(De wereld in cijfers) Sectoren

BEDRIJFSKLIMAAT

De Economist Intelligence Unit voorspelt voor 2008 een wereldwijde groei van het bbp met 4,6 % (op basis van prijs-koopkrachtpariteit of ppp). Dat is iets minder dan in 2007, toen 5,1 % gehaald werd. Achter dat globale cijfer gaat evenwel schuil dat het gros van de activiteit zal plaatsvinden in ontwikkelingslanden, die er als groep met 7 % op zullen vooruitgaan. China, India en Rusland zullen daarbij de dans leiden. De rijke industrielanden, aangevoerd door de Verenigde Staten, de landen van de eurozone en Japan, zullen slechts een expansie van 1,8 % kennen.

Het risico op een recessie in Amerika zal aanzienlijk zijn omdat de instorting van de woningmarkt het consumentenvertrouwen zal aantasten. Het zal in heel wat landen moeilijker worden om nog een krediet te krijgen, omdat de commerciële banken striktere leningvoorwaarden zullen hanteren. Maar de centrale banken zullen overal ter wereld de markten goed voorzien van cash, zodat de wereldeconomie een al te hevige vertraging bespaard zal blijven. De inflatie zal grotendeels onder controle blijven. De zwakke dollar zal een steun betekenen voor de Amerikaanse exporteurs, maar zal wegen op de uitvoer van de meeste andere landen. De prijs voor een vat petroleum zal rond 69 dollar schommelen, iets minder dus dan in 2007. De grondstoffenprijzen zullen slechts met ongeveer 1 % toenemen omdat de aanvoer de vraag zal bijbenen. In 2007 stegen de prijzen van de grondstoffen nog met 16 %. De wereldhandel zal een gezonde groei van 7,1 % te zien geven, ondanks de moeizame Dohagesprekken. China zal trachten het internationale vertrouwen in de veiligheid van zijn exportproducten te herstellen. De wereldhandel zal in toenemende mate gekenmerkt worden door de handel tussen opkomende markten.

AUTOMOBIEL

In 2008 zal de verkoop van auto’s wereldwijd met 3 % toenemen. In de Verenigde Staten zal de markt weliswaar blijven stagneren, maar in India en China zal de verkoop een ronkende groei te zien geven van respectievelijk 14 en 16 %. De toenemende investeringen in de ontluikende economieën zullen weerspiegeld worden in de globale verkoop van vrachtwagens, die met bijna 6 % zal stijgen. In de industriële wereld zal de vraag naar vrachtwagens aangedreven worden door de invoering van strengere milieuregels.

De hoge olieprijzen zullen de vraag naar auto’s met een efficiënter brandstofverbruik aanwakkeren. In navolging van de pioniers Toyota en Honda zullen de meeste fabrikanten tegen 2008 een elektrische of hybride voertuig in productie of tenminste op de tekentafel hebben. De hybride wagens zullen toenemende concurrentie ondervinden van dieselauto’s, die 20 tot 30 % efficiënter zijn dan de modellen op benzine en bovendien een beroep kunnen doen op schone diesel en motoren die nog betere prestaties neerzetten.

Honda investeert ook zwaar in de technologie van de waterstofcel met nulemissie en zal in 2008 een aangepast voertuig, de FCX, gaan produceren. General Motors heeft intussen aangekondigd dat het zijn eigen waterstofmodel tegen 2001 in de toonzaal zal hebben.

Japanse en Zuid-Koreaanse fabrikanten pikken alsmaar meer marktaandeel in, zowel in Amerika als in Europa, en de Chinese en Indiase constructeurs zullen nog voor het einde van het decennium de verkoop naar het goedkopere marktsegment trekken. Door de niet aflatende prijsconcurrentie zullen radicale herstructureringen, die nodig zijn om – vooral in Europa en Noord-Amerika – de overcapaciteit terug te schroeven en de winstmarges op te peppen, aan de orde van de dag zijn. Ford, dat van plan is zijn Britse merken Jaguar en Land Rover van de hand te doen om zijn wankele financiële toestand te verbeteren, zal niet de enige zijn die zich zal toeleggen op zijn kernmerken en op de stroomlijning van de productie.

In de gaten houden: Auto’s die inkomen genereren

Gebruikmakend van een aangepaste plug-inversie van Toyota’s populaire hybride, de Prius, werken Google en Pacific Gas & Electric aan een systeem om elektriciteit af te tappen van geparkeerde wagens en die in een nabijgelegen aansluitpunt van het elektriciteitsnetwerk te ‘pluggen’.

CONSUMPTIEGOEDEREN

De consumentenbestedingen zullen in 2008 het vijfde opeenvolgende jaar een solide groei laten optekenen en de verkoopcijfers zullen wereldwijd met 3,3 % opveren. Aan het begin van het decennium was het nog de sterke Amerikaanse verkoop die de groei opstuwde, maar nu wordt hij aangezwengeld door Chinese, Indiase, Russische en Oost-Europese kooplustigen.

