“De Lernout & Hauspie van de banksoftware”

De software van het failliete Customer Dialogue Systems wordt overgenomen door Accenture. Maar een aantal voormalige personeelsleden kan binnenkort nog een brief van curator De Maeseneer verwachten. In 1999 participeerden ze bij Customer Dialogue Systems namelijk in een kapitaalverhoging voor het personeel waarbij de betaling maar voor een kwart werd voldaan – het wettelijke minimum. Nu vraagt de curator het saldo op.

Niet dat het Yannick Loop, de medeoprichter en bezieler van Customer Dialogue Systems (CDS), nu beter vergaat. Op zijn hoogtepunt, in mei 2000, toen het bedrijf beslist had een internetversie van zijn software te ontwikkelen, werd CDS op papier op 192 miljoen euro (7,75 miljard frank) gewaardeerd. Met een belang van ongeveer 28,6% woog Yannick Loop toen een kleine 55 miljoen euro (2,2 miljard frank).

Al die tijd is hij op een bescheiden appartement in een Schaarbeeks rijhuis blijven wonen “Mijn levensstijl heb ik nooit veranderd en maar goed ook,” zegt Loop, die ook met een echtscheiding worstelde. Tot het laatst heeft hij mee geld in CDS gepompt. De kapitein is met het schip gezonken. Bij het faillissement had hij nog iets meer dan 20%.

Maar Yannick Loop is ook een overlevingskunstenaar. Accenture bracht hij zelf als mogelijke geïnteresseerde aan. Speelt hij in de toekomst nog een rol? “Als men mij vraagt. Het is mijn kind hé. Ik geloof er nog altijd voor 100 percent in,” zegt Loop.

Yannick zag het groots, zeer groots

“De Lernout & Hauspie van de banksoftware,” sneert een insider over CDS. Zeker was dat Yannick Loop zijn tijd hoofdzakelijk besteedde met zoeken naar vers kapitaal. Het was nochtans allemaal rustig begonnen vanuit Pavell Training Systems, een bedrijfje waarin onder meer Yannick Loop investeerde. Pavell schreef programmaatjes voor computergesteunde training van bankbedienden (‘wat zijn futures?’) en evolueerde naar verkoopondersteunende scripts. Loop werkte in die tijd voor het financiële filiaal van GIB Group, later als marketing- en trainingdirecteur voor de futures-beurs Belfox en ten slotte als internationaal marketingdirecteur van Abacus, een producent van bancaire rapporteringssoftware.

Na zijn ontslag bij Abacus verkocht Loop zijn participatie in het softwareopleidingsbedrijf C.I.O. Training Center NV – een andere interesse van hem – en nam eind 1996 samen met algemeen directeur Joost Vandenberghe en Marielle Timmermans Pavell over. Vandenberghe ontwikkelde, Timmermans deed de klantenrelaties en Loop runde mee de verkoop en deed de financiering. Het bedrijfje heette Customer Dialogue Systems en het product Customer Dialogue Manager (later wegens een merknamenprobleem Customer Dialogue Assistant) – een verwijzing naar de interactieve verkoopondersteuning.

Yannick Loop zag het groots, zeer groots. Hij had het over een ‘holistische’ benadering van de klant. Aan de hand van een klantenprofiel en de nodige socialezekerheids- en belastingregels moest de Assistant een planning voorstellen, aangepast aan de bedoelingen van de cliënt en het moment in zijn leven. Niet alleen voor beleggingen, maar ook voor kredieten en verzekeringen. Daarmee was Loop helemaal mee met de trend naar bankverzekeren en de roep om in de bankwereld over te schakelen van ‘product pushing’ naar ‘klantgericht denken’.

“Eigenlijk was het een heel mooi concept, maar het was zeer ingrijpend voor de strategie van een bank en het vergde heel wat back-end-integratie. Dat maakte het nogal moeilijk om te verkopen,” zegt Rudi Peeters, een KBC-directeur die CDS als prospect had leren kennen en in juli 1998 door Yannick Loop als bestuurder was binnengehaald ten persoonlijke titel (de huisbankier van CDS was niet KBC, maar Fortis).

Om een prospect in een bepaald land te kunnen overtuigen moest de Assistant een database hebben met de fiscale en socialezekerheidsregels voor dat bepaalde land, plus uiteraard de details van de aangeboden producten en het profiel van de klant. Rudi Peeters: “Men moest er eerst alles insteken om er iets uit te krijgen.” Ontwikkeling én verkoop kostten daardoor handenvol geld, maar dat was Yannick Loop wel toevertrouwd. “Yannick is heel sterk in het verkopen van zichzelf en van dingen die nog gerealiseerd moeten worden,” zegt Walter Janssens, een voormalig operationeel directeur van CDS.

