Digitaal kanaal

Toen televisie in de jaren ’50 de wereld veroverde, dacht men dat het nieuwe medium de wereld ging veranderen. Bijna vijftig jaar later is het beeld dat men over televisie heeft, veel genuanceerder. Het medium heeft zijn beloften niet ingelost. Canal+ gooit het over een andere boeg en creëert nieuwe toekomstmogelijkheden met digitaaltelevisie.

Televisie een gemiste kans? Als men de evolutie van de jongste tien jaar bekijkt, is men geneigd positief op deze vraag te antwoorden. Televisie is afgegleden tot goedkoop amusement, een aaneenschakeling van eindeloze series en nutteloze praatshows, een ‘zeepbel’ doorspekt met reclameboodschappen. Nieuwsuitzendingen en actualiteitsprogramma’s ontsnappen niet aan de wetten van kijkcijfers en gaan de weg op van het infotainment. Cultuur is uit den boze. Zelfs een goede film krijgt men nauwelijks nog te zien op het scherm.

Het zag er nochtans ooit helemaal anders uit. Eind jaren ’70 waren de verwachtingen hooggespannen onder invloed van de nieuwe technologische verworvenheden. We bestudeerden de nieuwste ontwikkelingen tijdens de seminaries van wijlen dr. Wim Van der Biezen op het departement communicatiewetenschappen van de KUL. En kwamen tot de vaststelling dat er grote veranderingen op til waren: teletext en videotext zouden alle bibliotheken van de wereld vervangen; televisie zou een krant op aanvraag kunnen afdrukken; men zou programma’s kunnen kiezen en bekijken wanneer men maar wil; televisie zou het verlengstuk van de computer worden; interactieve televisie zou zich snel ontwikkelen tot hét nieuwe medium in de zakenwereld; enzovoort, enzovoort. Alles was technisch reeds mogelijk. Nochtans is televisie ter plaatse blijven trappelen en werden de nieuwe mogelijkheden nauwelijks aangeboord. Waarom? Het is niet zo eenvoudig om een antwoord op die vraag te vinden. Wellicht paste het niet in de zakelijke strategieën van dat moment. Wanneer Canal+ vandaag andere televisie in onze huiskamer wil brengen, is dat omdat dit vandaag wél kans op slagen heeft.

In Europa staan momenteel 19 miljoen decoders, waarvan Canal+ de helft voor haar rekening neemt. April 1996 lanceerde Frankrijk als eerste Europese land de digitale Canalsatellite. Met succes. Na twee jaar noteert het digitale boeket in Frankrijk meer dan 860.000 abonnees! It’s business as usual. Het televisielandschap wordt er grondig door gewijzigd.

Wat is

digitale televisie? Het digitaal doorsturen van signalen maakt het mogelijk heel wat meer informatie op een zelfde moment door te sturen. Klank en beeld worden in binaire eenheden – 0 en 1 – omgezet en in de huiskamer weer gedecodeerd door een digitale decoder. Het digitaal doorsturen van klank en beeld heeft twee grote voordelen: 1. de kwaliteit van klank en beeld verhoogt aanzienlijk; 2. men kan een veel groter aantal kanalen op de kijker afsturen. De kijker kan uit een uitgebreid aantal keuzemogelijkheden zijn selectie maken en hij kan ook informatie opvragen over de verschillende programma’s. Met andere woorden: hij kan zelf zijn televisieavond plannen of de nodige instructies doorgeven voor opname op video.

Eind april is Canal+ in Vlaanderen gestart met Canal Digitaal. Dat betekent dat de abonnee vanaf nu de keuze heeft uit 3 premiumkanalen, een boeket van een tiental thematische kanalen, vijftig non-stop muziekkanalen in alle mogelijke genres én een elektronische programmagids waarin hij naar hartelust kan surfen. General manager van Canal+ Jo Mariens maakt zich sterk dat dit aanbod tegen het jaar 2000 nog spectaculair zal uitgebreid worden. “We staan maar aan het begin van een evolutie. Ik voorzie op korte tijd spectaculaire veranderingen die een verrijking voor het medium televisie zullen betekenen. Bovendien zal televisie meer en meer aan de computer gelinkt worden en een écht interactief medium worden.” Zal dit alles het gedrag van de kijker grondig wijzigen? “We kunnen alleen maar hopen dat dit het geval zal zijn”, lacht Mariens.