In de industriële wereld zal het middenveld van de retailers belaagd worden door consumenten die bereid zijn om een premie te betalen voor kwalitatieve merken, maar tegelijk uit zijn op een lage prijs voor alledaagse producten, vooral als die beschouwd worden als basisproducten. Dat zal de discounters op rijpe markten behoorlijk ten goede komen en hun aantrekkingskracht in de opkomende economieën verhogen.

Wal-Mart, ‘s werelds grootste retailer, wil tegen 2010 een derde van zijn verkoop putten uit niet-Amerikaanse bronnen – in 2007 was dat nog 22 %. De alliantie met Bharti Enterprises, waarbij tussen 2008 en het einde van het decennium honderden winkels gepland zijn in India, zal vanuit dat oogpunt allicht behulpzaam zijn. Het Britse Tesco gaat intussen Wal-Mart bekampen in zijn thuisbasis, te beginnen met de opening van convenience stores aan de Amerikaanse westkust.

De consumenten in China en Rusland zullen de kleinhandelsbestedingen in 2008 met een verschroeiende 12 % opjagen. In Rusland zullen de inwoners van de grote steden, wier inkomen ver boven het nationale gemiddelde ligt, hierin voorgaan. In China zullen de verhoging van het minimumloon en de afschaffing van de landbouwtaks de consumenten in de landelijke gebieden en tweederangsprovincies meer bestedingsruimte geven.

In de gaten houden: Uw ijskast online

Nieuwe normen die vastgelegd worden door de Internationale Elektrotechnische Commissie zullen de weg vrijmaken naar het langverwachte genetwerkte huis met verbindingen tussen huishoudapparaten en audiovisuele uitrusting zoals pc’s en televisietoestellen.

DEFENSIE

Of er nu troepen teruggetrokken worden of niet, de oorlogen in Irak en Afghanistan zullen de defensiebudgetten zwaar blijven belasten. Zoals steeds zal Amerika de dans leiden en evenveel aan defensie uitgeven als de rest van de wereld bij elkaar.

President George Bush vraagt voor 2008 481 miljard dollar aan reguliere Pentagonuitgaven, een stijging met 10 %. Daar moet dan nog eens 143 miljard dollar bijgeteld worden om de twee oorlogen te financieren. Voeg daar nog aan toe de 17 miljard dollar voor atoomwapens en de 5 miljard dollar voor allerlei ditjes en datjes en we komen op een algemeen totaal dat eerder in de buurt ligt van 645 miljard dollar. En dan zit de 36 miljard dollar voor homeland security er nog niet bij. Daartegenover staat dat de Britse Royal Navy tussen 2005 en 2011 slechts 1,5 % per jaar meer zal mogen uitgeven, al kan ze intussen wel uitkijken naar de twee nieuwe 65.000-tons vliegdekschepen die deel uitmaken van dat programma.

De meeste analisten schatten het defensiebudget van China op net iets meer dan 100 miljard dollar per jaar, meer dan genoeg dus om Taiwan op zijn qui-vive te houden. Maar met de Olympische Spelen in aantocht zal Beijing zich wel van zijn beste kant willen tonen.

De boomende Indiase economie heeft voldoende middelen vrijgemaakt voor een krachtdadig bewapeningsprogramma. Het land gaat in 2008, 960 miljard roepie (24 miljard dollar) uitgeven, een stijging met 7,8 %. Landen met veel natuurlijke rijkdommen, zoals Algerije, Azerbeidzjan, Saudi-Arabië, Chili en Peru, zullen eveneens meer uitgeven aan defensie dankzij de toenemende inkomsten uit olie, gas en mineralen. De Israëlische bestedingen zullen stijgen van 10,7 miljard naar 11,8 miljard dollar. Daarin zit 3 miljard dollar aan Amerikaanse verdedigingssteun, een kwart meer dan voorheen.

Rusland is intussen vastbesloten om te bewijzen dat het geen vergane glorie is en het zal zijn defensie-uitgaven met 16,3 % opkrikken naar 956 miljard roebel (36,8 miljard dollar). Voor de komende jaren zijn er zelfs nog belangrijker investeringen gepland. Het Kremlin is vast van plan om de macht die Rusland tijdens de Koude Oorlog had te herstellen en wil de productie van gevechtsvliegtuigen tegen 2025 verdubbelen en tegelijkertijd meer atoomraketten, vliegdekschepen en tanks inzetten.

In de gaten houden:Betere bescherming

De taskforce van het Pentagon bestudeert een nieuwe generatie van beschermingskledij die de soldaten moet beveiligen tegen de geïmproviseerde ontploffingstuigen die in Irak en Afghanistan al zoveel levens geëist hebben.

