De tips van Vlaanderens meest flamboyante beursgoeroe

Onafhankelijke beursmakelaars zijn een uitstervend ras. Ook Vlaanderens meest flamboyante makelaar, Bernard Busschaert, moest toegeven aan de druk van regels en procedures en liet zijn zaak over aan het Beroepskrediet en zijn Franse moeder Crédit Mutuel Nord Europe.

“We hebben de beste beursjaren achter de rug en hebben nog nooit zoveel geld ver-diend. Nochtans is op tien procent na iedereen uit de sector verdwenen.

Er is iets gebeurd dat niet

normaal is.”

In ons zusterblad Cash! vindt u deze week een dossier over de dalende beurskoersen.

Ongezouten, zo móét Bernard Busschaert wel zijn soep en aardappelen eten. Want al even ongezouten spuit Guru B. B. – zo noemt Busschaert zichzelf op reclameborden – zijn mening.

De Knokse beursmakelaar heeft bijvoorbeeld een broertje dood aan de grootbanken. “Zij werken te veel voor hun aandeelhouders en te weinig voor hun klanten.” En aan de regelgeving die het leven van de onafhankelijke kleine beursmakelaars kapotmaakt. “De Bankcommissie heeft ons het strenge Angelsaksische systeem opgelegd, zonder ermee rekening te houden dat de Verenigde Staten een heel ander land zijn en dus een heel andere cultuur hebben. Zoiets kopiëren in ons land – België kent geen aandelencultuur – werkt niet en komt neer op een moordpartij.” Over de politiek in België zegt het partijlid van Solide (Sociaal-Liberale Democraten): “Het gros van de politici is een bende hypocrieten.” Lernout & Hauspie? “L&H maakte de Vlamingen zot. Ik haatte L&H en wie zich mijn reclameborden herinnert, weet dat. Ik heb altijd gezegd dat ze larie en apekool verkondigden.”

Zijn beruchte reclamepanelen pronken voor het kantoor op de Lippenslaan in Knokke. “Via mijn borden wil ik in de volkstaal over de beurs spreken, eenvoudig en met een joke.” De boodschap vorige week luidde: “En ja, de Guru heeft het helaas geraden: onze beurzen dalen.”

Maar de goudspecialist kan ook discreet zijn. Hoewel hij opereert in het mondaine Knokke en zich beweegt in een netwerk van bedrijfsleiders, vermogende families en politieke beslissingsnemers, laat de makelaar weinig in zijn klantenkaarten kijken. “Zo’n duizend cliënten, van jong tot oud, van redelijk bemiddeld tot zeer rijk. En afkomstig uit het hele land.”

Wie denkt dat Busschaert het geld in Knokke is komen opzoeken, denkt verkeerd. “Ik ben in de jaren zeventig naar Knokke gekomen omdat ik graag aan zee woon. Bovendien spreken de mensen hier weinig over zaken. Misschien op het golfterrein, maar dat weet ik niet want ik golf niet. Het is een sport die op mijn zenuwen werkt, en bovendien zweet ik graag tijdens het sporten.”

TRENDS. Busschaert & Co. bestond 22 jaar en was een financieel gezond beurshuis met een mooie klantenportefeuille. Zelf bent u nog maar 51 jaar en dus nog ver verwijderd van de pensioenleeftijd. Waarom hebt u uw zaak overgelaten?

BERNARD BUSSCHAERT (ALIAS GURU B.B.). “Twee jaar geleden constateerde de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen ( CBFA) dat ik de enige aandeelhouder was van Busschaert & Co. Zij vonden het een probleem dat één persoon alle macht en controle in handen had. Blijkbaar was dat een unicum in België.