Beursgang was een obsessie

Het respectabele Nederlandse Gilde IT Fund en zijn Amerikaanse partner Advanced Technology Ventures IV-fonds ( ATV) stopten in 1997 elk ongeveer 72 miljoen frank in CDS. Gilde was bij CDS terechtgekomen via een evenement in Cannes, dat door Cowen & co. (dat kort voordien Lernout & Hauspie op Nasdaq hielp introduceren) was georganiseerd. Het was een begin van een lange reeks kapitaalverhogingen en warrantuitgiften.

“In totaal hebben we ongeveer 35 miljoen euro opgehaald,” zegt Yannick Loop. Een van de directe gevolgen was dat Loop, gesterkt door zijn relaties met de financiers, zijn partners Vandenberghe en Timmermans buitenzette. “Hij dwong ze gewoon om hun aandelen te verkopen,” getuigt Ronald Meyers, die als zeventiende personeelslid nog door Marielle Timmermans werd aangeworven. Joost Vandenberghe zelf weigert commentaar omdat hij door een zwijgplichtovereenkomst is gebonden. De aandelen kwamen uiteindelijk bij Gilde en ATV terecht.

De beursgang van CDS – op Nasdaq – was een obsessie voor Yannick Loop. De ene kapitaalverhoging was nog niet achter de rug of hij dacht al aan de volgende aandelensplitsing, getuigt een insider. Om de initial public offering of beursintroductie voor te bereiden, trok hij in 1998 managers van niveau aan. Marc-Emmanuel Blanpain kwam als financieel directeur over van Xeikon, dat hij mee naar de beurs had gebracht (net zoals voordien al Laura Ashley). Executive vice-president voor productie Walter Janssens was voordien verkoopdirecteur bij Oracle Belgium, communicatiemanager Anne De Maeseneer kwam van Sun Microsystems.

Half 1999 kwam er de aandelenuitgifte voor het personeel (38 miljoen frank, ongeveer 10 miljoen volgestort) die nu een staartje krijgt. Een aantal voormalige personeelsleden van het softwarebedrijf mag immers binnenkort een brief van curator De Maeseneer verwachten. In die brief zal ze worden gevraagd om hun aandelen vol te storten. De betaling van de kapitaalverhoging in 1999 werd toen immers maar voor een kwart voldaan – het wettelijke minimum. De curator zal nu het saldo opvragen.

Onafhankelijke bestuurders moesten de credibiliteit verhogen: associate dean Dwight Cane van Harvard, medestichter Denis Payre van Business Objects en later de Duitser Rolf Tilmes, chief financial officer van InsuranceCity en bestuurslid van het Berufsverband der Certified Financial Planner. Allemaal investeerden ze eind 1999 – toen Gilde & co. nog eens 114 miljoen inpompten – en begin 2000 (bescheiden) in CDS en kochten of kregen warrants.

Bedrijven zoals ABN Amro, Achmea, ING, Deutsche Bank en Gerling kochten de Assistant en betaalden consultants van CDS voor de aanpassing. Maar dat dekte lang niet de kosten. Toen Deutsche Bank eerst in Duitsland en later voor zes landen voor de Assistant had getekend, overtuigde Yannick Loop hen om – om de klantenrelatie te verzekeren – ook met investeringsgeld over de brug te komen.

Zo nam Deutsche Bank in maart 2000 via Deutsche Capital Venture een kleine 4% (voor 94,3 miljoen toenmalige frank of 2,33 miljoen euro). Nog meer uitstraling had de gelijktijdige instap van de Belgische tak van het consultancybedrijf Arthur Andersen voor een luttele 31 miljoen frank of 0,76 miljoen euro (1,3%). Daarmee leek de toekomst van de Leuvenaars veilig gesteld: Andersen was een wereldwijd verkoopkanaal en zou voor de aanpassing van het systeem aan de lokale fiscale en socialezekerheidsregels kunnen zorgen. En effectief leverde Andersen customisatie aan Deutsche Bank België en kreeg het een contract om dat ook te doen bij Dexia. Internationaal bracht de Big Fiver de Caja Asturias, een beginnende bankgroep, als klant aan.

Maar daar bleef het bij. De samenwerking in Spanje creëerde veel problemen en geen resultaat en werd nooit meer herhaald. “Arthur Andersen had maar een kleine participatie, we werkten ook met de anderen uit de Big Five,” zegt Yannick Loop. Het faillissement van CDS heeft, in tegenstelling met wat sommige persberichten laten uitschijnen, dus niets met de val van Arthur Andersen te maken.

Bedrijf in de problemen

In mei 2000 sloeg Yannick Loop zijn grote slag, toen Gerling-Konzern Lebensverzicherung – de klant die zelf het meest in de aanpassing van de Assistant had geïnvesteerd – bijna 10 miljoen euro betaalde voor 5,1% en Brokat Infosystems AG (een informaticabedrijf en concurrent van Ubizen) bijna 3 miljoen euro neertelde voor minder dan 1,5%. Intern ging het over “de laatste private plaatsing voor de beursgang”. “Sommige jonge personeelsleden hebben er bij hun ouders voor geleend,” zegt Ronald Meyers, die zelf voor het minimumbedrag van 2,2 miljoen frank participeerde. Amper zeven personeelsleden schreven in.

