De nieuwe kroonprins

De uitlatengigant Bosal haalde Aad Goudriaan in huis, de ex-topman van Daf Trucks. Het wordt een delicate opvolgingsoefening voor de 81-jarige oprichter en bezieler Karel Bos.

Een rasechte entrepreneur. Een man met een heel uitgesproken eigen mening. De man van de records. Aad Goudriaan sprokkelde een hele reputatie bij elkaar, nog voor hij op donderdag 1 april zijn intrede maakte als gedelegeerd bestuurder van Bosal Groep. De Nederlander leidt voortaan de toeleveraar in de auto-industrie van de 81-jarige eigenaar Karel Bos.

Is Aad Goudriaan de droommanager die het wereldconcern weer aanwakkert? De voorbije 23 jaar werkte de Nederlander bij Daf Trucks. Sinds 2002 leidde hij die Europese vrachtwagenpoot van het Amerikaanse concern Paccar. Goudriaan kreeg als koosnaampje ‘de man van de records’. Het aantal geproduceerde vrachtwagens in de twee DAF Trucks-fabrieken, in Eindhoven en Westerlo, klom van 2003 tot 2008 met twee derde, naar een record van 63.700. Europa deed het veel beter dan de Paccar-thuismarkt in Noord-Amerika. Maar toen kwam de crisis van 2009. De verkoop zakte als een pudding in elkaar; naar 22.200 exemplaren. Rond de jaarwisseling gaf Aad Goudriaan enkele uitvoerige interviews in de Nederlandse media over het ‘rampjaar 2009’. Ook al troffen de journalisten een ontspannen, gedreven, soms schaterlachende topman.

No pain no gain

De race naar steeds hogere records werd ongetwijfeld mee gedreven door de Amerikaanse aandeelhouders. Paccar beroemt zich er graag op dat het al 71 jaar na elkaar winst maakt. Ook in het rampjaar 2009 werd nog een winst van 112 miljoen dollar (78 miljoen euro) geboekt. Aad Goudriaan stelde zijn aandeelhouders tevreden. Het personeel had het er soms moeilijker mee. Het werd opgevorderd voor de records tijdens weekends en in vakanties. De topman pareerde graag de kritiek met een semikwinkslag. Hij verwees naar Pieter van de Hoogenband, de Nederlandse topzwemmer. Die kon geen wereldrecords breken zonder dat hij last had van spierpijn. Of Aad Goudriaan kweekte goodwill, als hij mee ging werken met de nachtploeg.

Toch bleek de spierpijn soms te hels. Want Aad Goudriaan opteerde vaak voor een harde opstelling tijdens onderhandelingen met de werknemers. De vakbonden in Nederland klaagden over de zelden ontspannen sfeer. In 2009, in volle crisis, klom de al gespannen verhouding met de ondernemingsraad in Eindhoven naar een hoogtepunt, na de aankondiging van een ontslagronde. Een artikel in De Volkskrant eind december vorig jaar verwijst naar die situatie. Aad Goudriaan noemt er het opzeggen van het vertrouwen door de ondernemingsraad een persoonlijk dieptepunt.

Half februari kondigde Goudriaan zijn ontslag aan. Na ruim twee decennia bij DAF. Paccar was daar niet gelukkig mee. De Amerikaanse eigenaar wou Goudriaan in huis houden. Maar sinds midden 2009 voerde de Nederlander in alle discretie gesprekken met Karel Bos senior, de topman van Bosal. De 81-jarige entrepreneur bouwde de onderneming uit tot een wereldconcern, vooral bekend om zijn uitlaten. Karel Bos bestuurt een conglomeraat met filialen van Oevel via Rusland tot Zuid-Afrika en Brazilië. Maar de man zoekt al langer een nieuwe leider voor het imperium. Zoon Karel Bos junior (48) wou het roer vanaf 2000 in handen nemen. Maar hij gaf er in 2008 de brui aan. Hij verklaarde dat hij te weinig steun vond in het directiecomité.

Toch wil de vader afstand nemen. De komst van Aad Goudriaan wordt dan ook omschreven als een zeer ingrijpend proces voor Bosal. Het was een zeer bewuste en weloverwogen keuze, van beide partijen. Waarbij Karel Bos senior zich binnen het jaar effectief uit de operaties zal terugtrekken. De tweede poging tot opvolging is gedoemd tot slagen. De auto-industrie vertoeft nog altijd in buitengewoon zwaar weer. In die context wachten Bosal belangrijke strategische uitdagingen. De balansen van 2009 werden nog niet gepubliceerd. Maar de houdstermaatschappij BV Bosal Nederland leed in 2008 een nettoverlies van 14 miljoen euro. Zeker is dat de omzet in 2009 lager afklokte dan de circa 848 miljoen euro uit 2008. Maakt Aad Goudriaan opnieuw zijn reputatie waar, en boekt hij records met een vernieuwd Bosal?

Door Wolfgang riepl, illustratie: jens claessens

De tweede poging tot opvolging bij Bosal is gedoemd tot slagen.