Naast de drie kanalen van Canal+ bestaat het digitale aanbod voorlopig uit:

FASHION TV: grote namen uit de modewereld – Dior, Chanel, Versace, Armani, Lagerfeld… – verlenen hun medewerking aan deze zender die 24 uur per dag modeclips uitzendt. Beelden van meer dan 200 bekende en minder bekende ontwerpers. Uitgebreide reportages van de grote modeshows van Parijs, Milaan, Londen en New York. Ook andere evenementen komen aan bod, zoals bijvoorbeeld het carnaval in Rio de Janeiro.

TRAVEL: een televisiekanaal dat uitsluitend gewijd is aan reizen en 12 uur per dag uitzendt. Reisreportages, maar ook heel wat nuttige tips en praktische informatie: weersvoorspellingen, wisselkoersen… Special interest programma’s rond actie en avontuur, sport en ontspanning. Tot zelfs volledige reisgidsen over een bepaalde bestemming met alle places to be. Een eigen teletext die een bron van informatie voor de reiziger bevat.

TNT: Classic movies. Keuze uit meer dan 2500 klassiekers uit de filmgeschiedenis. Ook thematische series. Op dit ogenblik loopt bijvoorbeeld ook een reeks films gewijd aan de actrice Audrey Hepburn.

VH-1: muziekzender, 24u op 24u. Genres als pop, rock, blues, soul en country komen uitgebreid aan bod. Ook documentaires, concerten, specials… Wordt in Europa beheerd door MTV Networks.

DISCOVERY CHANNEL: Kwalitatief hoogstaande documentaires over de meest uiteenlopende onderwerpen: natuur, avontuur, mensen, geschiedenis, actualiteit, wetenschap en technologie. Geheel in het Nederlands te ontvangen. Het kanaal bereikt 127 miljoen gezinnen in 145 landen. Elke dag van 17u tot 3u.

ANIMAL PLANET: Van 10u tot 1u documentaires over het dierenrijk. Joint venture met Discovery Channel en BBC Worldwide Ltd.

HALLMARK: Familiefilms: het populaire genre. Met Nederlandse ondertitels.

ADULT CHANNEL: Nachtuitzendingen tussen 1u en 5u. Licht erotische programma’s. In samenwerking met Playboy.

CARTOON NETWORK: 24u op 24u. Het snelst groeiende thematelevisiekanaal in Europa.

CNBC: Financieel en economisch nieuws, 24u op 24u. Bereikt 150 miljoen huishoudens in de hele wereld. Via satelliet in verbinding met Wall Street en de grote financiële centra. In alliantie met Dow Jones. Magazines als Future File en Media Report.

MUSIC CHOISE: Joint venture tussen BSkyB, Warner Music en Sony; Europa’s grootste verdeler van digitale audio. Keuze uit 50 kanalen, 24 uur non-stop. Niet onderbroken door DJ’s of reclameboodschappen. Drie kanalen bieden achtergrondmuziek voor ondernemingen, horecazaken, supermarkten…

Niet iedereen

kan Canal Digitaal ontvangen. Dat kunnen alleen abonnees die aangesloten zijn bij een gemengde intercommunale: zo’n twee derden van het totale aantal gezinnen. Het volledige abonnement kost momenteel 1495 frank. Bij uitbreiding of wijziging van het aanbod dient u geen nieuwe decoder te installeren. De smartcard wordt automatisch geactiveerd voor de nieuwe kanalen.

“Tegen het eind van het millennium zal het aanbod een veelvoud zijn van het huidige”, zegt perschef Van Canal+ Els De Pooter. Ze verwijst naar Frankrijk. Daar werd 2 jaar geleden met een 20-tal digitale kanalen gestart op Canalsatellite Numérique. Canal+ telde toen 4 miljoen abonnees. Een jaar later waren er al 536.000 abonnees voor het digitale luik, op dit ogenblik zelfs 866.000. Het aanbod werd uitgebreid tot 120 kanalen en diensten. Canal+ heeft o.m. de rechten van de Formule 1 en zendt de races uit op 7 kanalen tegelijkertijd. Alle kanalen hebben verschillende camerastandpunten, zodat de kijker zelf regisseur wordt en al zappend zijn eigen uitzending kan samenstellen. Er zijn ook ernstiger voorbeelden, zoals Médecine+ dat een permanente vorming voor geneesheren op het oog heeft. Op Kiosque kan men zijn programma kiezen en met de kaart betalen: dat is het geval voor films en voetbalwedstrijden van de Franse competitie bijvoorbeeld. Voorbeelden van interactieve televisie zijn de ticketverkoop van sportwedstrijden, spektakels en culturele evenementen via Spectacle, of het raadplegen van de personeelsadvertenties.

Binnenkort ook in Vlaanderen. Televisie wordt eindelijk een actief medium.

HENK VAN NIEUWENHOVE