Eigenlijk verkeerde CDS toen al in grote problemenDe Assistant was niet op internettechnologie gebaseerd en moest worden herschreven. . Informatici waren schaars en werden met hoge weddes en voordelen gelokt. En er was iets fundamenteler. “Het waren de visionairs in de banken die de Assistant kochten, maar die werden niet direct door de basis gevolgd,” zegt Ronald Meyers, die tot eind 2000 productverantwoordelijke was voor de Assistant. “Op sommige momenten pushen banken bepaalde producten via hogere commissies. Denk aan de spaarrekening als de eindejaarspremies worden betaald. Maar de Assistant gaf objectieve aanbevelingen, die met dat commissiesysteem geen rekening hielden.”

De verkoop van de Assistant vergde dus change management, maar daar werd veel te weinig aandacht aan besteed. De relatie met Andersen had dat moeten oplossen, maar dat gebeurde dus niet. Aan de klanten was veel te veel beloofd.

“De aanpassingen duurden zes tot twaalf maanden en tegen die tijd was bij die banken de schwung eruit. Geen enkele klant is verder gegaan dan die pilootprojecten,” zegt Ronald Meyers. ABN Amro kreeg de afgesproken updates niet en begon in Nederland negatieve publiciteit te maken. Nadat Ronald Meyers eind 2000 was opgestapt, zegden Gerling en Deutsche Bank hun contract op.

En tegen die achtergrond kwam Yannick Loop met de idee om met het geld dat Gerling had ingebracht Asset Sciences Inc. in de VS over te nemen. Dit soort deals werd sinds de herfst van 1999 al niet meer door de algemene vergadering maar, binnen het toegestaan kapitaal, door de raad van bestuur beslist. CDS had al jaren vergeefs gepoogd om in de VS voet aan de grond te krijgen via een vierkoppig ploegje in New Jersey. “We dachten dat het verstandiger was om de VS-markt aan te boren via een firma die er al aanwezig was,” zegt Loop. Asset Sciences was een on-lineaanbieder van investeringsadvies. Hun AssetPlanner was uiteraard webgebaseerd, maar veel beperkter dan de Assistant. Voor topman Sunil Bhatia was CDS de reddende engel: hoewel bedrijfsrevisoren Asset Sciences op 589,69 miljoen frank waardeerden, stond het bedrijf op het punt om de boeken neer te leggen.

Yannick Loop: “Er is geen frank cash voor betaald, we spraken over 8% van onze eigen waarde. En de bekende MIT-professor, Michael Cusumano (nvdr – ook warranthouder en bescheiden investeerder in CDS) heeft het bedrijf twee keer voor ons doorgelicht.” Voor CDS betekende het echter de integratie van een consumentgerichte aanpak in een bedrijf dat tot dan toe uitsluitend business-to-business had gewerkt. “Doel was vooral om CDS bij beursanalisten op de radar te zetten. Anders kom je niet op de shortlist van grote klanten,” zegt Loop. “Op dat moment leek de fusie een goede zaak voor de volledige board.” Kritiek van binnen het bedrijf werd genegeerd.

Even wachten op revanche

De fusie mislukte. Binnen het jaar was de hele waarde van de investering afgeboekt, het filiaal gesloten en de werknemers uitbetaald. Kostprijs van het Amerikaanse avontuur: ruim 25 miljoen euro. Eigenaardig genoeg haalde niet die ramp het nieuws, maar wel het feit dat RobecoLab, Gilde, ATV én Yannick Loop nog eens 8 miljoen euro investeerden in CDS. Een deel gebeurde weliswaar door omzetting van schulden en was dus geen vers geld. Tegelijkertijd werd Yannick Loop ook als gedelegeerd bestuurder bedankt. “Dat de raad van bestuur, waarin toch allemaal ervaren durfkapitalisten zaten, hem zo lang heeft laten begaan, is mij een raadsel,” zegt een waarnemer. De geschiedenis roept trouwens alweer vragen op bij de rol en de effectiviteit van onafhankelijke bestuurders.

“Ondernemerschap wordt niet altijd beloond,” zucht Yannick Loop. De andere kandidaat voor de overname van de activa was Michel Akkermans, voor wie Yannick Loop in 1995 nog heeft gewerkt. Zijn ontslag toen is Loop nooit vergeten. Hij was in alle staten toen Michel Akkermans in 1999 zijn bedrijf FICS voor grosso modo één miljard dollar aan S1 verkocht. Met de overname door Accenture behoudt Yannick Loop een waterkansje op revanche.

Bruno Leijnse [{ssquf}]

bruno.leijnse@trends.be

Yannick Loop woog ooit een kleine 55 miljoen euro. Maar de kapitein van CDS is met het schip gezonken.

De beursgang van CDS was een obsessie voor Yannick Loop. De ene kapitaalverhoging was nog niet achter de rug of hij dacht al aan de volgende aandelensplitsing.