“De Commissie wilde dat we een institutionele partner aantrokken. Ik beschouw dat een beetje als een onteigening. Het zoeken naar een partner verliep langzaam omdat we ons niet móésten verkopen. Aan de CBFA moesten we wel bewijzen dat we niet zomaar kandidaten afscheepten die met ons tegen een correcte prijs in zee wilden gaan. Het uitgangspunt was een partner vinden die voor tien tot dertig procent zou instappen. Maar het eerste gesprek ging al over vijftig procent en het tweede over honderd procent. Ik moest voor mijzelf afwegen wat de beste oplossing was. Ik ben ook nog bestuurder van een Luxemburgse sicav waarmee ik aan vermogensbeheer doe. Uiteindelijk besliste ik om mij meer op het vermogensbeheer toe te leggen en mijn beursvennootschap helemaal van de hand te doen.”

U verlaat in november het tot BKCP Securities herdoopte Busschaert & Co., maar u keert het beroep de rug niet toe?

BUSSCHAERT. “Neen, ik heb met de nieuwe aandeelhouder afgesproken dat ik het huis verlaat. Maar de klanten zullen in september wel een brief in hun bus krijgen waarin staat dat ze me gratis mogen volgen. Voor wie ik in de toekomst ga werken, zeg ik nog niet.”

Veel mogelijkheden zijn er niet, want het aantal spelers in de sector is de jongste jaren grondig afgenomen.

BUSSCHAERT. “De sector is de voorbije tien jaar sterk veranderd en door de Bankcommissie overstelpt met regels en procedures. Tien of vijftien jaar geleden waren er nog zo’n tweehonderd beursvennootschappen en wisselagenten. En we hebben de beste beursjaren achter de rug. Er is nog nooit zoveel geld verdiend. Nochtans is op tien procent na iedereen uit de sector verdwenen. Ik concludeer dan dat er iets is gebeurd dat niet normaal is.

“Is de kwaliteit verbeterd? Als ik met de mensen praat, merk ik dat er nog nooit zoveel ongenoegen was. Volgens mij ligt het probleem bij de politici in de commissies van financiën, zowel in de Kamer als in de Senaat, die met de regelgeving van de Bankcommissie ons in een hoekje hebben geduwd dat we niet verdienen. De Angelsaksische cultuur die is overgebracht naar ons land, en naar de rest van Europa, bevat keiharde procedures die niet op ons lijf zijn geschreven. En zo heeft de sector hard moeten inbinden.

“Ik vind het spijtig dat we worden beoordeeld door mensen die ons vak niet begrijpen. De CBFA zou zich beter laten bijstaan door mensen uit het vak, door experts, zoals dat gebeurt bij de handelsrechtbanken.”

Heeft de komst van de beurs Euronext er ook iets mee te maken?

BUSSCHAERT. “Wie of wat is Euronext? De aandeelhouders zijn grote jongens. En die zien de kleintjes niet graag. Euronext heeft de kosten flink de hoogte ingejaagd. Door de strenge Euronext-procedures werden bijna alle kleine makelaars verplicht om voor hun transacties een tussenpersoon in te schakelen. Maar een tussenpersoon betekent dat je een deel van je eigen winst aan die instelling ziet verdwijnen. De kost om een order uit te voeren, lag bij ons tussen 1 en 3 euro. Uiteindelijk steeg die kostprijs naar 12 euro. Op het einde van het jaar betekent dat miljoenen euro’s die in de zakken van de grote jongens verdwijnen.

“De politiek had haar werk beter moeten doen en er eerst voor zorgen dat er, zoals in de Verenigde Staten, onafhankelijke clearinghuizen op de markt kwamen die tegen een normaal tarief werken. Nu moeten we bij de grote banken bijna gaan bedelen om onze vereffeningen via hen te laten gebeuren.”

Niet alleen de beurzen zijn geprofessionaliseerd, ook de vele producten die er worden aangeboden, zijn bijzonder complex geworden. Is de beurs nog wel toegankelijk voor de man in de straat?

BUSSCHAERT. “De beurs is voor de meeste mensen nooit verstaanbaar geweest. Kan je het niet opbrengen om je continu op alle vlakken te informeren, dan moet je van de beurs wegblijven. De beurs is een ingewikkelde materie. Je moet er niet slim voor zijn, maar je moet er wel het nodige gezond verstand voor hebben. En interesse. Maar de beurzen mogen je niet interesseren omwille van het geld. Ga je puur voor het geld naar de beurs, dan ben je verloren.”