ELEKTRONISCHE HANDEL

In 2008 zullen bijna 1,5 miljard wereldburgers online zijn en een derde onder hen zal toegang hebben tot een hogesnelheidsverbinding. Voor de allereerste keer zal China meer breedbandabonnees tellen dan de Verenigde Staten, zegt het Britse onderzoeksbureau Ovum. Tegen 2010 zal 10,21 % van de Chinese huishoudens beschikken over breedband.

Steeds meer Amerikanen zullen producten eerst op het internet aan een onderzoek onderwerpen vooraleer naar de winkel te gaan voor de aankoop. Volgens Forrester Research zal dat soort shopping in de komende vijf jaar jaarlijks met 17 % toenemen en tegen 2012 leiden tot een winkelverkoop van 1 biljoen dollar. Dat betekent echter niet dat de business-to-consumertransacties via het internet daaronder zullen lijden: de consultancy eMarketer voorspelt dat in Amerika dat soort verkoop zal oplopen tot 139 miljard dollar in 2008, tegenover 114 miljard in 2006. Hoewel het verschil tussen de online- en offlinedetailhandel snel aan het wegebben is, hebben nu ook de Euro- peanen het internetshoppen in de armen gesloten: de onlineretailverkoop zal daar tegen 2011, 263 miljard dollar waard zijn, waarbij de Britse shoppers meer dan een derde van alle inkomsten zullen aandragen.

De elektronische business-to-businesshandel zal in 2008 de kaap van de 650 miljard dollar ronden. Wereldwijd wordt dat dan 1 biljoen dollar volgens de consultancy IDC. Verbeterde mogelijkheden om sites op te zoeken en een vlottere navigatie zullen nieuwe aankopen stimuleren.

De overheden in de opkomende wereld zullen het voorbeeld van ChileCompra volgen. Dat is een elektronisch systeem voor het uitschrijven van openbare aanbestedingen dat in 2008 al voor 4 miljard dollar aan transacties zal genereren, grotendeels met de kleinere ondernemingen van het land.

Een reis online plannen staat op het punt om door te breken in Azië. Tegen 2010 zal India volgens Euromonitor alleen al goed zijn voor meer dan 2 miljard dollar aan internetreservaties. Die boom zal overigens niet beperkt blijven tot het subcontinent: reizigers uit Vietnam, Indonesië en China zullen eveneens aanloggen op zoek naar de beste deals.

ENERGIE

De wereldwijde vraag naar energie zal in 2008 blijven stijgen, ondanks de hoge prijzen en de milieubeslommeringen. Mede door de onstuimige economische groei in China en India zal het globale energieverbruik met 3,5 % toenemen.

Omdat de aanvoer krap zal blijven, zullen de petroleumprijzen in 2008 hoog blijven, rond 69 dollar per vat Brent crude, de Europese referentie. De Opec is intussen gewend aan de vruchten van dure olie en ziet weinig in een beduidende prijsdaling. De prijzen zullen evenwel beginnen afzwakken in 2008 naarmate er in de voormalige Sovjet-Unie en verschillende Opeclanden nieuwe ruwe-oliecapaciteit beschikbaar komt. Saudi-Arabië zegt dat het tegen 2009 meer dan 12 miljoen vaten per dag zal kunnen produceren tegenover 10,7 miljoen in 2006.

Het wereldwijde verbruik van aardgas zal in 2008 met 3,4 % aangroeien, onder meer dankzij het imago van schone energie en verbeteringen aan de transportmogelijkheden van de brandstof. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) verwacht dat aardgas tegen 2015 steenkool zal inhalen als de tweede grootste bron van primaire energie. De belangstelling voor nucleaire energie zal in 2008 eveneens toenemen, aangevoerd door de grotere EU-landen, Japan, Amerika en een aantal ontwikkelingslanden. China alleen al is van plan om tijdens het komende decennium dertig nucleaire centrales te bouwen. Hoewel de risico’s op een wereldwijde klimaatverandering stilaan beter begrepen worden, zal er in 2008 toch weinig vooruitgang geboekt worden met het terugdringen van de koolstofuitstoot. Volgens het IEA zullen de CO2-emissies van de energiecentrales de komende 25 jaar met ongeveer twee derde stijgen. China en India zullen verantwoordelijk zijn voor bijna 60 % van die toename.

In de gaten houden: Vuilwaterkracht

Wetenschappers aan de Oregon State University hebben een biologische brandstofcel ontwikkeld die gebruikmaakt van bacteriën om biologisch afbreekbaar materiaal om te zetten in elektriciteit. Normaal gezien moet die techniek economisch rendabel gemaakt kunnen worden in grote zuiveringsinstallaties voor afvalwater.

