De milde weldoener

Op 24 april nam ik deel aan de Dag van de Filantropie, die werd georganiseerd door de Koning Boudewijnstichting. Ik was aangenaam verrast vast te stellen dat de belangstelling voor filantropie een brede basis heeft in leiderschapsmiddens. Ik ontmoette veel bedrijfsleiders van kleine en grote bedrijven en stichtingen die kwamen spreken en luisteren naar andere filantropen. De passie om met filantropie bezig te zijn — wat gelukkig geen exclusieve zaak van bedrijfsleiders is — zegt veel over hun visie op het leven, en daardoor ook over hun leiderschap. Ik ben er sterk van overtuigd dat leiders die met filantropie bezig zijn uit de oprechte overtuiging om een wezenlijke bijdrage te leveren aan een betere maatschappij, ook betere bedrijfsleiders zijn. Het gaat om een levenshouding, een manier van zijn en maatschappelijke betrokkenheid.

Mo Ibrahim is een Soedanees-Britse miljardair die zich heeft opgewerkt from zero to hero. Nadat hij zijn bedrijf in 2006 voor 3,5 miljard dollar had verkocht, stichtte hij de Mo Ibrahim Foundation, met als doel het bestuur en het leiderschap op het Afrikaanse continent naar een hoger niveau te tillen. Ibrahim wil een betekenisvolle verandering teweegbrengen op het continent, dat over enorme rijkdommen beschikt, maar wordt getekend door een aanslepende armoede en moorddadige corruptie. Het is het verhaal van een ondernemer die zijn leven ten dienste stelt van de maatschappij.

Ook Bill en Melinda Gates willen met de Bill & Melinda Gates Foundation iets doen aan de extreme armoede en de gezondheidsproblemen in de ontwikkelingslanden en aan het falende Amerikaanse onderwijssysteem. Dat Bill zijn focus heeft verlegd van Microsoft naar hun stichting, is een voorbeeld van exemplarisch leiderschap: je passie volgen en daar alles voor inzetten.

De initiatieven van veel Belgische ondernemers hoeven daar niet voor onder te doen. Belgische ondernemers hebben een lange traditie in filantropie. Onlangs kwam Vincent Kompany als jonge filantroop in het nieuws. Annemie Schueremans, oorspronkelijk een onderneemster in de distributiesector, wijdt haar leven aan Open Therapeuticum Leuven. Ze richtte die groepspraktijk op nadat haar zoon een zwaar verkeersongeval had en de revalidatie niet verliep zoals gewenst. Luc Verelst, vroeger een van de grootste vastgoedondernemers in België, besloot vijftien jaar geleden een ander leven te leiden en zich toe te leggen op filantropie. Toen bij zijn zus een vergevorderde kanker werd ontdekt, deed hij een belangrijke schenking aan het onderzoekscentrum van de KUL, in de hoop een bijdrage te kunnen leveren aan het terugdringen van de ziekte. Hij is vandaag voorzitter van het Antikankerfonds en doet jaarlijks grote donaties aan ontwikkelingshulp.

Ik zie filantropie als een manier om een leven te leiden dat meer zin heeft. De egocentrische, op korte termijn denkende ondernemers die hun leven alleen ten dienste stellen van zichzelf, steken af tegen de opkomende groep van venture philanthropists die investeren in initiatieven, fondsen, projecten en ondernemingen om bij te dragen aan een betere wereld. Het bijzondere is dat die maatschappelijke ventures vaak een hogere financiële meerwaarde geven dan de klassieke ventures, zelfs al is dat niet de eerste doelstelling van de filantropische ondernemer.

De auteur is oprichter van het Global Inspiration & Noble Purpose Institute.

OLIVIER ONGHENA ‘T HOOFT

Filantropie is een manier om een leven te leiden dat meer zin heeft.