De opkomst van het Afrikapitalisme

Afrika herbergt zowat het meest opwindende en innovatieve ondernemerstalent. In 2015 beklimt de Afrikaanse ondernemer het wereldtoneel. Ondernemerschap in Afrika is vooral belangrijk voor zijn potentieel om de maatschappij te transformeren.

Eeuwenlang verarmde het continent door de ontginning van zijn grondstoffen door de koloniale machten. Afrika was niet in staat zijn eigen rijkdom te scheppen of in stand te houden, omdat het verplicht werd tegen premiumprijzen afgewerkte producten te kopen die gemaakt waren van Afrikaanse grondstoffen. Als Afrika dat hoofdstuk in zijn geschiedenis wil overstijgen en zijn economische potentieel waar wil maken, moet het eerst zelfvoorzienend worden. En de privésector is daarin van vitaal belang.

Stel u een Afrika voor vol bedrijven die ruwe olie kunnen verwerken tot petroleum, cacaobonen tot chocolade en katoenbollen tot stoffen. Dan kan het de premie op de afgewerkte producten behouden in plaats van zijn rijkdommen overzee te sturen. De term ‘Afrikapitalisme’ omschrijft het proces van de transformatie van privé-investeringen tot maatschappelijke rijkdom.

Naarmate Afrikaanse bedrijven erin slagen goederen en diensten te ontwikkelen en die succesvol op de markt te brengen, kunnen ze privékapitaal naar vitale infrastructuur leiden, zoals wegtransport en de opwekking van elektriciteit. Ze kunnen banen creëren voor Afrikanen, die op hun beurt een Afrikaanse middenklasse in het leven roepen, een nieuwe generatie Afrikaanse consumenten.

Het ondernemerschap kan ook dringende sociale problemen op een nieuwe wijze aanpakken. Als waardering voor de verstrekkende impact die zulke nieuwe methodes kunnen hebben, gaan we 100 miljoen dollar verdelen over 10.000 ondernemers in heel Afrika. Dat gebeurt via het Tony Elumelu Entrepreneurship Programme, dat binnenkort opgestart wordt. Door de toegang tot kansen te democratiseren en het talent van de Afrikaanse jongeren aan te spreken, streeft dat programma ernaar ‘meeval te institutionaliseren’, een sleutelfactor voor het succes van elke ondernemer.

Jonge ondernemers en al wie zij inspireren, zijn het levenssap van de Afrikaanse opgang. Stimul Shaggy, een serieel ondernemer uit Nigeria, bouwde zijn eerste onderneming uit door advertentieruimte op tolwegen in Lagos te commercialiseren. Vervolgens verkocht hij dat bedrijf om Konga op te starten, nu een vooraanstaande Nigeriaanse onlineretailer. Shaggy voerde vernieuwingen in die de Nigeriaanse capaciteit voor onlinebetalingen en huis-aan-huisbezorging aanzienlijk vergrootten.

Mike Zacharia, een Keniaanse technologieondernemer, bouwde Seven Seas Technology uit tot een pan-Afrikaanse onderneming met vestigingen in Oost-, West- en Zuid-Afrika. Hij steekt verkopers uit meer traditionele IT-wereldmarkten de loef af. Vorig jaar kocht hij een Portugees technologiefirma om toegang te krijgen tot haar software en diensten.

En dan is er nog Funk Kopeke, die een lucratieve telecomloopbaan in New York liet voor wat ze was, om met haar firma Manon te helpen bij de aanleg van 7000 kilometer onderzeese glasvezelkabel tussen Portugal en de kust van West-Afrika. De toename van de bandbreedte die daaruit voortvloeide, oefende een economisch multiplicatoreffect uit over heel de regio.

De belofte die zulke ondernemers in zich hebben, reikt veel verder dan de zakenarena. Ze hebben het potentieel het leiderschap in eigen land te transformeren. Nu al voeren ze discussies met Afrikaanse politieke leiders over beleidskwesties. Daarbij dringen ze vooral aan op de vereenvoudiging van de processen die een snellere opstart van beginnende bedrijven mogelijk maken.

Hun invloed reikt ook tot buiten Afrika. Op de VS-Afrika-top in Washington DC in augustus ontlokte Takend Chignons, een 21 jaar jonge technologieondernemer uit Zimbabwe, aan president Barack Obama de belofte de negatieve impact van Amerikaanse sancties op Zimbabwaanse ondernemers te laten onderzoeken. Die dag bewees Chingonzo het baanbrekende potentieel van de jonge Afrikaanse ondernemers.

Zij spelen een centrale rol in het samenbrengen van privévermogen en publieke noden. Zij bewijzen een fundamenteel principe van het Afrikapitalisme: dat het voor ondernemers en de maatschappij noodzakelijk en mogelijk is tegelijk te gedijen. De transformerende kracht van de economische groei, aangewakkerd door een mondige, sociaal bewuste klasse van ondernemers, stelt de resultaten van de vroegere, op hulpverlening gebaseerde benadering van de Afrikaanse ontwikkeling volledig in de schaduw.

De auteur is voorzitter van de Heirs Holdings en stichter van de Tony Elumelu Foundation.

TONY ELUMELU

Jonge ondernemers en al wie zij inspireren, zijn het levenssap van de Afrikaanse opgang.