Hoe kijkt u naar affaires zoals LegioLease in Nederland en Spaarselect in België? Mensen leenden geld en hypothekeerden hun huis om dat vervolgens op de beurs te beleggen. De beurs klapte in elkaar en de klanten bleven achter met een torenhoge schuld.

BUSSCHAERT. “Je moet een grote idioot zijn om zo’n product op de markt te brengen, heb ik ooit eens voor een beleggersclub verkondigd. De beurs is daar niet voor gemaakt. Maar tegelijk begrijp ik ook niet dat mensen hun huis onder hypotheek plaatsen om naar de beurs te trekken. De klant moet toch een beetje nadenken. Je kunt hier toch wel spreken van grote hebzucht ( klikt afkeurend met zijn tong). Ik zal Spaarselect zeker niet beschermen, maar de klant ga ik hier ook geen honderd procent gelijk geven. Natuurlijk worden sommige klanten bedot door gehaaide verkopers.”

Zoals alle verkopers die in Vlaanderen aandelen van Lernout & Hauspie aan de man hebben gebracht?

BUSSCHAERT.. “L&H maakte de Vlamingen zot. Ik haatte L&H en wie zich mijn borden herinnert, weet dat. Ik heb altijd gezegd dat ze larie en apekool verkondigden. Ik was zelfs zo agressief op mijn borden dat ze ermee dreigden om mij voor het gerecht te dagen ( speelt de volgende tien minuten geanimeerd het gesprek tussen hemzelf en de mensen van L&H na). Ze zijn zelfs tot hier gekomen. Ze wilden een presentatie geven over hun activiteiten, maar hun laptop deed het niet die dag. ‘Laat maar vallen,’ heb ik hun gezegd. ‘De dag dat jullie geen negatief eigen vermogen meer hebben, met winst werken en jullie boekhouding wat transparanter is, kan ik mijn mening wel herzien. ‘

“Weinigen van mijn klanten hebben er dus hun broek aan gescheurd. Vele Vlamingen zijn te gulzig geweest en dachten geld te verdienen zonder ervoor te moeten werken. En dat kan niet. Ook op de beurs moet je werken en constant info verzamelen.”

Heeft de komst van het internet er niet voor gezorgd dat de belegger beter is geïnformeerd?

BUSSCHAERT. “Ik heb al drama’s zien gebeuren met de via het internet geïnformeerde klant. Ik bezoek zelf nooit de chatrooms op het internet. Die onnozelheden ga ik echt niet nakijken.”

Hoe gaat u dan wél te werk?

BUSSCHAERT. “Hoewel de beurs bestaat uit veel cijfers, is het gros ervan massapsychologie ( heft zijn glas op). Ik kan dit water verkopen als vuil water, terwijl jij het als proper water aan de man kunt brengen. Degene die het best kan overtuigen, wint. Ik wil en moet dus weten hoe de bevolking staat tegenover een aantal dingen. En hoe groot de koopkracht van die bevolking is. Momenteel kan je met de beste aandelen komen aandraven, maar de mensen zullen niet kopen want ze zijn te hard verbrand geweest.

“De macro-economen zijn mijn belangrijkste bronnen. Beleggers gaan te vaak de micro-economische aspecten van een belegging na, zonder rekening te houden met het algemeen economisch kader en sentiment.

“Je moet er ook voor zorgen dat de info die jij gebruikt ook door de gewone man wordt gelezen. Specialistische rapporten kunnen misschien mooie zaken voorstellen, maar als de man in de straat er nog nooit van heeft gehoord, zal hij er ook nooit in beleggen en zal het dus ook geen succes worden. Ik volg ook de filosofie dat je goed moet kijken naar de interesses van je kinderen om te weten welke bedrijven in de toekomst succes zullen hebben.

