DRIE WEGEN

OM SCHULDPROBLEEM TE VERHELPEN.

Heterodoxe of niet-marktconforme oplossingen werden in de loop der tijden reeds vele malen van stal gehaald om uitzichtloze schuldensituaties te keren. Anno 1995 kan men dit soort van aanpak grosso modo in drie kategorieën opdelen.

– De historisch meest gehanteerde oplossing voor een explosieve schuldpositie is de ontketening van een inflatoir proces : de hollende inflatie zorgt ervoor dat de reële waarde van uitstaande schulden snel vermindert. Voor ons land lijkt deze oplossing vandaag niet haalbaar. Immers, de reeds ver gevorderde Europese integratie enerzijds en het feit dat de inflatie zich tevens zeer snel in de rentevoeten zou weerspiegelen anderzijds maken dergelijke aanpak weinig zinvol.

– De tweede denkpiste gaat in de richting van een soort van bail-out door de Europese Unie. De reddingsoperatie die enkele jaren terug met Ierland gebeurde, zou hier model kunnen staan : Ierland kreeg via diverse Europese fondsen toelagen die voor niets anders gebruikt werden dan voor de afbouw van de staatsschuld. Maar : de Belgische schuldenlast weegt flink wat zwaarder dan de toenmalige Ierse. En bovendien : de grote geldschieter van de EU, Duitsland, kampt thans zelf ook met niet geringe begrotingsproblemen zodat het klaarstaan met de geldbeugel niet zo voor de hand ligt als pakweg vijf jaar terug. Tot slot speelt tegen dit scenario ook het feit dat België thans reeds behoorlijk wat EU-geld binnenkrijgt dankzij de aanwezigheid van diverse Europese instellingen in het land.

– De derde mogelijkheid in de heterodoxe rij betreft een grondige herschikking van de overheidsschuld en dit met het oog op een drastische verlaging van de rentelasten voor de overheid. Gezien het nog altijd doorslaggevende belang van het overheidspapier als wederbelegging voor de financiële instellingen vergt zo’n operatie echter een bredere omkadering als men een kompleet bankroet van de financiële sektor van de ekonomie wil voorkomen.

Technisch gezien kan men het als volgt uitdrukken : vermits een fundamentele herschikking van de overheidsschuld leidt tot een aanzienlijke aantasting van de activa-zijde van de globale balans van de financiële sektor, dienen er ook ingrepen langs de passiva-zijde van die balans te gebeuren. Hier vindt men de deposito’s, spaarboekjes, kasbons, etc. Als de wederbeleggingen van de financiële instellingen minder opbrengen, spreekt het voor zich dat, om een komplete ontreddering te voorkomen, de banken de vergoeding voor de door hen aangetrokken middelen evenredig moeten terugschroeven. Het is immers van de marge tussen de opbrengst van de wederbeleggingen (passiva-zijde van de balans) en de kosten van de aangetrokken werkmiddelen (activa-zijde) dat financiële instellingen leven.

Zelfs wie geen overheidspapier aanhoudt, zal dan eensklaps met de verarming die vandaag al in de staatsschuld vervat zit, gekonfronteerd worden.