ENTERTAINMENT

De oorlog tussen Blu-ray en HD-dvd – de twee technologieën die het met elkaar uitvechten om de dvd te vervangen als belangrijkste drager van de ontspanningssector – zal in 2008 nog aanzwellen. Walt Disney wil een “virtueel kasteel en multiplayeractiviteiten” opvoeren bij de lancering van de film De Schone Slaapster op Blu-ray. Toshiba, dat het rivaliserende kamp aanvoert, gaat zijn laptops standaard uitrusten met een HD-dvd-drive. Tegen het einde van het decennium zal de winnaar bekend zijn. HD-dvd heeft nog altijd een voorsprong wegens zijn lagere productiekosten.

Het Indiase Bollywood zal in 2008 meer dan 800 films spuien, vergeleken met zo’n 600 voor Hollywood. PricewaterhouseCoopers schat dat de inkomsten van Indiase films – zowat 1,8 miljard dollar in 2006 – in de volgende drie jaar zullen aangroeien tot 3,4 miljard dollar omdat de werkwijze professioneler zal worden. Percept Holdings, een media- en entertainmentonderneming, zal in 2008, 100 miljoen dollar uitgeven aan de lancering van het eerste filmpretpark in Mumbai, inclusief volledige filmsets, cafés en speelcabines.

De digitale bioscoop en 3D-schermen zullen de Amerikaanse filmmarkt oppeppen, maar PwC zegt dat Azië de snelst groeiende regio zal zijn wat bioscoopbezoek en videoverhuur betreft, met een jaarlijkse groei van 4,5 % in de komende paar jaar. In Europa zullen de onlineverhuurabonnementen de verkoop in de winkel kannibaliseren. Azië zal ook de snelst groeiende regio voor muziekopnamen worden, zowel voor fysieke dragers als downloads. Die markt zal met 5,4 % per jaar uitdijen en in 2008 Amerika in omvang overstijgen. De regio zal ook haar leiderspositie op de spelletjesmarkt handhaven met een jaarlijkse expansie van 10 % tot 2011. Naarmate de YouTubegeneratie opgroeit, zullen videostreams en downloads de pan uitswingen en tegen 2011, 30 % van alle internettrafiek uitmaken.

In de gaten houden: De biceps van Daniel Craig

De 22ste James Bondfilm, met Daniel Craig in de hoofdrol, strijkt in november neer in de bioscopen. Andere releases die in 2008 verwacht mogen worden, zijn onder meer de vierde Indiana Jonesfilm, een Star Trekvervolg en nieuwe Chronicles of Narnia.

FINANCIËLE DIENSTEN

Na meer dan vijf jaar van onstuimige leningactiviteit en buitengewone wereldwijde liquiditeit is de kredietcyclus nu aan het ombuigen. De gevolgen zullen scherp voelbaar worden in 2008. De crisis op de Amerikaanse markt van de rommelhypotheken lag midden 2007 aan de basis van de ommekeer, toen zowel de geldschieters als de beleggers, die opgescheept zaten met waardeloze hypotheekgebonden activa, op allerlei soorten risico’s nieuwe prijzen gingen kleven.

Veel van die dubieuze hypotheekleningen (die verstrekt werden aan mensen met een povere kredietwaardigheid) zullen in 2008 tegen een hogere interestvoet herschikt worden, tenzij president Bush de bevriezing van de startrente erdoor krijgt. Naarmate de leningen zullen verzuren, zullen ook de effecten die op die hypotheken gestoeld zijn en verkocht werden aan investeerders – waaronder ook banken – in waarde dalen van Duitsland tot China.

Omdat de financiële instellingen niet precies weten waar de moeilijkheden gezocht moeten worden, zal de lening- en ontleningactiviteit getemperd worden en zal het krediet relatief strak aan banden gelegd worden. Dat zal in het algemeen de fusies en acquisities en in het bijzonder het durfkapitaal ondergraven, die allebei in de voorbije jaren een aangehouden boomperiode gekend hebben. Minder transacties betekent ook dat de financiële dienstverleners een stevige bron van winst ontnomen zal worden.

Sommige hypotheekhouders zullen wellicht overkop gaan, maar de leidinggevende financiële instellingen in de wereld moeten normaal gezien sterk genoeg zijn om de stresstoestanden die in aantocht zijn te verwerken. De meeste grote financiële ondernemingen zijn voldoende gewapend om een terugval van de leningactiviteit, een beperkt risico op probleemleningen of een lager rendement op activa op te vangen. De balansen zien er stevig uit, de risico’s werden ruim gespreid – wat alles bij elkaar een goede zaak is – en de kosten zijn grotendeels onder controle. De centrale banken zullen een sleutelrol spelen door financiering te verlenen als de noodzaak zich voordoet en tegelijkertijd de reglementering te verstrakken op de zogenaamde ‘off-balance sheet’-vehikels ingeval dubieuze activa werden aangehouden. Omdat ze geïsoleerd zijn van de Amerikaanse en Europese markten zullen de financiële markten in de opkomende economieën snel vooruitgang boeken. In China, bijvoorbeeld, hadden in 2006 slechts 12 miljoen mensen een creditcard op een totale bevolking van 1,3 miljard. In India, nog zo’n boo- mende economie, zal het volume bankkredieten in 2008 met meer dan 20 % aanzwellen.