“Ik heb twee keer veel geluk gehad in mijn leven. Ik heb de crash van 1987 op mijn borden voorspeld en ook die van 2001. In eerste instantie heb ik de mensen aangeraden om uit de Nasdaq te stappen. En op 1 september heb ik geadviseerd om alle aandelen te verkopen. Klanten moesten mij niet vragen welke aandelen ze moesten verkopen – dat wist ik niet – ik heb ze aangeraden om ze allemaal te verkopen.”

Hebt u een glazen bol?

BUSSCHAERT. “Ik weet niet hoe ik het gedaan heb. Intuïtie? Ik volg de beurs sinds mijn negende of tiende ( nvdr – Busschaert verloor als kind ooit het gros van zijn spaarcenten toen hij het advies van zijn vaders bankdirecteur opvolgde en in ITT-aandelen belegde. Het maakte hem zo kwaad dat hij besloot het heft in eigen handen te nemen). Als ik klanten adviseer, geef ik ze steeds de voor- en nadelen van een bepaalde belegging. En ik maak ze duidelijk dat je op de beurs twee zaken kunt doen: kopen en verkopen. Veel mensen vergeten dat laatste wel eens.

“Houd je rekening met de verkoopkant, dan interpreteer je de signalen die de beurs uitstuurt anders en zie je ook sneller een nakende daling aankomen. De waarheid zal ik nooit in pacht hebben, maar ik zal er met mijn strategie dichter bij zitten dan de loketbediende die niet anders kan adviseren dan te kopen. Want het is een van de grootste leugens dat de beurs altijd zou stijgen. Natuurlijk stijgt de beurs op honderd jaar, maar je mag de tussentijdse cycli niet uit het oog verliezen.”

Waar staan we vandaag?

BUSSCHAERT. “Volgens mij staan we er niet goed voor. De beurzen zijn de voorbije twee weken continu gedaald en die daling zal zich nog voortzetten. Amerika staat er heel slecht voor. Er is daar hoogstwaarschijnlijk een immobiliëncrash op komst. Heel gevaarlijk. En als de rentevoet naar zijn normale niveau stijgt – met andere woorden, naar 5 procent – dan zal er in de VS een schuldencrisis komen die niet van de kleinste zal zijn. Dan zie ik Amerika niet groeien, maar in een recessie terechtkomen. Bovendien gaat de generatie babyboomers in de States met pensioen. Zij zullen uit aandelen en beleggingsfondsen stappen, waardoor er heel wat geld van de beurs zal verdwijnen.

“Veel mensen denken ook dat de olieprijs zal stabiliseren tussen 40 en 45 dollar. Ik vrees dat de prijs zal stijgen tot boven 50 dollar. China is de grootse fabriek ter wereld aan het worden en heeft veel energie nodig. Door de stijging van de olieprijs wakkert de inflatie aan. Aangezien er een zware correlatie bestaat tussen inflatie en goud, zal de goudprijs stijgen. In de komende tien jaar zie ik de prijs zeker naar een peil tussen 500 en 800 dollar stijgen. Maar als je het woord goud gebruikt, moet je dat ook linken aan de dollar. En die zal mijns inziens verder dalen. Met andere woorden, het prijseffect zal enigszins worden gecompenseerd. De goudmarkt zal de komende jaren zeer goed presteren, al moet je altijd in het achterhoofd houden dat het edele metaal sowieso speculatief is.”

Als u tijdens al die jaren uw eigen adviezen hebt opgevolgd, moet u intussen toch wel een fortuin hebben vergaard?

BUSSCHAERT (lachend). “Dat zijn helemaal uw zaken niet.”

An Goovaerts

“Ik vertel beleggers altijd dat je op de beurs twee zaken kunt doen: kopen en verkopen. Veel mensen vergeten dat laatste wel eens.” “Mijn beursfilosofie is dat je goed moet kijken naar de interesses van je kinderen om te weten welke bedrijven in de toekomst succes zullen hebben.”