De rol van de diplomaten

Uit de vele gesprekken die aan de basis van de Canvas-documentatiereeks Corps diplomatique lagen, werd een boek gedestilleerd. De centrale vraag was: wat is anno 2020 de precieze taak van ‘de diplomatie’, een gilde die doorheen de jaren forse veranderingen onderging? Het boek en de documentaire brengen ons langs enkele belangrijke beslissingsprocessen waarin de diplomatie een cruciale rol heeft gespeeld. Bij het overlijden van koning Boudewijn bijvoorbeeld, bijna dertig jaar geleden. Dat zoveel buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders hun opwachting maakten op de begrafenis kan als een blijk van respect voor de overleden vorst worden begrepen, maar er was meer aan de hand. Tot vlak voor zijn dood bekleedde België de rol van Europees voorzitter. Dat is altijd een erg intensieve periode voor diplomaten, waarin erg veel waardevolle contacten worden gelegd. Die werden aangewend om zoveel grote namen op de uitvaart te verzamelen.

Auteur Bart Aerts behandelt tal van aspecten. Bepaalde clichés blijven hardnekkig, ook al is er erg veel veranderd sinds het corps diplomatique niet langer het exclusieve speelveld is van een bevoorrechte en vaak adellijke kaste. Eigenlijk is een van de grote problemen van diplomaten uitgelegd te krijgen wat hun meerwaarde is.

Ze zijn dienaars van de staat, maar tegelijk kunnen hun taken niet los worden gezien van tal van politieke beslissingen. Toen een minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel in 2000 verklaarde dat het niet opportuun was nog in Oostenrijk te gaan skiën, zorgde dat in diplomatieke kringen voor heel wat tandengeknars. Nog vervelender was het toen om het even wie plots bij het Belgisch gerecht een klacht voor genocide kon indienen. Een stormloop aan klachten werden ingediend, ook tegen Amerikanen. Het leverde de toenmalige ambassadeur in Washington een primeur op: voor het eerst werd de hoogste diplomaat van ons land in de Verenigde Staten op het matje geroepen.

Aan het diplomatenbestaan zitten ook enkele persoonlijke aspecten. Dat een vestiging om de drie jaar roteert, maakt een gezinsleven niet gemakkelijk. Maar ondanks die keerzijde blijft het diplomatenbestaan ongemeen boeiend, maakt het boek duidelijk.