In de gaten houden: Sms’en voor cash

Mobiel bankieren komt stilaan van de grond op plekken als Kenia en de Filippijnen. Daar kunnen arbeiders met een laag inkomen hun gsm’s gebruiken om kleine betalingen te doen en geld te ontvangen aan kiosken in de buurt, zodat ze niet naar de bank hoeven te gaan.

GEZONDHEIDSZORG

Naarmate de bevolking in de ontwikkelde economieën veroudert, komen kanker, ademhalingsmoeilijkheden, diabetes en hart- en vaatziekten daar alsmaar meer voor. De kindersterfte en overlijdens ten gevolge van besmettelijke ziekten zullen in 2008 weliswaar wereldwijd afnemen, maar de sterfgevallen ten gevolge van chronische aandoeningen zullen een tweecijferige groei kennen. Inspanningen om die chronische aandoeningen te bestrijden zullen de drijvende kracht vormen achter de uitgaven voor gezondheidszorg, die in 2008 een recordhoogte van 10,6 % van het wereldwijde bbp zullen bereiken.

Omdat de overheid een rem zal zetten op de prijzen van de geneesmiddelen, zal de verkoop van farmaceutische producten in 2008 vertragen naar 8,2 % en het daaropvolgende jaar verder wegzakken naar 7,5 %. Volgens het onderzoeksbureau IMS Health zal de verkoop van de goedkopere generische geneesmiddelen tot aan het einde van het decennium met 14 tot 17 % toenemen. De verkoop van die generische producten zal ook tot in 2011 gevoed worden door de gestage stroom van aflopende patenten en daaronder bevinden zich een aantal van ‘s werelds belangrijkste biotechnologische medicamenten, wat dan weer het pad effent voor de ontwikkeling van een nieuwe markt, die van de biogenerische medicijnen.

Het voorkomen van niet-overdraagbare ‘lifestyle’-aandoeningen zoals zwaarlijvigheid zal een van de belangrijkste gezondheidsproblemen worden in 2008. Daarbij zullen internationale instellingen zoals de Wereldgezondheidsorganisatie een wereldomvattende respons coördineren die gericht is op preventie.

In de gaten houden: Moleculaire diagnose

Onderzoekers aan de Stanford University hebben een moleculaire sonde ontwikkeld die tumorcellen doet oplichten. De sonde identificeert proteïnevernietigende enzymen in kankercellen en brengt er een fluorescerend merkteken op aan dat met een speciale camera gezien kan worden. Daardoor worden mammografieën en andere röntgenstralen overbodig.

GRONDSTOFFEN

De IRM-index voor industriële grondstoffen (IRM – industrial raw materials) die door de Economist Intelligence Unit wordt opgesteld zal in 2008 met ongeveer 8 % dalen omdat de gevolgen van grotere investeringen in de productie van metalen voelbaar zullen worden. Dat is een relatief bescheiden terugval vergeleken bij de bliksemsnelle stijging van de IRM met 150 % in de voorbije zes jaar. De toenemende drang om op het gebied van staalproductie zelfbedruipend te worden zal de fabrikanten ertoe brengen te investeren in nieuwe fabrieken en uitrusting. Tegen 2010 zal de jaarlijkse staalproductie van China, volgens het Britse MEPS International, boven de 500 miljoen ton uitrijzen. De wereldstaalproductie zal tot en met 2010 met ongeveer 6 % per jaar aangroeien, waarbij India en Rusland alsmaar belangrijker spelers zullen worden. Tegen het einde van het decennium zal het wereldwijd verbruik van afgewerkt staal 1 miljard ton overtreffen.

Een zwakkere Amerikaanse vraag en ruime voorraden zullen de koperprijzen met 12 % naar beneden duwen in 2008 naar een gemiddelde van 5900 dollar per ton. Het verbruik zal echter, grotendeels door toedoen van China, met 5 % toenemen. De wereldvraag naar nikkel zal volgend jaar met 7,4 % stijgen, maar de markt zal krap blijven omdat de productie er maar met 7,3 % op zal vooruitgaan. Als de Chinese vraag naar roestvrij staal groter is dan verwacht, zal rantsoenering misschien nodig blijken.

