaring geen grote werken aan en somde het gepruts in de marge op. De banken moeten geld op tafel leggen: 220 miljoen volgend jaar, 670 miljoen in 2011 en nadien jaarlijks 540 miljoen euro. Dit is geen belasting, wel een recurrente premie die de banken moeten betalen omdat de regering voor hen optreedt als ultieme redder in nood, dixit de regering.

Als het een verzekeringspremie is, waarom wordt het geld dan niet netjes gereserveerd in een verzekeringsfonds? Het geld wordt schaamteloos in de begroting gepompt. Eenzelfde euro kan niet op twee plaatsen tegelijk gebruikt worden. Na het Zilverfonds en het Toekomstfonds is dit dus het derde lege fonds. De banken vullen mee het gat in de begroting. Meer gebeurt er niet. Dus mag de flauwekul over het hogere doel achter deze operatie gewoon achterwege gelaten worden. En de kleine man? Die zal de factuur wel doorgerekend zien via duurdere kredieten, duurdere beheerskosten op zijn rekening en zo meer.

De factuur van de kleine man laat de regering koud. Anders zou het langer openhouden van de kerncentrales leiden tot een herstructurering van de energiemarkt die de dominante positie van Suez openbreekt en leidt tot lagere prijzen. De nucleaire energiespelers betalen een bijdrage voor het langer openhouden van de kerncentrales. Zoals de kaarten nu liggen, betaalt Suez – volgens De Tijd – zelfs minder dan het zelf als compromis aan de Belgische regering voorstelde. Het moet voor onze politici goed vertoeven zijn in de Parijse salons.

Misschien toch één verrassing in de begrotingsopmaak. Minister van Financiën Didier Reynders durft zijn lievelingskind dat notionele-intrestaftrek heet, een tik te verkopen. Hij stelt voor om de intrestvoet voor de notionele intrest voor 2010 en 2011 op 3,8 procent vast te leggen en zo 300 miljoen te besparen. En daarmee dan initiatieven zoals een btw-verlaging in de horeca en andere maatregelen te betalen. Reynders kantte zich lang tegen elke hervorming van de notionele interest omdat het vooral buitenlandse investeerders zou afschrikken. Voor 300 miljoen euro heeft hij het nu toch over om ons belabberde imago van onberekenbaarheid en opportunisme aan het buitenland te bevestigen. Reynders zelf kan pronken met zijn btw-verlaging in de horeca en hoopt zo electoraal te scoren. Om over enkele maanden weer te komen klagen dat België terrein verliest op vlak van buitenlandse investeringen en niemand hem nog serieus neemt. Waarom zou iemand dat ook nog doen, in binnen- of buitenland?

In een vroeger leven durfde Herman Van Rompuy het uitblijven van structurele maatregelen in de begroting als een van de weinige politici luidop te hekelen. Zijn premierschap kostte hem zijn langetermijnvisie. Geen woord in zijn verklaring over de hervorming van de arbeidsmarkt, de verhoging van de concurrentiepositie van de ondernemingen die instaan voor de werkgelegenheid of het nemen van die maatregelen die onze sociale zekerheid ook in de toekomst betaalbaar moeten houden. De regering heeft met deze begroting alleen maar dure tijd gekocht. Door verdoken belastingverhogingen te verkopen als goed nieuws. En door de structurele begrotingscrisis te verkopen als een tijdelijk probleem ten gevolge van de economische crisis.

De regering geeft de bevolking de valse hoop dat ze het wanbeleid niet mee moet betalen. Ondertussen stijgt de factuur voor de bevolking steeds verder. De belastingen gaan omhoog terwijl de Belg hiervoor steeds minder in ruil krijgt en steeds meer uit eigen zak betaalt. Dit is geen begroting ‘voor de kleine man’ maar wel één ‘voor de politici’ om hun eigen electoraal vel te redden. Zouden de politici ‘s nachts wakker liggen van hun gebrek aan moed en de manier waarop ze de bevolking bedotten? Of zijn ze al zover dat ze hun eigen sprookjes van voor het slapengaan geloven?

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

En de kleine man, die zal de factuur wel doorgerekend zien.