‘Deze luchthaven kan alleen maar groeien’

De Vlaming Johan Vanneste werd begin dit jaar luchthavendirecteur van Luxemburg. Met die luchthaven kan het alleen maar vooruit, want pas nu wordt een commercieel beleid gevoerd.

Zoals het straatbeeld van Luxemburg wordt gedomineerd door grote wagens en kwalitatieve gebouwen, heeft ook de luchthaven zijn luxe: stalen pilaren, omhuld met granieten stenen. Open ruimtes met een mooie lichtinval, die niet commercieel benut worden en dus geen geld opbrengen. Of in de ondergrond een HSL-station, zo groot als een supermarkt, dat er maar leeg bij staat.

Voor de Vlaming Johan Vanneste, sinds eind januari als algemeen directeur aan het roer van de luchthavenuitbater La Société de l’Aéroport de Luxembourg, mag het allemaal wat commerciëler worden. Vooral omdat de luchthaven geenszins kreunt onder een gebrek aan interesse. Integendeel: het aantal passagiers wakkerde de voorbije vijf jaar met ruim de helft aan. En Luxemburg is de op zes na grootste vrachtluchthaven in Europa.

“Dit jaar bereiken we de kaap van 2,5 miljoen passagiers. In het huidige tempo overschrijden we in 2016 de grens van 3 miljoen passagiers. En dat terwijl vroeger slechts één persoon verantwoordelijk was voor het aantrekken van luchtvaartmaatschappijen. Maar die zijn sowieso gekomen, omdat ze het zelf interessant vonden.”

Nieuwe contracten

Pas tijdens de voorbije zomer werd voor het eerst een commercieel directeur aangeworven. Er zo zijn er wel meer merkwaardigheden. De luchthavenuitbater heeft geen exacte meetinstrumenten voor de uitgaven van zijn passagiers op de luchthaven. Noch is er kennis over de verhouding tussen zakenreizigers en toeristen. Tot begin juli voerde de luchthavenuitbater nog paspoortcontroles uit bij de toegang tot de veiligheidszone voor Schengenlanden. Het stadje Schengen mag dan wel in het Groothertogdom liggen, Luxemburg was de enige luchthaven in Europa die de controles nog deed. “Ik vroeg: ‘Waarom doe je dat?’ ‘Ah ja, wij doen dat hier zo’, was het antwoord.” Waarop Vanneste de controle liet afschaffen.

En er verandert nog meer. In een eerste fase worden nieuwe contracten voor de exploitatie van de winkelruimtes en horeca, en voor de reclamebestedingen uitbesteed. Sinds juni zijn alvast de tarieven voor de parkeerplaatsen herbekeken. Voordien waren die allemaal gelijk, onafhankelijk van de afstand tot de terminal. “Die prijzen waren vastgelegd in 2008, en nooit herzien. Bovendien waren ze toen al veel te laag in vergelijking met andere luchthavens. Ondanks de prijsverhogingen en de verschillende tarieven, staan de parkings nog altijd vol. Passagiers die vandaag meer moeten betalen omdat ze dichter bij de terminal kunnen staan, zijn heel tevreden met die nieuwe regeling. Onze ondergrondse parking is de mooiste die ik ooit heb gezien — niet alleen in luchthavens. Vier verdiepingen onder de grond, uitgehouwen in de rotsen. Met sensoren per parkeerplaats. En per rij wordt aangeduid hoeveel plaatsen nog vrij zijn. De parking wordt ook elke dag schoongemaakt.”

Klein Zwitserland

Johan Vanneste — die achttien jaar aan de slag was als directeur bij onder meer Brussels Airlines, VLM en TNT Airways — weet vooral dat het met Luxemburg alleen maar hogerop kan. Want het potentieel is er. Twaalf luchtvaartmaatschappijen bedienen negentig lijnvluchten. De nationale carrier Luxair heeft nog 61 procent marktaandeel, maar dat vermindert in het voordeel van almaar meer nieuwe spelers. Vorig jaar kwamen Easyjet en Turkish Airlines erbij. “In een straal van negentig minuten reistijd rond de luchthaven hebben we een potentieel van 4,5 miljoen inwoners. Het noordoosten van Frankrijk, met Elzas en Lotharingen, Saarland en Rijnland-Palts in Duitsland, in België de Ardennen, tot Namen. Het aantal inwoners in dat gebied ligt lager dan rond Amsterdam, Brussel of Frankfurt, maar Luxemburg is een belangrijk economisch en financieel platform. Het is een beetje klein Zwitserland. Er is geld aanwezig. En de luchthaven is compact en klein genoeg, zodat we het overzichtelijk kunnen houden voor de passagier. We zijn een internationale luchthaven met de charmes van een regionale luchthaven.”

Wat Vanneste ook enorm bevalt, in tegenstelling tot in België, is de continuïteit van het luchtvaartbeleid. Er wordt niet voortdurend gesleuteld aan vliegroutes. De overheid vindt luchtvaart strategisch belangrijk, nu de economie door de verdwijning van het bankgeheim moet diversifiëren.

Er wordt dan ook fiks gebouwd aan de verdere groei van de luchthaven. Een tweede passagiersterminal, met winkel-, horeca- en vergaderruimte wordt klaargestoomd, zodat de capaciteit verhoogt tot 4 miljoen passagiers. Een afzonderlijke terminal voor gespecialiseerde zakenvluchten is ook een mogelijkheid.

Ook de vrachtactiviteit is van wezenlijk belang. Met een totale capaciteit van één miljoen ton te verwerken vracht is uitbreiding niet meteen een noodzaak. “LuxairCargo is zeer performant, met zeer gespecialiseerde vrachtfaciliteiten voor geneeskunde, gekoelde goederen, levende dieren…” En op woensdag 1 september opende Freeport de deuren: een douanevrije zone voor de opslag van kunst en dure juwelen. Op die plek, een zwaar bewaakte bunker met metersdikke kluizen uit gewapend beton, kunnen ook veilingen worden georganiseerd. “Ook op andere luchthavens zijn die activiteiten bijzonder belangrijk. In Singapore bijvoorbeeld, waar de huidige capaciteit wordt verdubbeld. Ook Freeport zit al voor 90 procent vol. Men denkt nu al aan een tweede vestiging.”

WOLFGANG RIEPL IN LUXEMBURG

Twaalf luchtvaartmaatschappijen bedienen negentig lijnvluchten in Luxemburg.

De overheid vindt luchtvaart strategisch belangrijk nu de economie moet diversifiëren.