De schaduw van Freddy Heineken

Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

Boeken over bedrijfsleiders blijven fascineren. Ook als er al boekenkasten vol over zijn geschreven. Ook als de betrokkene allang niet meer leeft. En de fascinatie is des te groter als de CEO aan de hoofd staat van een bedrijf dat consumptiegoederen produceert en dus bij het grote publiek bekend is. Vandaar dat er altijd wel interesse zal zijn voor werken over de brouwer Heineken. Die bestaat 150 jaar. De verjaardag leverde al een aantal publicaties op, waarbij de herziene versie van Barbara Smit: Heineken. Een leven in de brouwerij.

Op de cover prijkt het diep gegroefde gezicht van Freddy Heineken (1923-2002), de man die “drinkers van San Francisco tot Hanoi kon overtuigen dat ze een dollar meer moeten neertellen om Heineken te drinken — ook al zouden ze het bier amper van andere Europese pils kunnen onderscheiden”.

Het portret door Barbara Smit van een van de grootste Nederlandse zakentycoons van de voorbije eeuw is bijzonder prikkelend. De man leende zich daar zelf uiteraard toe met “zijn bovenmaatse persoonlijkheid en zijn ietwat oneerbiedige opstelling”. De passages in het boek over het leiderschap van de grote roerganger zijn dan ook bijzonder leesbaar.

Maar het is jammer dat de inhoud verwatert wanneer Barbara Smit de meest cruciale periode in de geschiedenis van de brouwwereld aansnijdt, vanaf de jaren negentig. Het is ook de periode waarin Freddy Heineken de greep op zijn onderneming loste. In 1989 stapte hij uit de dagelijkse leiding, in 1995 verdween hij als voorzitter van de raad van bestuur bij de brouwerij.

Het boek zegt weinig over de belangrijke CEO’s na Freddy, zoals Karel Vuursteen, of de huidige CEO Jean-François van Boxmeer, een Belg. Barbara Smit kon niet binnendringen in de bestuurskamers: gesprekken met de directieleden en de familiale aandeelhouders, vooral rond Freddy’s enige dochter, Charlene de Carvalho Heineken, werden geweigerd.

We komen dan ook bijzonder weinig te weten over de positionering van Heineken tegenover AB InBev in het voorbije decennium. De Nederlanders voelen ongetwijfeld de hete adem van het grootste brouwerijconcern in de wereld in de nek. Wel wordt heel duidelijk dat Heineken al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw een wat ingedommelde reus was. Freddy Heineken domineerde de onderneming zodanig, dat hij nauwelijks aan zijn opvolging werkte. Met zijn vertrek verslapte de brouwerij. Heineken miste daarmee grotendeels de verwoede consolidatie, die de voorbije twee decennia door AB InBev en SABMiller werd gevoerd. Pas met de komst van Jean-François van Boxmeer in oktober 2005 kwam daarin verandering. Maar dat lezen we te weinig in het boek.

Barbara Smit, Heineken.

Een leven in de brouwerij, Prometheus/Bert Bakker, 2014, 352 blz., 20 euro

WOLFGANG RIEPL

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content