East Palace, West Palace

Cineast en scenarist Zhang Yuan brengt in “East Palace, West Palace” een psychologische machtsstrijd tussen een homo-auteur en zijn ondervrager.

De Chinese filmmaker Zhang Yuan is altijd een controversieel figuur geweest in eigen land. Zijn eerste langspeelfilm ” Mama” kreeg een beperkte distributie in China en de vertoning ervan in het buitenland werd door de Chinese regering verboden. Met de erop volgende producties ” Beijing Bastards” en ” The Square” stootte hij toch door op het internationale festivalcircuit. Zhang geldt als een van de ontdekkingen en protégés van het Rotterdamse filmfestival. Het door het Hubert Balsfonds gesubsidieerde ” Sons” won er vorig jaar nog de Tiger Award. Het met gedeeltelijk Frans geld geproduceerde ” East Palace, West palace” werd geselecteerd voor het festival van Cannes in 1997.

Officieel bestaan er in het huidige China geen prostituees, dieven of homoseksuelen. Toen de Chinese autoriteiten vernamen dat de film over homoseksualiteit ging, kreeg Zhang geen visum om naar Cannes af te reizen en werd door dezelfde autoriteiten Zhang Yimou‘s competitiefilm ” Keep Cool” uit de Officiële Selectie teruggetrokken. Zhang Yuan is nooit de lieveling geweest van de officiële strijders voor een socialistisch China. Zijn evocatie van de minder exotische kanten van een-land-in-opmars maken hem tot een onruststoker en controversieel filmmaker in eigen land.

Homoseksualiteit is een thema dat in opvallend veel hedendaagse Aziatische films opduikt, omdat het in die landen nog steeds taboe is. De toneelversie van de film werd vorig jaar op het Brusselse Kunstenfestival, in Rio en Parijs opgevoerd. De film behoudt eenzelfde eenheid van locatie en tijd, zonder daarom in een stroeve theatraliteit te vervallen. Het nachtelijk verhoor van een jonge homoseksuele schrijver door een politieagent is een eenvoudig gegeven, dat door Zhang een complexe structuur meekrijgt waarin hij traditie, verleden en de gaandeweg wijzigende relatie tussen verhoorde en ondervrager met elkaar verweeft. Voor het hoofdpersonage A-Lan maakt het niet uit wat hij is. Om geliefd te worden kan hij zowel man als vrouw zijn. De sadomasochistische relatie tussen de agent en A-Lan mondt uiteindelijk uit in vernedering en ongecontroleerde passie. De clair-obscursfeer en de gestileerde en minimalistische stijl van “East Palace, West Palace”, betekenen een radicale breuk met het sociaal realisme van de semi-documentaires die Zhang tot nu toe maakte. Voor Zhang houdt marginaliteit een symbolische waarde in omdat ze een beeld schept van de maatschappij. “East Palace, West Palace” kan in die context ook gelezen worden als een metafoor voor de delinquente situatie van de kunstenaar in China.

Piet Goethals