Een aangepast plan voor Dexia

De deadlines rond Dexia schuiven op. Tegen eind oktober moet een aangepast ontmantelingsplan bij de Europese Commissie ingediend zijn. Dat zijn alle betrokken partijen overeengekomen.

België en Frankrijk hebben beslist de restbank Dexia een langzame dood te laten sterven, maar daarmee zijn de acute problemen nog niet achter de rug. Fortis kapseisde in 2008 onder een liquiditeitstekort van 70 miljard euro. Dat van Dexia bedroeg op zijn hoogtepunt 270 miljard. De liquiditeitskloof is intussen fors verminderd, maar Dexia moet nog altijd 60 miljard euro externe financiering zien in te vullen. Ondanks de overheidswaarborgen op de schulden zijn commerciële partijen, in afwachting van de definitieve goedkeuring door Europa, nauwelijks bereid de bank geld toe te stoppen. Ze overleeft de facto bij de gratie van de nationale en centrale banken. Bij de ECB heeft Dexia 50 miljard euro schulden uitstaan.

Trends maakte een overzicht van wat u de komende weken en maanden mag verwachten in het Dexia-dossier.

1. De Europese Commissie wikt en beschikt

De Europese Commissie was zowat de nagel aan de doodskist van voormalig CEO Pierre Mariani. De Fransman kon zich ontzettend opwinden over de traagheid waarmee Europa beslissingen neemt en het verkeerde perspectief dat ze volgens hem hanteerde. Dexia vond hij geen zaak voor het Directoraat-Generaal voor de Competitie, maar een bedreiging voor de financiële stabiliteit en dus een kluif voor de ECB.

Feit is dat de Commissie niet tevreden was met sommige elementen van het ontmantelingsplan dat België, Frankrijk en Luxemburg in maart indienden, en dat vooral door het toenmalige Franse management op papier was gezet. Mariani eiste onder meer dat de bank een heel lage vergoeding zou betalen voor de overheidswaarborgen. Ook de Franse deal rond het afstoten van Dexia Municipal Agency (Dexma) riep bij Europa grote vragen op.

Naar verluidt zijn Europa, de betrokken landen en het nieuwe Dexia-management onder leiding van de Belgische CEO Karel De Boeck overeengekomen het voorliggende plan aan te passen. Tegen eind oktober moet een aangepast plan ingediend zijn, dat rekening houdt met de financiële impact van de verkoop van bedrijfsonderdelen en dat een aanvaardbaar businessmodel voor de resterende activiteiten naar voren schuift. Een beslissing van Europa zou dan op zijn vroegst begin volgend jaar vallen.

Het lijdt weinig twijfel dat Dexia zich op middellange termijn moet omvormen tot een echte ‘bad bank’. Als alle aangekondigde desinvesteringen afgerond zijn, blijft de groep achter met een uitdovende Franse tak (DCL), onverkoopbare banken in Italië en Spanje (Crediop en Sabadell), en een portefeuille obligaties en kredieten ter waarde van circa 85 miljard euro. “Dexia moet een ander businessmodel implementeren”, zegt een bankier. “Dat wil zeggen: elke productlijn in kaart brengen en in functie van de doelstellingen en de opportuniteiten dagelijks beslissen of het de moeite loont om te verkopen.”

2. Desinvesteringen leiden vooral tot minwaarden

De verkoop van dochterbedrijven loopt niet van een leien dakje. Dexia slaagde er wel in een aantal principeakkoorden te sluiten, maar de definitieve afwikkeling sleept vaak nog een hele tijd aan. Zo moet Dexia voor de verkoop van de Luxemburgse bank BIL aan de Qatarese investeerder Precision Capital een paar honderd miljoen euro extra kapitaal in zijn dochter pompen. De overnemer was niet geïnteresseerd in enkele dochters en in de erfenisportefeuille. Door die uit de deal te halen, viel het eigen vermogen van BIL onder de overeengekomen kapitaalnormen.

Op de meeste desinvesteringen boekt Dexia een minwaarde. Ook op die van het Turkse kroonjuweel Denizbank, dat in de gegeven omstandigheden nochtans voor een goede prijs verkocht werd (2,8 miljard euro). Een deel van die afboekingen viel ten laste van het eerste halfjaar en verklaren deels het verlies van 1,2 miljard euro. Maar een aantal minwaardes (meer dan 500 miljoen op Denizbank en 200 miljoen op Dexma) worden pas in het tweede halfjaar verrekend. KBC Securities schat dat Dexia het jaar 2012 eindigt met 2,5 miljard euro verlies.

3. Kapitaalverhoging wordt waarschijnlijk

Zelfs minister van Financiën Steven Vanackere (CD&V) ontkent niet meer dat op een gegeven moment een kapitaalinjectie nodig kan zijn. Inclusief de niet-gerealiseerde minwaarden stond het geconsolideerde eigen vermogen per eind juni al 2,8 miljard euro in het rood. Puur boekhoudkundig is er nog geen probleem, zolang het eigen vermogen van de moedervennootschap Dexia SA niet onder de helft van het maatschappelijk kapitaal zakt.

Maar er is wel een probleem met de solvabiliteitsratio van Dexia. Eind juni bedroeg die nog 8,4 procent, terwijl het wettelijke minimum 8 procent is. Het ziet ernaar uit dat Dexia eind september onder die drempel valt, tenzij de verkoop van Denizbank voor die datum afgerond kan worden. Dexia boekt op die verkoop dan wel een minwaarde, maar door de forse vermindering van risicoactiva zou de solvabiliteitsratio van de groep met 2,5 procentpunten stijgen. Als de operatie-Denizbank vertraging oploopt, heeft Dexia een probleem. Met een solvabiliteitsratio van minder dan 8 procent kan de ECB moeilijk doen en dan dreigt de geldkraan dichtgedraaid te worden. Enkel de Nationale Bank van België kan dan soelaas bieden met haar dure ELA-noodfinanciering. Maar zo ver is het nog niet. Dexia kan ook uitstel vragen als het dicht genoeg bij de afwikkeling van de verkoop zit. En in het slechtste geval is een snelle kapitaalverhoging nodig.

Als Denizbank tijdig de deur uitgaat en een lage vergoeding voor de overheidsgaranties afgedwongen wordt, is de nood aan vers kapitaal minder acuut, bevestigen diverse bronnen. Dan kan een kapitaalverhoging ook volgend jaar, of zelfs nog later. Maar ooit moet ze er komen. En aangezien de kapitaalinjectie Dexia een buffer moet geven om nog minstens een aantal jaren voort te kunnen, spreek je toch al snel van 5 à 10 miljard euro. Naar verluidt denkt Dexia nog tot 2015 nodig te hebben om de verkoop van bedrijfsonderdelen af te werken en zijn financieringslijnen te hernieuwen. 2013 en 2014 zijn uit financieringsoogpunt ‘uitdagende jaren’, zei Mariani eerder al, omdat een belangrijk aantal langetermijnleningen afloopt.

4. Wachten op de Fransen

Met een kapitaalinjectie kan het vele kanten uit: welke formule geniet de voorkeur? Op welk niveau wordt het kapitaal verhoogd? Bij de moederholding Dexia SA, of bij de Franse dochter DCL? Of is een fusie van Dexia en DCL een beter idee, zoals de Fransen lijken te denken?

Veel zal afhangen van de manier waarop het Franse hoofdstuk van het Dexia-verhaal zich ontwikkelt. Het is een dossier waarvan zelfs Mariani zei dat hij begrip had voor het ongeduld van de Belgen. Er bestaat al meer dan tien maanden een principeovereenkomst om rond het financieringsvehikel Dexma een nieuwe financiële instelling op te zetten, die moet instaan voor de kredietverlening aan de Franse openbare besturen. Voor Dexia is de afsplitsing van Dexma belangrijk omdat de deal 12 miljard aan liquiditeiten zou vrijmaken die nu in onderpand vastzitten.

Bij de operatie zijn de Franse overheidsholding CDC en de retailbank La Banque Postale betrokken. Zij zouden aandeelhouder worden van de nieuwe constructie. Ook DCL zou een participatie behouden, al ziet de Europese Commissie liever dat de banden met Dexia helemaal doorgeknipt worden.

Navraag in Frankrijk leert dat het dossier bijna een jaar na de ondertekening van het akkoord nog altijd niet aan concretisering toe is. CDC en vooral La Banque Postale blijven dwarsliggen. Het grote discussiepunt zou een portefeuille gestructureerde kredieten ter waarde van 12 miljard euro zijn. Daarvan staat zo’n 9,5 miljard op de balans van Dexma en 2,5 miljard op die van DCL. En niemand wil met die activa opgescheept zitten, hoewel de Franse staat zich voor 70 procent garant stelt.

Het is uitkijken of de Franse minister van Financiën Pierre Moscovici alle neuzen in één richting krijgt. Zijn Belgische collega Vanackere wil in elk geval niet bewegen, en al helemaal niet praten over een kapitaalverhoging zolang de Fransen hun engagementen niet nakomen.

De vraag is of dat deel van de Dexia-saga dit jaar nog zijn beslag krijgt. Frankrijk moest vorig weekend een andere kredietinstelling, Crédit Immobilier de France (CIF), te hulp schieten. CIF, een bank met nauwelijks een depositobasis, die vooral minder begoede Fransen een hypotheeklening bezorgt, slaagde er niet langer in zich op de markt te financieren. La Banque Postale weigerde CIF over te nemen, waardoor Frankrijk zich genoodzaakt zag een overheidswaarborg aan de schulden van CIF toe te kennen. Wie nog hoopte dat België de Dexia-waarborgregeling met Frankrijk in zijn voordeel zou kunnen heronderhandelen, mag bij deze alle illusies opbergen.

PATRICK CLAERHOUT EN JOHAN VAN OVERTVELDT

2013 en 2014 zijn ‘uitdagende jaren’ omdat een belangrijk aantal langetermijnleningen afloopt.