De hernieuwde belangstelling voor kernenergie schraagt het vertrouwen in uranium. Uranium One of Canada zal zijn output van 907 ton in 2006 opvoeren tot 3400 ton in 2008. Er staan daarvoor vier projecten op stapel. De firma wil zo zijn Canadese rivaal Cameco, meteen ook de grootste producent ter wereld, beconcurreren. Volgens de voorspellingen zullen beide ondernemingen samen zo’n 12.700 ton uranium produceren tegen 2013.

In de gaten houden: Koolstofvezel

Het is tien keer sterker dan staal, roestbestendig en ultralicht, en het zou op de wereldmarkt als een grondstof verhandeld moeten worden, zeggen de voorstanders van koolstofvezel. Het materiaal wordt nu al gebruikt in de nieuwe 787 Dreamliner van Boeing en in de Airbus A380. De vraag naar koolstofvezel voor de productie van zowat alles, gaande van kogelvrije vesten tot golfclubs en windmolenparken, rijst inmiddels de pan uit.

INFORMATIE- TECHNOLOGIE

Ooit vormden de verkoopcijfers van pc’s en halfgeleiders de benchmarks voor de gezondheidstoestand van de wereldwijde IT-sector. Tegenwoordig is dat de verkoop van uitrusting voor IP- (internet protocol) netwerken, breedbandabonnementen en de nieuwste ‘netklare’ gadgets. In 2008 zal de vraag naar al die zaken gedragen worden door het aanhoudend succes van onlinediensten op aanvraag, gaande van downloadbare videoclips tot ‘collaboratieve’ software. De groei van de IT-bestedingen zal dientengevolge een robuuste 5,6 % bedragen in 2008.

De pc’s zullen in een trager tempo – nauwelijks 4,3 % in de komende drie jaar – de fabrieken verlaten. Er zijn ook tekens dat de digitale kloof aan het vernauwen is. In het Midden-Oosten en Afrika zal het aantal pc-bezitters in 2008 opveren naar 17 % van de bevolking. Dat is de hoogste sprong ooit en kan toegeschreven worden aan lagere belastingen, dalende prijzen en een doorgedreven inspanning van de overheid om pc’s in de scholen te krijgen. In Azië, Japan uitgezonderd, zal de penetratie van de pc iets bescheidener zijn en 11 % bedragen.

In de gaten houden:‘Wijze’ kledij

Onderzoekers aan de University of South Australia ontwikkelen snuggere kledij die gemonitorde gegevens kan uploaden naar een computer. Mogelijke aanwendingen variëren van het opvolgen van de vitale parameters van gehandicapten tot hemden waarop nieuws en muziek gedownload kan worden.

LANDBOUW

Volgens het Amerikaans ministerie van Landbouw zal de Amerikaanse landbouwexport in 2008 een recordwaarde van 83,5 miljard dollar bereiken. Dat is 4,5 miljard dollar meer dan tijdens het voorgaande jaar. Een groot deel van die toename zal het gevolg zijn van stijgende grondstofprijzen op de internationale markt, eerder dan van grotere afzetvolumes, al zullen de Aziatische landen de vraag naar gewassen als soja en katoen oppeppen. De Amerikaanse export van rundvlees zal, mede door de flinke eetlust in Azië, een indrukwekkende toename van 18 % kennen.

De biodiversiteit van de veestapel zal er in heel de wereld blijven op achteruitgaan. Elke maand zal minstens een soort uitsterven en daarmee wordt een trend voortgezet die nu al zeven jaar aanhoudt. De Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties houdt er rekening mee dat 20 % van alle soorten runderen, geiten, varkens, paarden en pluimvee in de wereld bedreigd worden, tenzij de landen het genetische materiaal beter beginnen beheren.

De vraag naar ethanol zal de suikerproductie aanmoedigen. De Internationale Suikerorganisatie (ISO) verwacht zich aan een recordproductie van 170 miljoen tijdens de twaalf maanden tot september 2008. India zal Brazilië voorbijsteken als ‘s werelds grootste producent van het zoete spul. Naarmate echter steeds grotere stukken landbouwgrond overgeschakeld worden op biobrandstofgewassen, zullen andere teelten zoals sinaasappelen schade lijden.

De graanprijzen zullen recordhoogten blijven halen naarmate de wereldvoorraden slinken. De Internationale Graanraad voorziet een productie van 607 miljoen in het jaar eindigend in juni 2008. Dat is lager dan voorgaande voorspellingen wegens de zwakke productie in Oekraïne en de droogte in Argentinië en Australië. Als er nog eens zo’n povere oogst komt, zal dat in het beste geval leiden tot een stijging van de broodprijs en in het slechtste geval tot een wereldwijde voedselcrisis.

