Met ‘Groenten uit Balen’ brengt het productiehuis Skyline Entertainment nog eens een niet-animatiefilm in de bioscoopzalen. Voor oprichters Eric Wirix (51) en Jan Theys (57) wordt het spannend om te zien of de verfilming van het toneelstuk van Walter Van den Broeck aanslaat. “Als je in Vlaanderen echt zeker wil zijn, dan moet je het door Erik Van Looy laten verfilmen.”
Skyline heeft Van Looy niet als troefkaart, maar met Frank Van Mechelen heeft het Vlaamse productiehuis ook een uitstekend regisseur met een mooi palmares voor de verfilming van ‘Groenten uit Balen’. Van Mechelen tekende onder meer voor de regie van afleveringen uit tv-reeksen als ‘Aspe’ en ‘Stille Waters’. Hij regisseerde ook de langspeelfilms ‘De Hel van Tanger’ en ‘De Indringer’ voor Skyline. Het verhaal van ‘Groenten uit Balen’ is geïnspireerd op een lange en wilde staking op de site van Vieille Montagne in de jaren zeventig. Daar is nu nog een vestiging van de zinkproducent Nyrstar, waar de crew mocht filmen.
“Het idee voor de film is ontstaan in 2004”, vertelt Eric Wirix. “Onze toenmalige vennoot Peter Simons, die in 2005 is verongelukt met zijn motor, kwam met het project aanzetten. Zijn vader had nog in de eerste theateropvoering van ‘Groenten uit Balen’ gespeeld. Al die tijd is er niks mee gedaan, tot schrijver Walter Van den Broeck ons op de première van ‘De Hel van Tanger’ vroeg of we het niet weer zouden opnemen.”
Het duurde twee jaar om de financiering rond te krijgen. Meestal stappen distributeurs of omroepen mee in zulke projecten, in dit geval de VRT. Andere investeerders kunnen participeren via een tax shelter (zie kader). Daarnaast is er directe overheidssteun door het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF). “Er zijn al films gemaakt zonder steun van het VAF, maar dat blijven grote uitzonderingen. Door de kleine markt is het is zeer moeilijk om zonder subsidie een film te maken”, zegt Wirix. “We zitten in een sector die subsidies nodig heeft, maar we brengen de overheid ook geld op door allerlei terugverdieneffecten. Die extra inkomsten stijgen exponentieel, en als je dan weet dat dit jaar al zeker drie Vlaamse films zijn 300.000 tot 400.000 bioscoopbezoekers halen…”, vult Jan Theys aan.
Die subsidies raken ooit op. De Vlaamse audiovisuele sector is daarmee het slachtoffer van zijn eigen succes. “Sinds de komst van de commerciële zender vtm is onze sector snel geprofessionaliseerd. Dankzij de hoge kijkcijfers van lokale producties zijn er veel vedetten gecreëerd”, vertelt Theys. “Die hebben op hun beurt voor succes in de bioscoop gezorgd. Dat heeft veel talent aangetrokken en daardoor hebben we tal van capabele filmmakers die ook succesvol zijn. Die kunnen eigenlijk elk slechts om de drie jaar een film maken, meer krijg je niet gefinancierd. Dat is een probleem.”
‘Groenten uit Balen’ is binnen het budget van ongeveer 2,5 miljoen euro gebleven. “Het verhaal speelt zich af in de jaren zeventig, dus moet je met veel meer dingen rekening houden”, legt Wirix uit. “Wij hadden een massascène met 300 figuranten. Die hebben allemaal kledij nodig, je moet op zoek gaan naar auto’s van toen, enzovoort. En je moet ook onvoorziene kosten incalculeren. Onze belangrijkste draaidag is volledig uitgewaaid en uitgeregend. Die hebben we nadien opnieuw gedraaid, maar dat heeft geld gekost. Het probleem is ook dat zoiets niet te verzekeren is. Je moet hopen dat het niet gebeurt. De verzekeringspremie voor zulke weerverletdagen kost eigenlijk evenveel als een dag filmen.”
Telecomoperatoren
Het is afwachten hoe de film het in de zalen doet. “We hopen dat het de komende weken niet continu sneeuwt, want dat is nefast voor de opkomst”, zegt Wirix. “Daarna volgt de rest van de exploitatie: dvd-verkoop, video-on-demand en televisie.” Die exploitatie is door de komst van digitale televisie grondig veranderd. “De telecomoperatoren zijn de belangrijkste partijen geworden. Zij verdienen het meeste geld aan onze producties, maar hun bijdrage aan de sector is veel te klein. Zeker als je de winstmarges van die bedrijven bekijkt. Dat halen wij niet.”
Vlamingen houden van fictie op de buis. Dat er een ambitieuze omroep bij komt na de overname van VT4 en Vijftv door Woestijnvis en Sanoma, is een goede zaak voor een gespecialiseerd productiehuis zoals Skyline. Theys en Wirix betwijfelen of Woestijnvis het allemaal zelf zal kunnen invullen. De vraag naar Vlaamse televisieseries wordt groter, maar de advertentie-inkomsten blijven gelijk. In 2010 werd volgens de Unie van Belgische Adverteerders voor 1,4 miljard euro aan televisiereclame gespendeerd in België. “Als een Amerikaanse reeks meer kijkers haalt dan een Vlaamse, dan zullen omroepen niet ongelukkig zijn”, zegt Wirix. “Dat kost veel minder. Maar dan doek je hier de sector op. Dat zal echter niet gebeuren. We moeten een product blijven maken waar mensen naar willen kijken.”
Ondertussen maakt Skyline al een tiental jaar fictie. “Een echte crisis hebben we nog niet meegemaakt. Dit jaar halen we wellicht 9,9 miljoen euro omzet. Het is afwachten hoe zwaar de crisis de omroepen zal treffen. Zij zijn de levensader van onze sector. Voor 2012 zijn ze wat voorzichtiger, al wordt er nog altijd besteld. Alleen al op basis van de getekende contracten zal de omzet naar 11 miljoen euro stijgen. Wij kunnen wel meer aan. In 2009 draaiden we dertien afleveringen van ‘Aspe’, een volledig seizoen van ‘De Rodenburgs’ en maakten we ‘De Texas Rakkers’. Met die animatiefilm hebben we leergeld betaald en die investeringen zijn we nog altijd aan het afschrijven, al is dat bijna achter de rug. In ons ideale model draaien we twee series, een animatieproject en een speelfilm.”
STIJN FOCKEDEY
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier