De leeuwen in de Europese kooi

Vóór de financiële sector in een diepe crisis belandde, debatteerde het Europees Parlement al over strengere controle. En de Europarlementariërs werkten een actieplan tegen pandemieën uit. Dat kan goed van pas komen met de Mexicaanse griep.

Doe eerst de test. Weet u wat onze Europese parlementsleden eigenlijk uitvoeren? U hoeft echt niet te blozen als u het niet weet. Dat moet u evenmin doen als u maar enkele van onze Europese gekozenen bij naam kunt noemen. Ze zijn onbekend en onbemind. Daarom vroegen we hun waarmee ze zoal bezig waren de voorbije vijf jaar. En we voegden er enkele wetenswaardigheden aan toe.

Van de 785 Europarlementsleden komen er 24 uit België, van wie veertien Vlamingen. Ze zijn netjes verdeeld tussen de partijen: CD&V, Open Vld, sp.a en Vlaams Belang hebben er elk drie. Groen! en N-VA elk een. Na de verkiezingen van 7 juni blijven er voor de Belgen 22 zitjes over, waarvan dertien voor de Vlamingen. Dat komt door de Europese uitbreiding waardoor zitjes moesten vrijkomen voor de gekozenen uit de nieuwe lidstaten.

Het Europees Parlement is meer dan gepeperde onkostennota’s, dure douches of absenteïsme. De manier van werken verschilt dan ook van de wijze waarop nationale of deelstatelijke gekozenen aan politiek doen. Het Europees Parlement kent geen strijd tussen meerderheid en oppositie. Het is geen assemblee waar de ene vanuit de oppositie op een hometrainer fietst en de andere vanuit de meerderheid de compromissen moet slikken die de regering heeft uitgedokterd. Elke keer opnieuw moet in het EU-parlement een meerderheid worden gevonden.

Een Europese volksvertegenwoordiger kan meer wegen op het wetgevende werk, de Europese richtlijnen. De gekozene die daarbij de taak van rapporteur krijgt, wordt hoofdonderhandelaar van het parlement voor het wetgevende werk dat de assemblee met de Europese Commissie en de Raad van Ministers doet. Het is met andere woorden een belangrijke functie. Te meer omdat het parlement in de loop der jaren steeds meer macht heeft gekregen bij de totstandkoming van de richtlijnen.

De Vlamingen staan daarbij zeker hun mannetje en vrouwtje (zie kader Vlaamse EU-rapporteurs). Jean-Luc Dehaene (CD&V) is een naam als een klok als het over Europa gaat, ook in de publieke opinie. Dat laatste is dat minder het geval voor Annemie Neyts (Open Vld), voorzitster van de Europese liberalen of voor Marianne Thyssen (CD&V), die evenzeer Europese adelbrieven heeft. Dirk Sterckx (Open Vld) en Ivo Belet (CD&V) zijn top in hun sectoren. De socialisten Anne Van Lancker, Mia De Vits en Saïd El Khadraoui zijn dat ook. De Vits verhuist naar het Vlaamse parlement en voor Van Lancker, een Europese oudgediende, wordt het moeilijk om weer verkozen te geraken.

Frieda Brepoels (N-VA), die haar eerste Europese mandaat achter de rug heeft, gooide hoge ogen in gespecialiseerde dossiers over volksgezondheid. Bart Staes (Groen!) houdt zich als het ware sinds zijn kindertijd met Europese politiek bezig. De man heeft heel goede contacten met buitenlandse collega’s. Frank Vanhecke, Koen Dillen en Philip Claeys van Vlaams Belang focusten zich de voorbije jaren op hun strijd tegen de toetreding van Turkije.

CD&V

Jean-Luc Dehaene is een zwaargewicht en hij kan zaken in beweging brengen. Maar dat doet hij niet zozeer in het parlement. Zijn persoonlijke telefoonboek is er een om ‘u’ tegen te zeggen. Hij is de Belgische mister Europe. Een titel die Europees kandidaat Guy Verhofstadt (Open Vld) hem na 7 juni graag zou ontfutselen. Twee ex-premiers die de degens kruisen op het Europese toneel. Dat wordt boeiend, maar de andere lijsttrekkers dreigen erdoor in de schaduw te verzeilen. Dehaene is spitstechnoloog in institutionele kwesties en koos daarom voor de commissie Constitutionele Zaken. Die heeft donderdag zijn rapport op de agenda staan over de impact van het Verdrag van Lissabon op de Europese instellingen. Dat verdrag verandert de manier waarop de Unie functioneert. Dat er een soort Europese president komt, springt het meest in het oog. Het wordt een evenwichtsoefening met de voorzitter van de Europese Commissie. Dehaene, die voor een tweede Europees mandaat gaat, stak ook tijd in de relaties met China. Hij zit in de China-delegatie van het parlement, die onder leiding staat van Dirk Sterckx (Open Vld).

Marianne Thyssen heeft sinds december 1991 zitting in het Europarlement. Haar lange staat van dienst brengt mee dat haar collega’s naar haar luisteren. De dossiervreter onderhandelde mee over de dienstenrichtlijn en heeft een streepje voor omdat ze eerste ondervoorzitster is van de EVP-fractie. Daardoor moet ze ook verscheidene commissies in het oog houden. Economische en sociale kwesties zijn haar ding. Onlangs nog was ze rapporteur voor veiliger speelgoed. Haar aandacht ging voorts naar goedkoper bellen vanuit het buitenland en goedkoper sms’en, naar transparantie bij het online boeken van vliegtuigtickets, naar het verstandige gebruik van pesticiden in de landbouw, naar strengere regels voor chemische stoffen, naar een goed werkende dienstenmarkt, naar een eengemaakte eurobetalingsruimte, naar het Europese plan voor kmo’s. De politica combineert haar Europese werk met het voorzitterschap van de CD&V, dat ze op 15 mei een jaar bekleedt. De vraag rijst of haar drukke Europese activiteiten blijvend te combineren zijn met het partijvoorzitterschap.

Ivo Belet heeft er een termijn als Europarlementslid opzitten. Vóór zijn journalistieke carrière was hij nog medewerker in de assemblee. Als gekozene werkte hij vanuit de commissie Industrie en Energie aan het Europese klimaatplan. De Limburger was rapporteur voor de wetgeving over energiezuinige autobanden en schreef mee aan het advies over normen voor auto’s. Hij had ook zitting in de commissie Media, Cultuur en Sport. Vooral het voetbal slorpte heel wat van zijn uren op en hij kwam in contact met grote lobbymachines. De toekomst van de voetbalsport, zijn sociale aspecten, de solidaire verdeling over de clubs van de televisierechten, zijn punten uit zijn rapport. Dat over de media richt een Europees audiovisueel observatorium op en wil grensoverschrijdend werken stimuleren.

Open Vld

Annemie Neyts is voor de derde keer kandidaat voor Europa. Als voorzitster van de Europese liberalen introduceerde ze de vergadering van liberale kopstukken vóór een Europese top. In het parlement coördineert zij de liberale actie over buitenlands beleid, veiligheid en defensie. Haar parlementair werk focust zich vooral op de wereld buiten de Unie. Ze is ondervoorzitster van de parlementaire werkgroep Midden-Oosten en lid van de delegatie die de relaties onderhoudt met het Amerikaanse congres. Neyts trad in 2006 op als hoofd van de EU-waarnemers voor de verkiezingen in Zambia. De seminaries die de politica organiseerde, liggen in het verlengde van dat werk: Afrika, Kosovo, Rusland, het Europese Veiligheids- en Defensiebeleid en de Europese sociale modellen.

Dirk Sterckx heeft al tien jaar zitting in de Europese assemblee. Hij is een van de Europese transportexperts en werkte hard aan veiliger verkeer op zee. Dat kwam er door meer controle op de scheepvaart en een betere zeewaardigheid van de schepen. De liberaal stond ook op de barricaden in de strijd tegen de nationale monopolies van spoorwegen en posterijen. In de industriecommissie boog hij zich over het klimaat en de autosector. Sterckx weegt zwaar in zijn fractie. Als voorzitter van de parlementaire China-delegatie stak hij heel wat tijd in de relaties tussen de EU en China. Sterckx is globaal genomen positief over de evoluties in China.

Johan Van Hecke verlaat na tien jaar het Europees parlement. Hij is geen kandidaat meer. De man profileerde zich met de thema’s mensenrechten, buitenlandse zaken en ontwikkelingssamenwerking. Meermaals ging hij op missie, vooral naar Afrika.

Vlaams Belang

Frank Vanhecke Immigratie, Turkije uit de EU houden en het Europese democratische deficit bekampen. Daarop legde Frank Vanhecke de nadruk in zijn Europese werk. Hij hield zich echter vooral bezig met het voorzitterschap van het Vlaams Belang.

Koen Dillen werd Europarlementslid in 2003. Hij heeft zitting in de commissie Ontwikkelingssamenwerking waar hij Belgisch commissaris Louis Michel (MR) het leven probeerde zuur te maken. De strijd tegen de toetreding van Turkije behoort tot zijn corebusiness. Hij schreef er een boek over samen met Philip Claeys.