De wereldhandel in rijst – een bij uitstek beschermd gewas – zal tussen 2008 en 2017 met ongeveer 2,3 % per jaar vooruitstomen. Aan het einde van die periode zal 9 % van de verwachte productie van 36 miljoen ton verhandeld worden. Dat zou het grootste percentage zijn sinds de Tweede Wereldoorlog. De stijgende vraag naar invoer van Indonesië, de Filippijnen, Bangladesh, het Midden-Oosten en Afrika zal de groei van de wereldwijde rijsthandel aanwakkeren.

In de gaten houden: De ondergang van het ‘armoede’-insect

Afrika’s eerste grootschalige vliegenfabriek in Ethiopië gaat miljoenen mannelijke vliegen vrijlaten die gesteriliseerd werden met gammastralen. In het wild levende vrouwtjes van de tseetseevlieg zullen paren met de gesteriliseerde mannetjes maar geen nakomelingen meer voortbrengen. De uitroeiing van de vliegen zou de landbouwproductie in Afrika met 4,5 miljard dollar per jaar opkrikken.

MEDIA

De Olympische Spelen in Beijing zullen een mediagoudmijn blijken te zijn, en niet alleen voor het geestdriftige gastland China. De uitzendrechten van het evenement zullen het Internationaal Olympisch Comité (IOC) naar schatting 1,7 miljard dollar opbrengen. Vier jaar geleden leverde Athene slechts 1,5 miljard op. In Amerika, waar met het oog op de presidentsverkiezingen de inhoud van de strijdkassen een recordhoogte bereikt, zullen de kandidaten meer dan ooit geld steken in advertenties, vooral dan televisiespots. De analisten van Wall Street voorspellen dat de tv-stations misschien wel 3 miljard dollar zouden kunnen verdienen aan de verkiezingscyclus van 2008. Twee jaar eerder was dat 1,6 miljard dollar en in 2004 900 miljoen dollar.

Volgens het Londens bureau ZenithOptimedia zal het internet in 2008 instaan voor 8 % van de wereldwijde reclame-uitgaven. Voor de eerste keer zal het web het ook beter doen dan de radio, die nog goed zal zijn voor 7,9 % van de wereldwijde reclamebestedingen. Het internet groeit zes keer sneller dan de traditionele media en tegen 2009 zal het meer dan 10 % van de advertentie-uitgaven inpalmen in 11 landen, waaronder Noorwegen, Zweden en Groot-Brittannië. Forrester Research voorspelt intussen dat de Europese bedrijven tegen 2012 18 % van hun mediabudget zullen spenderen aan onlinemarketing.

Ondanks de dalende verkoop van kranten en magazines in de meeste westerse landen, ziet het er voor de gedrukte media niet helemaal somber uit. PricewaterhouseCoopers zegt dat in de regio Azië-Stille Oceaan de inkomsten van de kranten, advertenties en abonnementen inbegrepen, zullen aangroeien tot 53,5 miljard dollar in 2011, komende van 45,2 miljard dollar in 2006, wat neerkomt op een jaarlijkse groei van 3,4 %. De magazine-uitgevers in Latijns-Amerika zijn ook al in een beste stemming: hun markt zal met 6 % per jaar groeien naar 4,2 miljard dollar in 2011. Vijf jaar eerder, in 2006, was dat nog 3,1 miljard dollar.

In de gaten houden: Blufblogs

Volgens het Amerikaanse wereldwijd actieve agentschap Lewis PR zullen meer dan 90 % van de marketingafdelingen in 2008 een campagne rond ‘sociale media’ de wereld insturen, onder de vorm van een blog bijvoorbeeld. Tegen 2009 zullen twee derde van de marketeers tot een kwart van hun budget opzijzetten voor sociale media online.

TELECOMMUNICATIE

Nu de helft van de wereldbevolking in het bezit is van een gsm, zal het groeiritme in 2008 eindelijk beneden de 10 % zakken en verder afglijden naar 5 % in 2010. Telefoons dienen niet meer alleen om in te praten. De inkomensgroei uit de download van gegevens (video, muziek, e-mail) zal in de komende drie jaar drie keer zo hoog zijn als die uit gsm-gesprekken.

De telefoons van de derde generatie (G3), die beschikken over snelle internetverbindingen, zijn in Japan al talrijker dan de conventionele toestellen en ze zullen in de ontwikkelde economieën in 2008 een tweecijferige groei neerzetten. In de hoop hun vastelijnactiviteiten te redden, investeren de meeste telecomfirma’s zwaar in hun netwerken en bekennen ze zich ook tot de breedband.

De inkomsten uit hogesnelheidsdiensten zullen van 137 miljard dollar in 2007 naar 207 miljard dollar in 2011 springen, wereldwijd goed voor 40 % van de totale inkomsten uit vaste lijnen, volgens de consultancy Pyramid Research.

