Dokters in diaspora

Over enkele dagen kennen we de uitslag van de artsenverkiezingen. Steeds meer geneesheren stemmen echter met de voeten, en trekken naar Frankrijk. Daar vullen ze het tekort aan specialisten op, wat nog goed opbrengt ook.

Maubeuge, Cambrai, Valenciennes… Uit het hoofd kan A.L., een anesthesist uit Vlaams-Brabant, wel tien Franse steden opnoemen waar Belgische geneesheer-specialisten werkzaam zijn. Zelf heeft A.L. een deeltijdse job als anesthesist in een Frans ziekenhuis. Frankrijk heeft een tekort aan radiologen, gynaecoloog-verloskundigen, psychiaters, chirurgen en vooral anesthesisten. De Belgische artsen zijn de eersten om de gaten op te vullen. In 1996 waren in Frankrijk 570 Belgische artsen aan het werk, slechts op grote afstand gevolgd door 367 Duitse, 306 Italiaanse en 297 Spaanse artsen (zie kaart). De lage taalbarrière tussen België en Frankrijk zit daar uiteraard voor veel tussen. Maar vooral het overaanbod van geneesheren in België maakt dat onze specialisten hun geluk elders zoeken.

In de Franse artsenkrantjes staan veel verhalen van anesthesisten die nauwelijks vakantie kunnen nemen, of die ten einde raad ontslag indienen omdat de werkdruk psychisch en lichamelijk ondraaglijk werd. Nochtans zijn de verdiensten aantrekkelijk. “In een Frans privé-ziekenhuis verdient een anesthesist gemiddeld 1 à 1,2 miljoen Franse frank per jaar,” zegt A.L. Franse specialisten in privé-ziekenhuizen dragen volgens A.L. slechts 10 à 15% van hun honorarium af als bijdrage in de kosten. Ook dat moet Belgische specialisten – die vaak meer dan de helft van hun honorarium moeten afdragen – als muziek in de oren in klinken. “In Frankrijk zijn vaak de artsen zelf eigenaar van het privé-ziekenhuis”, aldus A.L. “Ze zullen zichzelf dus niet trakteren op hoge kostenbijdragen, maar veeleer zuinig en goed beheren. Trouwens, het tekort aan specialisten maakt dat ziekenhuizen geen afschrikwekkende bijdragen kunnen vragen.”

Waarom zijn er zo weinig specialisten in Frankrijk? “De Franse specialistenopleiding is ontzettend zwaar,” zegt A.L. “Zo moeten kandidaten, vooraleer ze aan de opleiding mogen beginnen, eerst een hele tijd als gewone arts werken in het ziekenhuis, en dat voor een appel en een ei. Niet te verwonderen dat er zo veel Franse artsen een specialistenopleiding volgen in België.” Cijfers van het Belgische ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu bevestigen dat laatste: met z’n 104 vormden de Fransen eind 1997 de grootste groep buitenlandse kandidaat-specialisten in België. Daarna komen de Nederlanders met 66 en de Italianen met 32.

“Er is in Frankrijk geen tekort aan specialisten, ze zijn alleen geografisch slecht verdeeld,” relativeert Elias Coca, auteur van het boek Hôpital Silence! Les inégalités entre hôpitaux. Coca is een gewezen Frans ambtenaar verantwoordelijk voor de ziekenhuizen en vandaag adjunct-directeur van een ziekenhuis in Frankrijk. “Vooral Ile-de-France, de streek rond Parijs, is veel te mild bedeeld: men zou er 500 anesthesisten en 2500 chirurgen moeten weghalen om het evenwicht met het platteland te herstellen. Bovendien zijn er in Frankrijk 30.000 ziekenhuisbedden te veel, op een totaal van 266.000 begin 1997. Dat overschot creëert een artificieel tekort aan specialisten.”

OVERGEKWALIFICEERD.

In de andere buurlanden – Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland – zijn de Belgische artsen niet oververtegenwoordigd (zie kaart). Vaak gaat het dan nog om Belgische kandidaat-specialisten die in één van deze landen een deel van hun opleiding volgen. Met uitzondering misschien van degenen die verhuizen naar Frankrijk, zijn Belgische specialisten die definitief vertrekken naar het buitenland eerder zeldzaam, volgens Michiel Thomeer, secretaris van de Leuvense Vereniging van Geneesheer-Assistenten (LVGA). Nochtans heerst er onder de afgestudeerde Belgische specialisten veel werkloosheid en ondertewerkstelling, volgens Thomeer. “Ze zijn bijvoorbeeld van wacht op de spoedgevallendienst, iets waarvoor ze overgekwalificeerd zijn. Maar bij afstuderen hebben ze vaak al kinderen, en is de helft getrouwd met een huisarts die hier intussen een praktijk opbouwde, wat verhuizen extra bemoeilijkt.”

JVG

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content