Philip Claeys vertelt dat hij zich vooral focuste op de uitbreiding van de Unie. In het bijzonder met Turkije, dat hij niet als lidstaat wil. Verder dan een bevoorrecht partnerschap tussen het land en de EU gaat hij niet. Claeys’ werkgebied zijn buitenlandse zaken, veiligheid en defensie. Hij stapte in 2003 het Europese parlementaire halfrond binnen.

Sp.a

Anne Van Lancker antwoordt prompt ‘Bolkestein’ als we haar vragen naar haar Europese werk. De socialiste zit sinds 1994 in het Europarlement en haar motto is: ‘Europa zal sociaal zijn of niet zijn’. Van Lancker gaat er prat op dat de ‘gevoelige sectoren’ uit de Bolkestein-richtlijn over de dienstensector werden geschrapt: sociale diensten, gezondheidsdiensten, onderwijs, cultuur en uitzendarbeid. De marktwerking blijft er beperkt. De politica streed voor gelijke behandeling van werknemers op de plaats waar ze werken – de detacheringsrichtlijn. Graag zou ze een ‘sociale Europol’ zien ontstaan. Patiëntenvraagstukken zijn een ander deel van haar Europese palet. Ze boog zich als schaduwrapporteur voor haar groep in het bijzonder over de mobiliteit van patiënten over de landsgrenzen heen.

Mia De Vits zette haar tanden in de financiële sector nog voor de crisis uitbrak. Het advies om strenger te controleren en beter te reguleren vloeide eruit voort. Maar dat rapport kreeg toen geen gehoor. De Vits werkte vanuit de commissie Economie aan het rapport over groene energie. Ze hield zich ook bezig met de eengemaakte ruimte voor betalingsverkeer, de bescherming van de consument, de veiligheid van speelgoed, telefoneren naar het buitenland enzovoort. De voormalige vakbondsvrouw verdwijnt na amper vijf jaar zeer tegen haar zin uit het Europees Parlement. Waarnemers zeiden nochtans dat ze een goed Europees parlementslid was.

Saïd El Khadraoui is Europarlementslid sinds 2003. Hij maakte veel rapporten en weegt in zijn fractie. De socialist hield zich als lid van de commissie Transport en Mobiliteit hoofdzakelijk met luchtvaart bezig. Hij weet alles van een betere benutting van het Europese luchtruim en van de veiligheid van de luchthavens. Zijn rapport over het externe luchtvaartbeleid gaat over akkoorden tussen de Unie en de rest van de wereld. De vergroening van de luchtvaart komt er door de EU in negen blokken te verdelen en niet meer volgens de landsgrenzen te werken. Dat maakt een vloeiender luchtverkeer mogelijk. De socialist werkte mee aan het actieplan voor stedelijke mobiliteit. El Khadraoui steekt een pluim op zijn hoed omdat hij de liberalisering van De Post op socialere leest schoeide. De liberalisering van het nationale reizigersvervoer per trein ziet hij niet snel weer op de agenda komen.

N-VA

Frieda Brepoels heeft haar eerste Europese mandaat achter de rug. Ze specialiseerde zich in dossiers over volksgezondheid. Als Limburgse uit de grensstreek besteedde ze onder meer tijd aan grensoverschrijdende gezondheidszorg. Ze is rapporteur voor de kwaliteit en veiligheid van organen in het kader van orgaandonatie en -transplantatie. Brepoels leidt de groep die zich over kanker buigt en is schaduwrapporteur voor haar groep als het over mentale gezondheid gaat. Haar eerste rapport ging over een website waarop alle overheden hun informatie over leefmilieu onderbrengen. Alweer van groot belang voor de grensregio’s. Als enige gekozene voor de N-VA hield ze de grote Europese dossiers in het oog.

Groen!

Bart Staes is een sterk parlementslid en heeft al tien jaar zitting. Hij heeft zijn hele politieke carrière op Europees niveau gewerkt. De jongste jaren boog hij zich hoofdzakelijk over milieu, volksgezondheid, voedselveiligheid en fraude. Het Europese klimaatplan droeg, hoe kan het anders, heel wat van zijn aandacht weg. Het systeem voor een betere controle op chemische stoffen slorpte ook heel wat van zijn tijd op. Samen met een Griek werkte hij aan een rapport over hoe Europa moet ageren als er een pandemie uitbreekt. Een actieplan ligt klaar. Staes is niet weinig trots dat hij de pen vasthield voor de rapporten over sigarettensmokkel en btw-fraude. Grote sigarettenfabrikanten kregen torenhoge boetes en dat geld wordt gebruikt in de strijd tegen fraude. (T)

Door Boudewijn Vanpeteghem en Alain Mouton

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content