Niet uitkijken naar: IPTV

Het succes van IP-televisie (internet protocol televisie) – waarmee u via een breedbandverbinding naar uw favoriete shows zult kunnen kijken – zal nog wel een paar jaar uitblijven, niet het minst omdat de concurrentie van de kabel- en satellietoperators te zwaar is.

TOERISME EN REIZEN

Nieuwe ‘open sky’-overeenkomsten en meer reizen naar ontluikende markten zullen de groei van de reisindustrie in 2008 vleugels geven. Het aantal passagiers zal met 4,4 % stijgen naar 750 miljoen en de bestedingen van de toeristen zullen een sprong van 5,5 % maken.

Nu de Airbus 380-superjumbo al het luchtruim gekozen heeft, zal de rivaliteit tussen Boeing en Airbus alleen maar intenser worden als ook de Dreamliner van de Amerikaanse vliegtuigbouwer halverwege 2008 in gebruik genomen zal worden. De kleinere Dreamliner zal 20 % zuiniger zijn en een actieradius hebben van bijna 10.000 mijl, wat uitzicht biedt op mogelijke nieuwe langeafstandsroutes zoals Seattle-Sjanghai of Madrid-Tokio.

Volgens de nieuwe Amerikaans-Europese ‘open sky’-overeenkomst, die in maart van kracht wordt, zal om het even welke Europese luchtvaartmaatschappij naar de Verenigde Staten kunnen vliegen vanuit elke Europese hoofdstad. Voor de trans-Atlantische reizigers zal dat een welgekomen ruimere keuze en prijsconcurrentie met zich brengen, maar het zal de traditionele luchtvloten onder Europese vlag benadelen en wellicht ook een consolidatiegolf op gang brengen. De luchtvaartmaatschappijen, die in de voorbije jaren gedwongen werden tot aanzienlijke herstructureringen, zijn nu gezonder en de sector zou best wel eens opnieuw winstgevend kunnen worden in 2008.

In de gaten houden: Rustiger vliegen

Tegen 2001 zal het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research elke 15 minuten de piloten en vluchtleiders informatie kunnen geven over te verwachten turbulentie.

VOEDING EN DRANKEN

Na twee opeenvolgende jaren van groei met 15 tot 20 % zal de prijsindex voor voedsel, voeders en dranken van de Economist Intelligence Unit in 2008 slechts met ongeveer 5 % stijgen. Een terugval van de prijs van dranken, vooral dan thee, koffie en cacao, zal de index maar beneden drukken, maar de prijsstijgingen van andere voedingsmiddelen, zoals granen, oliezaden en suiker, zullen de brede index overtroeven. Grote investeringen in biogewassen en een sterke vraag naar voeding en voeders, vooral in de opkomende markten, hebben de graan- en oliezaadmarkten sterk onder druk gezet. Voeg daar nog aan toe dat de kleinhandelaars en de consumenten zich zullen blijven verzetten tegen prijsverhogingen en dan weet u dat het leven in de voedings- en drankenindustrie er niet gemakkelijker op zal worden.

Het aandeel van voeding, dranken en tabak in de totale gezinsbestedingen bereikte in 2007 een piek van 17,1 %, maar zal in 2008 lichtjes teruglopen tot 17 % en een jaar later tot 16,9 %. De uitgaven voor voeding zullen niet echt dalen, maar de meer gegoede consumenten in de ontwikkelde landen zullen meer van hun geld besteden aan elektronica en huishoudtoestellen en daardoor snijden in het voedseldeel van de koek.

Terzelfder tijd zullen de consumenten in de rijke landen hogerop de waardeladder klimmen, naarmate de beslommeringen over gezondheid, welzijn en milieu hen ertoe aanzetten om te kiezen voor een hogere kwaliteit van voedingsmiddelen, inbegrepen bioproducten en plaatselijke voortbrengselen. De voedingsproducenten en de detaillisten zullen onder druk komen te staan van de consumenten en de overheid om de verpakkingen af te bouwen en het gebruik van vetten en additieven in hun producten te beperken.

Nu het zo goed als zeker is dat het verbod op roken in openbare plaatsen ook in 2008 nog terrein zal winnen, kijken de tabaksmultinationals gretig naar China, dat goed is voor 30 % van de wereldvraag naar tabak maar nog altijd gesloten blijft voor buitenlanders. Het zou wel eens een lange wachttijd kunnen worden. De Chinese overheid overweegt namelijk striktere beperkingen op tabak in de aanloop naar de OS van 2008, die een rookvrij evenement moeten worden.

In de gaten houden: Veilige pinda’s

Een onderzoeker aan de North Carolina Agricultural and Technical State University heeft een eenvoudige methode ontwikkeld om allergievrije pinda’s te telen. De techniek kan soelaas bezorgen aan de miljoenen mensen die aan een pinda-allergie lijden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content