DEELAUTO’S HEBBEN DE VLAM IN DE PIJP

De komende maanden en jaren neemt het aanbod van deelauto’s in België sterk toe. Naast Cambio verschijnen binnenkort ook Ubeeqo (Europcar), Car2Go (Mercedes), DriveNow (BMW) en misschien zelfs Zipcar (Avis) in het straatbeeld. Maar dat betekent niet dat de files kleiner worden.

Waarom lanceerde Thalys vorige maand zijn Izy-formule, een lagekostentrein tussen Brussel en Parijs? Door het toenemende succes van deelauto’s en dan vooral van carpooling. De Franse start-up BlaBlaCar bezorgt de hogesnelheidstrein kopzorgen in Frankrijk, en de SNCF, de moedermaatschappij van Thalys, vreest hetzelfde scenario voor de lijn Brussel-Parijs. Vandaar de lancering van Izy, een doorslagje van Ouigo, de goedkopere hst die om dezelfde reden werd geïntroduceerd in Frankrijk. Met een basistarief van 19 euro (30 procent goedkoper dan de scherpste Thalys-standaardprijs) zit Izy net onder de prijs van BlaBlaCar voor het traject Brussel- Parijs.

De Franse carpoolingdienst BlaBlaCar is actief in 22 landen en focust op goedkoper reizen: passagiers betalen een bijdrage in de kosten, wat de auto-eigenaar motiveert. Zowel bestuurders als reizigers worden beoordeeld op de site van BlaBlaCar, wat geruststellend werkt. De Franse start-up wil nu zijn aanwezigheid in België versterken met een specifieke website en apps. Voor de uitbreiding van zijn Belgische activiteiten gaat BlaBlaCar een samenwerking aan met de groep AXA, die een verzekering op maat biedt. Daarin zitten onder meer het overdragen van het stuur aan een passagier, de terugbezorging van verloren voorwerpen of de immobilisatie van een wagen tijdens het carpoolen.

Het is lang niet de eerste dienst die probeert het liften op georganiseerde manier nieuw leven in te blazen. In België probeert de vzw Taxistop al sinds het einde van de jaren zeventig zo de sociale banden te versterken. De vereniging ontwikkelde ook Carpool.be, een platform om carpoolen te stimuleren bij pendelaars. Taxistop vraagt geen commissie, in tegenstelling tot het meer commercieel ingestelde BlaBlaCar, dat zo meer kan besteden aan promotie. De waarde van BlaBlaCar bedraagt ondertussen meer dan een miljard euro.

Meer initiatieven

Carpooling is slechts een segment van de autodeelmarkt, die zich volop ontwikkelt. Daarnaast bestaat ook autodelen, een concept dat Taxistop in 2002 introduceerde op de Belgische markt met Cambio, uitgewerkt in samenwerking met de gelijknamige Duitse speler. Cambio maakt het mogelijk enkele uren een auto te gebruiken. Het is gegroeid van een kleine eenmanszaak tot een bedrijf met een honderdtal werknemers en 690 wagens in dertig steden. In elk gewest heeft Cambio in samenwerking met de maatschappij voor openbaar vervoer een onderneming opgericht.

Vandaag proberen starters, autoconstructeurs, verhuurbedrijven en verzekeraars zich te positioneren in de zogenoemde deeleconomie. Naast AXA zijn er Avis en Europcar, die respectievelijk de autodelers Zipcar uit de Verenigde Staten en Ubeqoo uit Frankrijk hebben overgenomen.

Mercedes heeft in Duitsland en de VS dan weer Car2Go ontwikkeld, een systeem met gedeelde wagens van zijn merk Smart. Met Car2Go kunnen de gebruikers de wagen achterlaten waar ze willen in plaats van op een vaste plaats. Via een app op zijn smartphone kan de gebruiker een wagen in de buurt zoeken en boeken. Met zijn telefoon kan hij ook de deur openen. De sleutel bevindt zich binnenin, zodat hij meteen kan vertrekken. Binnen een bepaalde zone mag hij overal heen rijden. Na aankomst parkeert hij de wagen, plaatst hij de sleutel op de voorziene plaats en sluit hij de auto met behulp van de app. Het gebruik kost 29 cent per minuut, en achteraf is de Smart klaar voor een nieuwe rit. Het systeem verschilt sterk van dat van Cambio, waar de wagen moet terugkeren naar zijn vertrekpunt.

Impact

In 2015 vertegenwoordigden deelauto’s in Europa nog een relatief kleine groep: 31.000 wagens met 2,1 miljoen gebruikers, vooral in Duitsland, volgens een onderzoek van Boston Consulting Group (BCG). Deelauto’s kunnen ooit een negatieve impact hebben op de verkoop van nieuwe wagens, maar niet op middellange termijn. De BCG-studie voorspelt een beperkte impact tegen 2021: een daling van 1,3 procent in Europa, of 278.000 auto’s. Alleen zelfrijdende wagens zouden een grote impact kunnen hebben, maar BCG ziet dit niet eerder gebeuren dan in 2027, zodat de constructeurs nog even de tijd hebben om zich voor te bereiden.

