De Ponzi-economie

Geert Noels Geert Noels is chief economist van Econopolis.

De belangrijkste econoom van de afgelopen honderd jaar is niet Keynes, Friedman of Schumpeter. In feite was het zelfs geen econoom die de wereldeconomie volledig naar zijn inzichten heeft gevormd, maar een eenvoudige Italiaanse immigrant in de VS, Charles Ponzi. De wereldeconomie is een groot piramidespel geworden, zodat we gerust mogen spreken van de Ponzi-economie…

Charles Ponzi is zonder twijfel de meest invloedrijke denker geworden van onze wereldeconomie. Deze Italiaanse immigrant en kleine misdadiger werd beroemd door zijn professionele oplichtingswerk. Hij was gespecialiseerd in piramidespelen, die vandaag ook wel Ponzi-schema’s worden genoemd. Ze gaan ervan uit dat een steeds grotere input wordt gevonden, om aldus een hoge output te kunnen garanderen. Ponzi-schema’s groeien daardoor exponentieel, tot ze volledig instorten. Het eigenaardige en unieke is, dat je mathematisch perfect kan aantonen dat een Ponzi-schema zal instorten, maar dat niemand je gelooft tot het zo ver is.

Het is opmerkelijk dat Charles Ponzi niet in de eindtermen van het middelbaar onderwijs staat. Zijn principes zouden nochtans aan alle leerlingen van het secundair onderwijs moeten worden aangeleerd. Er is overvloedig didactisch materiaal voor te vinden.

Onze energiebevoorrading is een eerste mooi voorbeeld. We moeten steeds grotere voorraden fossiele brandstoffen ontdekken en exploiteren, om de dalende productie van grote olievelden goed te maken, en om aan de groei van de wereldvraag te voldoen. Ons ecosysteem is een ander voorbeeld. De aarde krijgt steeds hogere emissies te verwerken, die de absorptiecapaciteit van onze atmosfeer overstijgen. En wat te denken van onze voeding: we verbruiken exponentieel meer calorieën, terwijl de voedselproductie stagneert.

Het beste voorbeeld is natuurlijk het financiële systeem. Dat zwelgt steeds grotere hoeveelheden kredieten op, om een steeds kleinere economische groei op gang te houden.

Ja, Charles Ponzi is werkelijk overal. Hij is vandaag veruit de meest gekopieerde economische thought leader in deze wereld. Mocht hij nog leven, dan zou hij een gevierd spreker zijn in Davos, of een directeur van de Amerikaanse centrale bank, maar hij zou stilaan ook kans maken op een topfunctie in de Europese Unie.

De Griekse reddingsoperatie, laat we ze eerlijkheidshalve De Grote Europese Bankenredding noemen, was een waar eerbetoon aan Charles Ponzi. In enkele weken tijd groeide het bedrag van 10, 30, 110, 400 tot 750 miljard euro, hoogstwaarschijnlijk 750+110 miljard euro, we zijn de tel soms kwijt. Eerst banken, dan soevereine landen, tot nu supranationale instituten moeten hun ultieme leningscapaciteit aanspreken om het grootste Ponzi-schema in de geschiedenis op gang te houden.

Maar er is heel goed nieuws: de Britse topwetenschapper Stephen Hawking verkondigde vorige week dat hij overtuigd is dat buitenaards leven bestaat, en dat opent perspectieven. Het volstaat een team van Goldman Sachs in een Space Shuttle te stoppen om er naar te gaan zoeken. Zij kunnen als geen ander elk levend wezen overtuigen om zich vol te laden met een combinatie van Amerikaanse subprimes, Club Med-overheidsschulden en een dosis Britse hypotheekschulden. We verpatsen die extra-terrestrials de hele zwik aardse schuld en beginnen dan gewoon helemaal opnieuw.

DE AUTEUR IS CEO EN CHIEF ECONOMIST VAN ECONOPOLIS.

REACTIES ZIJN WELKOM OP trends@econopolis.be

Geert Noels

Mocht de Amerikaanse oplichter Charles Ponzi nog leven, dan zou hij kans maken op een topfunctie bij de Europese Unie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content