Eén reden waarom de impact van deelauto’s beperkt blijft, is dat ze vaak gebruikt worden als huurauto. Mensen gebruiken zo’n deelauto bijvoorbeeld op vakantie, maar doen hun eigen wagen daarom niet van de hand. Bovendien is autodelen enkel leefbaar in steden van minstens 500.000 inwoners. Met nieuwe formules en benaderingen zal de aantrekkingskracht echter stijgen, en kan de gedeelde auto even vanzelfsprekend worden als een tram of een taxi.

“Het zijn handige systemen voor stedelijke verplaatsingen van pakweg een uur, omdat je de wagen zowat overal kunt achterlaten”, zegt Frédéric Van Malleghem van Taxistop en directeur van Cambio Brussel. Het aantal auto’s in het verkeer daalt dan echter niet. Eén Cambio-wagen, die je weer moet parkeren op je vertrekpunt, doet dat wel en vervangt dertien auto’s. “Het gebruik is anders: de klanten nemen de bus of de tram in de stad, en een Cambio voor ritten buiten de stad.” Cambio is niet van plan over te stappen naar een formule zonder vaste standplaats.

Omnium

Een ander segment dat vorig jaar zijn opwachting maakte in België, is huren onder particulieren. CarAmigo biedt particulieren de mogelijkheid hun autokosten voor een stuk terug te winnen. “We zijn complementair met verhuurbedrijven, waar de huurperiode langer is – gemiddeld 6,5 dagen – en het klassieke autodelen van Cambio of Car2Go, waar de wagen gemiddeld zo’n 2,5 uur wordt gebruikt”, zegt Alex Gaschard, de oprichter van CarAmigo. Wij bieden een goedkope mogelijkheid om een wagen enkele dagen te huren, een dagje naar IKEA te gaan of vrienden te bezoeken in de Ardennen.”

De troef van CarAmigo is dat eigenaars en gebruikers worden gerustgesteld dankzij een omniumverzekering die de gewone polis van het voertuig vervangt tijdens de huurperiode, plus pechverhelping door Touring. Uiteraard worden de huurders en de verhuurders beoordeeld op de website van CarAmigo. “We hebben ook een regeling getroffen met de fiscus om onaangename verrassingen te vermijden”, vervolgt Gaschard. De opbrengsten worden beschouwd als roerende inkomsten en belast tegen 25 procent, met een maximum van 2400 euro per jaar. CarAmigo is van plan zich uit te breiden naar andere Europese landen.

Nieuwkomers

Welke andere spelers mogen we nog verwachten in België? Het Franse Ubeeqo bijvoorbeeld, een dochter van Europcar. Het bedrijf is al actief op de Belgische bedrijvenmarkt, onder meer met een dienst voor gedeelde wagenparken (Better Carsharing). De wagens worden geopend met behulp van een smartphone-app of de bedrijfsbadge. Ubeeqo beheert de boekingen online en controleert vanop afstand zaken als de resterende brandstof of het aantal afgelegde kilometers. Een andere mogelijke nieuwkomer is het nummer één in dit segment, het Amerikaanse Zipcar, een dochter van Avis. De onderneming is actief in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Spanje. Een vacature voor een fleetcoördinator in Brussel doet vermoeden dat de komst van Zipcar heel waarschijnlijk is.

Car2Go en DriveNow mogen ook worden verwacht. In beide gevallen hoeven de gebruikers de auto niet op een vaste plaats achter te laten. Hiervoor zijn overeenkomsten nodig met de lokale besturen en met parkings, zoals die van Brussels Airport. De klanten laten hun wagens immers achter op de openbare weg of op de luchthaven zonder te betalen. De parkeerkosten worden betaald door de verhuurder, die ze doorrekent in zijn tarieven. “Voor dit systeem moet meteen een groot aantal auto’s – minstens 250 – worden ingezet, om de dienst voldoende aantrekkelijk te maken”, weet Frédéric Van Malleghem van Cambio. “Het aantal potentiële spelers lijkt me ook beperkt. Ik zie bijvoorbeeld niet meteen vijf of zes concurrenten deze service aanbieden in Brussel.”

Tot slot zal wellicht ook het aanbod van carpooling toenemen. Na BlaBlaCar en het met juridische problemen kampende UberPop is er ook de Britse start-up Splyt, die wordt gepromoot door Les Taxis Verts en focust op het delen van taxi’s in Brussel.

ROBERT VAN APELDOORN

Starters, autoconstructeurs, verhuurbedrijven en verzekeraars proberen zich te positioneren in de zogenoemde deeleconomie.